1 listopada, 2018

Zdrowie na wagę… miedzi.

Niedobór miedzi może zaszkodzić całemu naszemu ciału. Ten mikroelement ma bowiem znaczenie dla zdrowia kości i nerwów, jest istotna w procesie produkcji hemoglobiny czerwonych krwinek, a także dla prawidłowego wykorzystania żelaza i tlenu we krwi.

Dzięki obecności miedzi możliwy jest prawidłowy metabolizm, a także wzrost i naprawa ciała. To niezbędne dla przeprowadzenia wielu reakcji enzymatycznych i utrzymania zdrowej tkanki łącznej. Zaangażowana w utrzymanie komórek w niemal każdej tkance organizmu, miedź pełni ważną rolę w zapobieganiu bólom stawów i mięśni – bywa więc używana jako naturalny środek na zapalenie stawów. Pomaga nam utrzymać odpowiedni poziom energii, zapobiega przedwczesnemu starzeniu się i wspiera prawidłową gospodarkę hormonalną.

Miedź jest trzecim najbardziej rozpowszechnionym minerałem w ciele. Musi być jednak dostarczany z zewnątrz. Organizm często korzysta z jej dobrodziejstw, jednak nie może przechowywać go w wystarczających ilościach. Dlatego właśnie, tak ważna jest zbilansowana i przemyślana dieta.

Prozdrowotne korzyści miedzi

Dlaczego miedź jest tak ważna dla naszego organizmu?

  • Wspiera zdrowy metabolizm

Miedź odgrywa istotną rolę w ok. 50 różnych reakcjach enzymatycznych, zachodzących codziennie w naszym organizmie. Reakcje te są niezbędne naszym narządom, dla utrzymania sprawnego metabolizmu. To one pozwalają nerwom komunikować się ze sobą.

Miedziowych enzymów najwięcej jest w tych tkankach ciała, które wyróżniają się największą aktywnością metaboliczną, a zatem w sercu, mózgu i wątrobie. Miedź jest niezwykle istotna dla układu nerwowego, sercowo-naczyniowego, trawiennego oraz niemal każdej części ciała, właśnie ze względu na jej znaczenie dla procesów metabolicznych.

Ponadto, jest niezbędna do syntezy trifosforanu adenozyny – znanego również jako ATP – będącego źródłem energii dla organizmu. Niedobór miedzi może więc wywołać spowolnienie metabolizmu i np. obniżoną energię.

  • Pomaga wyposażyć ciało w energię

ATP to główne źródło energii dla ciała. Powstaje w mitochondriach komórek. By to się stało, potrzebna jest miedź. Działa jak katalizator w redukcji tlenu cząsteczkowego (do wody) – reakcji chemicznej zachodzącej podczas syntezy ATP.

Miedź sprawia, że białko jest bardziej dostępne dla organizmu, za sprawą uwalniania żelaza we krwi (wpływa to na lepsze wykorzystanie białka). Ze względu na swoje właściwości wobec ATP i metabolizmu białek, jest szczególnie ważna dla regeneracji mięśni, stawów i tkanek,  a także dla utrzymania wysokiego poziomu energii.

  • Wspiera pracę mózgu

Badania pokazują, że miedź wpływa na niektóre istotne szlaki mózgowe, obejmujące dopaminę i galaktozę. Neuroprzekaźniki te są niezbędne dla zachowania energii, dobrego nastroju i perspektywy, a także skupienia.

W przypadku niewystarczającej ilości miedzi w organizmie, mogą wystąpić takie objawy jak: mała aktywność metaboliczna, zmęczenie, problemy z koncentracją, zły nastrój i wiele innych. Oznacza to, że cała sieć reakcji i szlaków metabolicznych korzystających z miedzi cierpi.

Miedź bierze również udział w eksploatacji niektórych z przeciwutleniaczy, np. witaminy C i dysmutazy pinadtlenkowej, oksydazy askorbinianowej oraz tyrozynazy. Mają one kluczowe znaczenie dla powstrzymania uszkodzeń spowodowanych przez wolne rodniki w mózgu, oraz spowolnienia procesu starzenia – tym samym wspiera zapobieganie rozwoju chorób neurodegeneracyjnych oraz nowotworów.

  • Pomaga zapobiegać chorobom zwyrodnieniowym

Wstępne badania wykazały, że terapia miedzią może dawać pozytywne wyniki w walce z zaburzeniami neurodegeneracyjnymi, takimi jak choroba Alzheimera czy Parkinsona. Obszar ten wymaga jednak dalszych badań.

Pierwiastek ten może stać się jednak toksyczny, jeśli zostanie przyjęty w zbyt dużej ilości. Skutkuje to zatruciem i może wiązać się z zaburzeniami funkcji mózgu. Zdaniem ekspertów, miedź wymaga ściśle regulowanych mechanizmów homeostatycznych, by zapewnić ciału odpowiednie zaopatrzenie, bez toksycznych efektów.

W środowisku medycznym trwa wciąż debata nad tym, czy wysoki poziom miedzi niesie za sobą zbyt duże ryzyko, by wykorzystywać ją w terapii chorób neurodegeneracyjnych. Badania potwierdziły jednak, że deficyt miedzi może zwiększać ryzyko upośledzenia funkcji mózgu i potencjalnego obniżenia zdolności poznawczych, związanych z wiekiem.

  • Łagodzi objawy zapalenia stawów

Miedź ma właściwości przeciwzapalne, pomagające łagodzić ból i sztywność, które towarzyszą zapaleniu stawów. Wspomaga również siłę mięśni, zmniejsza ból stawów i usprawnia regenerację tkanki łącznej.

Niektórzy pacjenci borykający się z zapaleniem stawów noszą miedziane bransoletki lub opaski, uważa się bowiem, że pierwiastek wchłania się również przez skórę, pomagając zmniejszać dokuczliwe objawy.

  • Pomaga zachować zdrowy układ nerwowy

Miedź pomaga chronić osłonkę mielinową, czyli zewnętrzną warstwę która otacza nerwy. Ponadto pobudza procesy myślowe i wspomaga funkcje poznawcze. Działa jako stymulant mózgowy, biorąc udział w procesach niektórych białek transportujących, które wyzwalają neurony w mózgu.

Uważa się, że miedź umożliwia pełny rozwój ścieżek nerwowych, zwiększając kreatywność, usprawniając podejmowanie decyzji, pamięć, komunikację i inne ważne funkcje poznawcze, które wymagają zdrowego systemu nerwowego i sygnalizacji przekaźników nerwowych.

  • Wspiera powstawanie i utrzymanie zdrowego szkieletu

Miedź odgrywa również ważną rolę w rozwoju kości. Jej niedobór może objawiać się: kruchymi i podatnymi na złamanie, nie w pełni rozwiniętymi kośćmi, osteoporozą, małą siłą, słabymi mięśniami i stawami itd. Badania wykazały, że przyjmowanie miedzi w połączeniu z cynkiem, manganem i wapniem może spowolnić utratę kości u starszych kobiet.

  • Jest niezbędna dla prawidłowego wzrostu i rozwoju

Niedobory miedzi nie są zbyt powszechne w krajach rozwiniętych, występują jednak znacznie częściej w krajach trzeciego świata, gdzie poważnym problemem jest niedożywienie. Negatywnymi skutkami jej braków jest choćby szeroko obserwowalne zahamowanie wzrostu dzieci i ich nieprawidłowy rozwój.

Deficyt miedzi wpływa niekorzystnie na wzrost, powodując zmęczenie, bóle mięśnie i stawów, oraz nieprawidłową i osłabiona pracę mózgu.

Miedź konieczna jest dla prawidłowego utlenienia z czerwonych krwinek. Tak więc skrajnie niski jej poziom (i niedobór) może powodować nieotrzymywanie odpowiedniej ilości tlenu przez komórki, narządy i tkanki. Badania wykazały, że zbyt małe stężenie miedzi może skutkować opóźnieniem wzrostu, ograniczeniem masy ciała i wzrostu oraz zwolnieniem na wiele sposób aktywności metabolicznej.

