Ananas to kolejny owoc na liście tych, które cieszą się wyjątkową sympatią kubków smakowych większości z nas. Jednak ananas to nie tylko bogactwo smaku, ale też skarbnica korzyści dla zdrowia.
Słoneczny sprzymierzeniec zdrowia
Ananas pochodzi oryginalnie z Paragwaju, dziko rośnie również w Brazylii. Obecnie największe uprawy ananasów znajdują się w: Tajlandii, Chinach, Brazylii, Meksyku, na Hawajach oraz Filipinach. Krzew ananasowy dorasta do 152-215 cm wysokości, same owoce zaś osiągają do 30 cm długości i ważą nie więcej niż 4 kg. Produkowane owoce mogą być zarówno słodkie, jak i cierpkie. Roślina ta jest odporna na suszę.
W całej rodzinie roślin Bromeliaceae, to ten owoc uważany jest za najważniejszy z ekonomicznego punktu widzenia. Co ciekawe, ananas nie jest jednym dużym owocem, a 100-200 małych, połączonych ze sobą zawiązków.
Ananas zawiera fitochemikalia, takie jakie bioflawonoidy czy garbniki, które skutecznie walczą ze szkodliwym działaniem wolnych rodników. Poza tym pektynę, podobną do błonnika substancję, której ananas zawdzięcza konsystencję. Jednym z najważniejszych składników owocu jest bromelaina, mający wiele korzyści prozdrowotnych enzym. Najwięcej znajdziemy jej w rdzeniu oraz łodydze ananasa. Enzym ten ma działanie przeciwzapalne, przyśpiesza gojenie ran i ukąszeń, wspomaga leczenie trądziku, astmy czy zapalenia stawów, a także łagodzi ból mięśni. Więcej na jej temat pisaliśmy tutaj.
Prozdrowotne właściwości ananasa
Jakie korzyści dla zdrowia przynosi zajadanie się ananasem?
- Wzmocnienie odporności
Ananas jest bogatym źródłem witaminy C. Niepełna szklanka owocu to 130% dziennego zapotrzebowania na tę witaminę. Badania wykazują, że uwzględnienie w codziennej diecie produktów zawierających witaminę C wspomaga ochronę przed infekcjami oraz chorobami, w tym przewlekłymi (np. cukrzycą czy nowotworami).
Ponadto witamina C odgrywa ważną rolę w utrzymaniu prawidłowej funkcji tkanki łącznej. Działając jako antyoksydant posiada też syntezować kolagen, czyli główne białko odpowiedzialne za utrzymanie naczyń krwionośnych oraz narządów w dobrej kondycji.
- Łagodzenie stanu zapalnego
Bromelaina wykazuje działanie przeciwzapalne i przeciwbólowe. Dzięki temu ananas przynosi korzyści osobom borykającym się z bólami stawów, artretyzmem, a także kontuzjami sportowymi (przyśpiesza regenerację i łagodzi ból np. przy skręceniu). Łagodzi stan zapalny blokując metabolity, które powodują obrzęk. Aktywuje również substancje chemiczne we krwi, które rozkładają fibrynę, zmniejszając tym samym obrzęk. Niektórzy lekarze rekomendują przyjmowanie bromelainy (suplementu) przed planowanym zabiegiem chirurgicznym, by skrócić czas gojenia i obniżyć stan zapalny.
W murach amerykańskiego Duke University Medical Center przeprowadzono badanie na 100 myszach z zapaleniem okrężnicy. Jak wykazano, długotrwała suplementacja świeżym lub niepasteryzowanym sokiem z ananasa (z aktywną bromelainą) to bezpieczny i skuteczny sposób na złagodzenie stanu zapalnego.
Inne badanie przeprowadzone z udziałem pacjentów borykających się z zapaleniem zatok ujawniło, że bromelaina znacznie skracała czas powrotu do zdrowia (w porównaniu do konwencjonalnej terapii).
- Poprawa trawienia
Dzięki wysokiej zawartości błonnika ananas wspiera też trawienie i reguluje wypróżnianie, pomagając zapobiegać np. zaparciom czy wzdęciom. Błonnik jest też ważnym elementem prewencji chorób przewlekłych, jak nowotwór jelita grubego czy cukrzyca (ponieważ obniża poziom glukozy we krwi). Wspomaga również nawodnienie dzięki zawartości wody i elektrolitów.
Diabetolodzy na całym świecie zachęcają, by codziennie spożywać owoce i warzywa, które nie tylko zapewniają wiele potrzebnych składników odżywczych, ale też pomagają regulować poziom glukozy, insuliny oraz lipidów we krwi.
Błonnik pomaga również zwiększyć uczucie sytości, dzięki czemu rzadziej podjadamy między posiłkami.
Ananas pomaga również łagodzić objawy wrzodziejącego zapalenia jelita grubego oraz refluksu żołądkowego, wspierając sprawne trawienie. To zasługa między innymi jego roli w rozkładaniu białek na peptydy oraz aminokwasy.
Wykazano również, że spożywanie ananasa może pomóc osobom chorującym na celiakię, ponieważ bromelaina wygasza lub zapobiega reakcjom autoimmunologicznym.
- Wsparcie w walce z astmą…
Ananas zawiera również beta-karoten, który pomaga zredukować zagrożenie wystąpienia stanu zapalnego dróg oddechowych, w tym astmy. Schorzenie to może nasilać się w wyniku działania takich czynników jak: stres, nieprawidłowa dieta, nadużywanie antybiotyków czy zanieczyszczenie środowiska. Wszystkie powodują wzrost stanu zapalnego, który ananas pomaga skutecznie obniżyć.