  • Pomaga tarczycy prawidłowo funkcjonować

Miedź jest potrzebna, by nasza tarczyca mogła pracować prawidłowo. Współpracuje z takimi pierwiastkami jaki cynk, potas i wapń, które potrzebne są do zrównoważenia aktywności tarczycy i zapobieganiu jej nadczynności i niedoczynności.

Uważa się, że związki między tymi pierwiastkami są złożone, ponieważ ich stężenie musi być balansowane przez siebie nawzajem.

W przypadku niedoboru lub nadmiaru któregokolwiek z nich w organizmie, cierpieć może tarczyca. Może to wywoływać: zmęczenie, zwiększenie masy ciała lub jej utratę, wahania temperatury ciała oraz apetytu i inne niepożądane objawy.

  • Zapobiega anemii

Miedź i żelazo działają razem w syntezie hemoglobiny i czerwonych krwinek. Badania pokazują, że ta pierwsza potrzebna jest do absorpcji żelaza z przewodu pokarmowego. Pomaga również w uwalnianiu żelaza do wątroby, gdzie jest głównie przechowywane.

Żelazo pobierane z jedzenia i suplementów wykorzystywane jest do tworzenia czerwonych krwinek. Kiedy występuje niedobór miedzi, poziom żelaza staje się zbyt mały, a stąd już niewielki krok do anemii. Ta skutkuje takimi objawami jak: zmęczenie, bóle mięśni, problemy z trawieniem i upośledzenie funkcji mózgowych.

  • Dba o oczy, skórę i włosy

By organizm mógł wytworzyć naturalny pigment i teksturę oczu, skóry i włosów, potrzebny jest odpowiedni poziom miedzi. Bierze ona udział w rozwoju melaniny, która nadaje kolor naszej skórze, włosom i oczom.

Obecna w organizmie miedź pozwala na stworzenie melaniny, poprzez wpieranie procesu tworzenia tyrozynazy, enzymu umożliwiającego rozwój pigmentu.

Badania wykazały również, że miedź pomaga budować kolagen – substancję odpowiedzialną za utrzymanie elastyczności i młodego wyglądu skóry. Bierze również udział w produkcji elastyny, substancji które znajduje się w tkance łącznej skóry. Utrzymuje ona elastyczność naszej skóry.

Miedź działa jak przeciwutleniacz, pomagając nam dłużej wyglądać młodo. Chroni oczy, skórę i włosy przed szkodliwym działaniem wolnym rodników. Potrzebna jest do użytkowania silnego antyoksydanta – dysmutazy ponadtlenkowej – chroniącego organizm przed stresem oksydacyjnym i starzeniem.

Miedź na wiele sposób zachowuje integralność komórek i tkanek, potrzebną do zachowania elastyczności, tekstury, sprężystości i zabarwienia zewnętrznych narządów.

Objawy niedoboru miedzi

Uważa się, że większość dorosłych zamieszkujących kraje rozwinięte, przyjmuje wraz z dietą (jedzeniem, suplementami i pitną wodą z rur miedzianych) odpowiednią ilość miedzi. Jej niedobór dotyka najczęściej niedożywione populacje.

Stan taki można też zaobserwować u osób borykających się z poważnymi zaburzeniami trawienia, które pogarszają wchłanianie składników odżywczych, np. choroba Leśniowskiego-Crohna. Ponadto, jej absorpcję może również upośledzić zbyt wysokie spożycie żelaza i cynku, zwykle ma to miejsce w wyniku przyjmowania suplementów.

Minerały te współdziałają, by zachować balans w organizmie. Dlatego właśnie nieoptymalny poziom jednego z nich, może wpływać na resztę.

Uważa się, że prawidłowe dawkowanie rysuje się następująco:

  • niemowlęta w wieku 0-6 miesięcy: 200 mcg/dobę,
  • dzieci w wieku 6 miesięcy-14 lat: w zakresie 220-890 mcg/dobę (w zależności od wieku),
  • młodzież 14-18 lat: 890 mcg/dobę,
  • dorośli: 900 mcg/dobę,
  • kobiety w ciąży: 1000 mcg/dobę,
  • kobiety karmiące piersią: 1300 mcg/dzień.

Do najczęstszych objawów niedoboru miedzi należą:

  • zmęczenie,
  • artretyzm,
  • osteoporoza,
  • bladość,
  • niska temperatura ciała lub stałe uczucie zimna,
  • anemia,
  • kruche kości,
  • częste chorowanie,
  • bóle mięśni,
  • bóle stawów,
  • zatrzymanie/spowolnienie w rozwoju,
  • przerzedzenie włosów lub łysienie,
  • niewyjaśniona utrata masy ciała,
  • siniaki,
  • zapalenie i owrzodzenie skóry.

Gdzie szukać miedzi?

Poniżej lista najlepszych źródeł miedzi:

  • wątroba wołowa: ok. 85 g to 4,49 mg (641% zalecanego dziennego spożycia),
  • grzyby shitake: 1 szklanka to ok. 1,29 mg (184% zds),
  • orzechy nerkowca: ok. 30 g to ok. 0,62 mg (88% zds),
  • ciecierzyca: 1 szklanka ugotowanej zawiera 0,58 mg (82% zds),
  • jarmuż: 2 szklanki posiekane to ok. 0,48 mg (68% zds),
  • kakao w proszku: 2 łyżki niesłodzonego to 0,41 mg (58% zds),
  • nasiona sezamu: 1 łyżka to 0,36 mg (51% zds),
  • quinoa: 1 szklanka zawiera 0,36 mg (50% zds),
  • migdały: ok. 30 g ma ok. 0,29 mg (41% zds),
  • soczewica: 1 szklanka ugotowanej to 0,27 mg (39% zds),
  • nasiona chia: ok. 30 g to ok. 0,26 mg (37% zds),
  • ser kozi: ok. 15 g miękkiego ma ok. 0,16 mg (23% zds),
  • awokado: ½ to 0,12 mg (17% zds),
  • rodzynki: ok. 30 g to ok. 0,09 mg (13% zds),

Poza żywnością, źródłem miedzi może być też woda pitna, płynąca przez miedziane rury. Uważa się również, że podobną funkcję pełni gotowanie w żeliwnych garnkach, jednak tutaj zdania specjalistów są podzielone.

Środki ostrożności i interakcje

Miedź w dużych ilościach może być toksyczna, ważne więc by trzymać się spożywania zalecanych ilości. Zbyt wysokie stężenie może prowadzić do czasowego, ostrego zatrucia, skutkującego nudnościami, wymiotami, biegunką, a nawet uszkodzeniem nerek lub anemią.

Wiadomo, że nadmiar i niedobór miedzi związane są z dwiema chorobami genetycznymi – chorobą Wilsona oraz chorobą Menkesa. Osoby na nie cierpiące wykazują genetycznie nieuregulowany poziom miedzi. Naukowcy badają pacjentów by sprawdzić, czy mogą uzyskać użyteczny wgląd w to, jak miedź jest dystrybuowana i dysponowana na poziomie molekularnym w organizmie. Obserwacja ta miałaby pomóc zrozumieć zatrucie miedzią.

Choroby te są rzadkim i dziedziczonym zaburzeniem, w wyniku którego gromadzą się nadmierne ilości miedzi w wątrobie lub mózgu.

Źródło:

https://draxe.com/copper-deficiency/

Opracowała Ewa Wysocka

Zapisz się do newslettera

    Zapisz się do newslettera

      Wyślij komentarz

      This site is protected by reCAPTCHA and the Google Privacy Policy and Terms of Service apply.

      The reCAPTCHA verification period has expired. Please reload the page.