- … i chorobami układu krążenia
Badania wykazały, że sok anansowy ma właściwości kardioprotekcyjne. To dzięki zawartości witaminy C (i innych przeciwutleniaczy) oraz potasu, ananas pomoże zadbać o zdrowie serca.
Dieta bogata w owoce (i warzywa) to jeden z najlepszych sposobów na zapobieganie chorobom. Wysokie spożycie potasu zaś wiąże się ze zmniejszonym zagrożeniem rozwoju: nadciśnienia, chorób sercowo-naczyniowych, kamieni nerkowych oraz udaru mózgu, a także utratą masy mięśniowej i kostnej.
Jak pokazują badania, sok ananasowy może mieć korzystny wpływ na masę ciała, akumulację tkanki tłuszczowej, odkładanie tłuszczu w wątrobie oraz poziom lipidów we krwi. Odnotowano również obniżenie poziomu insuliny oraz zapobieganie powstawaniu skrzepów (dzięki bromelainie). Jak wykazano, bromelaina powstrzymuje płytki krwi przed sklejaniem się lub gromadzeniem wzdłuż ścian naczyń krwionośnych. Oba stany mogą prowadzić do zawału serca, bądź udaru.
- Pomaga dbać o zdrowie psychiczne…
Badanie z 2020 roku wykazało, że jadłospis bogaty w owoce i warzywa może mieć znaczenie w prewencji zaburzeń depresyjnych.
Tak więc i ananas – bogaty w antyoksydanty oraz węglowodany – może pomóc w walce z zaburzeniami nastroju, stanami lękowymi, a także gorszym samopoczuciem. Ponadto w ananasie znajduje się tryptofan, czyli aminokwas wykorzystywany przez organizm do produkcji serotoniny (jednego z najważniejszych hormonów odpowiadających za dobry nastrój). Wraz z innymi ważnymi składnikami (jak witaminy z grupy B), tryptofan wspomaga prawidłową pracę układu nerwowego, produkcję „hormonów szczęścia”, a także zachować energię.
- … i walczyć z nowotworem
Najnowsze badania wykazują, że bromelaina ma właściwości przeciwnowotworowe i przyśpiesza proces zaprogramowanej śmierci komórek (apoptozie). Stwierdzono, że enzym ten ma selektywną cytotoksyczność, a więc pomaga eliminować zmiany rakowe, nie niszcząc przy tym zdrowych komórek.
Wartości odżywcze
Najnowsze badania wykazują, że w soku ananasowym znajduje się co najmniej 30 składników bioaktywnych i odżywczych, w tym cukry, polifenole oraz kwasy organiczne – przede wszystkim kwas kwas cytrynowy oraz L-jabłkowy, współodpowiadający za szereg właściwości prozdrowotnych octu jabłkowego.
Szacuje się, że ok. 165 g ananasa (mniej więcej jednak szklanka) zawiera:
- 83 kalorie,
- 22 g węglowodanów,
- 0,9 g białka,
- 0,2 g tłuszczu,
- 2,3 g błonnika,
- 79 mg witaminy C (131% zalecanego dziennego spożycia),
- 1,5 mg manganu (76% zds),
- 0,1 mg witaminy B1 (9% zds),
- 0,2 mg witaminy B6 (9% zds),
- 0,2 mg miedzi (9% zds),
- 30 μg folianu (7% zds),
- 20 mg magnezu (5% zds),
- 180 mg potasu (5% zds),
- 0,8 mg witaminy B3 (4% zds),
- 0,4 mg kwasu pantotenowego (4% zds),
- 0, 1 mg witaminy B2 (3% zds),
- 0,5 mg żelaza (3% zds).
Poza tym: witaminy A oraz K, cholinę, betainę, wapń, fosfor, cynk i selen.
Jak obchodzić się z ananasem?
Jeśli sięgamy po świeży owoc, należy wybierać cięższy egzemplarz, o ciemnozielonych liściach. Tym charakteryzuje się bowiem dojrzały ananas.
Ananasa kroimy zaczynając od pozbywania się góry oraz dołu. Następnie układamy go na płaskiej powierzchni i pozbywamy się zewnętrznej skóry. Niektóre osoby decydują się na usunięcie rdzenia, ponieważ jest on najtwardszą częścią wewnętrzną owocu. To jednak główne źródło bromelainy, a im dojrzalszy owoc wybierzemy, tym rdzeń będzie bardziej miękki. Zdania dotyczące spożywania rdzenia są jednak podzielone, dlatego najczęściej rekomenduje się przyjmowanie bromelainy w postaci suplementów.
Świeży ananas może być przechowywany w lodówce do dziewięciu dni lub zostać zamrożony.
Efekty uboczne i środki ostrożności
Ananas jest w większości wypadków zupełnie bezpieczny do spożywania. U niektórych może powodować bóle brzucha spożywany na czczo. W takiej sytuacji należy unikać zjadania go na pusty żołądek lub wkomponować w posiłek.
Bromelaina może wchodzić w interakcję z niektórymi lekami, szczególnie: antydepresantami, lekami rozrzedzającymi krew i wspomagającymi zasypianie. W przypadku przyjmowania leków należy zawsze skonsultować z lekarzem zakres diety i możliwych do spożywania produktów.
Ananas jest bogatym źródłem witaminy C. Choć jest ona rozpuszczalna w wodzie i jej nadmiar wydalany wraz z moczem, spożywanie dużych ilości witaminy C może skutkować: biegunką, nudnościami, wymiotami, bólami brzucha, zgagą, bólami głowy i zaburzeniami snu.
Źródła:
