6 marca, 2019

Niedobrze, oj niedobrze… O tym skąd się biorą nudności i jak sobie z nimi poradzić

Nudności to nieprzyjemny stan, który powodowany może być wieloma czynnikami – zarówno fizycznej, jak i psychologicznej natury. Jak w przypadku wielu (zwykle nieprzyjemnych) dolegliwości, one również stanowią mechanizm obronny organizmu.

Czym są nudności i skąd się biorą?

Nudności to odczuwanie przymusu zwymiotowania, który pojawia się kiedy mózg otrzymuje informację o zagrożeniu, np.: pokarmowej blokadzie w jelitach, negatywnych emocjach lub nagromadzonych w organizmie toksynach.

Zwykle nie są bolesne, choć powodują duży dyskomfort. Odczuwamy je w klatce piersiowej, górnej części brzucha oraz tylnej gardła.

Mdłościom towarzyszyć może bladość, zimny pot, zwiększona produkcja śliny i przyśpieszone tętno. Jeśli ich powodem jest szkodliwa substancja lub blokada, wymioty prawdopodobnie przyniosą ulgę, ponieważ dzięki nim pozbywamy się problemu z organizmu.

Nudności zakończone wymiotami mogą skutkować odwodnieniem, z powodu którego możemy doświadczać: zmian skórnych, suchych ust, zapadniętych oczu, płaczu bez łez (szczególnie u dzieci), przyśpieszonego oddechu oraz zwiększonego pragnienia. Ryzyko odwodnienia jest większe u dzieci, ponieważ nie rozpoznają one jego objawów, dlatego tak ważna jest czujność dorosłych.

Mdłości (i ewentualne późniejsze wymioty) są skutkiem pobudzenia ośrodków wymiotnych (z których najważniejszy znajduje się w grzbietowej części tworu siatkowatego, w rdzeniu przedłużonym), które odbierają wiadomości z innych części mózgu i ciała, oraz reagują na nie.

Komunikaty te pochodzą z różnych źródeł, w tym z:

  • żołądka i jelit, które reagują na niedrożność, ucisk, podrażnienie, infekcję lub zaparcie,
  • ciała, które może doświadczać zaburzenia równowagi lub nieprawidłowości we krwi,
  • mózgu, w którym może dochodzić do ucisku z powodu rosnącego guza,
  • emocji, np. niepokoju, wyczerpania, lęku i strachu,
  • ze zmysłów, w tym: wzroku, węchu i bólu,
  • ucha wewnętrznego, jako informacje o: chorobie lokomocyjnej czy zawrotach głowy.

Do najczęstszych przyczyn mdłości należą:

  • ciąża (poranne nudności),
  • zatrucie pokarmowe,
  • choroba lokomocyjna,
  • objawy grypy,
  • intensywny ból, wywołany np. przez kamienie nerkowe,
  • zapalenie pęcherzyka żółciowego,
  • migrena,
  • stres emocjonalny,
  • zawał,
  • przejedzenie,
  • zbyt duża ilość alkoholu,
  • spożycie toksyn,
  • zabiegi medyczne, jak np. chemio- lub radioterapia.

Szacuje się, że nudności i wymioty dotykają 70-80% ciężarnych kobiet. W większości wypadków dolegliwości te mijają po zakończeniu 1. trymestru, czasami jednak trwają dłużej – nawet do samego porodu (choć zdarza się to bardzo rzadko). W sytuacji tej wyzwaniem jest przyniesienie przyszłej mamie ulgi, bez jednoczesnego narażenia zdrowia jej i dziecka.

Jak uważają naukowcy z University of Arkansas for Medical Sciences, większość ostrych epizodów wymiotów (trwających nie dłużej niż 48 godzin), wynika z działania wyraźnego czynnika wyzwalającego, którego usunięcie najczęściej rozwiązuje problem. Będą to np.: infekcje, zatrucia pokarmowe, choroby wirusowe, toksyny, stres lub leczenie.

Większy problem stanowią chroniczne nudności o niewyjaśnionym pochodzeniu. Diagnozowanie nie obędzie się bez gruntowanych badań. Stan taki może być wywołany przewlekłymi zaburzeniami żołądkowo-jelitowymi, np.: zespołem wymiotów cyklicznych, wymiotami czynnościowymi czy przewlekłymi nudnościami o idiopatycznym pochodzeniu.

Co podpowiada medycyna?

By pozbyć się nudności, choroby lokomocyjnej, wymiotów i zawrotów głowy, najczęściej stosowane są przeciwhistaminowe leki bez recepty. Ich przyjmowanie należy jednak konsultować z lekarzem, szczególnie po przebytej operacji lub w czasie ciąży. Leki te mogą dawać niestety efekty uboczne, np.: senność, ból głowy, zaburzenie widzenia, suchość w ustach oraz problemy z koordynacją.

W badaniu z 2007 roku przetestowano skuteczność dimenhydrynatu (leku przeciwhistaminowego I generacji) oraz imbiru, w walce z nudnościami i wymiotami u 170 kobiet ciężarnych. Uczestniczki przyjmowały 1 kapsułkę imbiru, 2 razy dziennie, bądź kapsułkę zawierającą 50 mg dimenhydrynatu, 2 razy dziennie. Jak pokazały wyniki, imbir okazał się równie skuteczny, jak stosowany najczęściej lek – bez ryzyka skutków ubocznych.

W przypadku choroby lokomocyjnej lub dolegliwości wynikających ze znieczulenia, stosowane bywają plastry transdermalne ze skopolaminą. Działają one poprzez wyrównywanie poziomu naturalnych substancji, który zaburzony jest np. w chorobie lokomocyjnej. Blokują również sygnały o nudnościach, które w efekcie nie docierają do mózgu. Plaster ten również może powodować: problemy z widzeniem, suchość w ustach, zawroty głowy, zmniejszone pocenie się, zaparcia oraz niewielkie swędzenie w miejscu aplikacji. U kobiet w ciąży nie należy stosować go bez konsultacji z lekarzem.

Naturalne sposoby na łagodzenie nudności

Jakie naturalne metody sprawdzają się w walce z nudnościami?

  • Imbir

Imbir stosowany był jako środek zapobiegający nudnościom już od ponad 2000 lat. Właściwości te potwierdziły również kliniczne i przedkliniczne badania.

W 2000 roku naukowcy z brytyjskiej School of Postgraduate Medicine and Health Sciences, przeprowadzili przegląd dowodów z randomizowanych kontrolowanych badań, nad skutecznością imbiru w zapobieganiu nudnościom i wymiotom. Wyniki pokazały wyraźnie, że imbir ma większą skuteczność niż placebo. W jednym z badań zaobserwowano, że skutecznie łagodzi nudności związane z: chorobą morską, ciążą oraz chemioterapią.

Herbatkę imbirową najlepiej pić przez cały dzień. Korzeń kroimy w plastry i wkładamy do wrzącej wody na 10 minut. Po tym czasie odcedzamy imbir i pijemy. Zastosować można również olejek imbirowy.

  • Witamina B6

Witamina B6 ma ważną rolę w utrzymaniu dobrej kondycji (zarówno fizycznej, jak i psychicznej). Wykazuje również właściwości łagodzące objawy niestrawności orz nudności w czasie ciąży.

Randomizowane, podwójnie ślepe i kontrolowane badanie placebo, przeprowadzone na University of Iowa College of Medicine, objęło 31 pacjentek, z których każda przyjmowała doustnie 25 mg witaminy B6, co 8 godzin, przez 3 doby. Drugą grupę stanowiło 28 kobiet, które otrzymywały placebo. W pierwszej grupie, przed badaniem, 12 z 31 kobiet doświadczało poważnych nudności.

Po 3 dniach terapii, jedynie 8 z 31 pacjentek wymiotowało. Wyraźnie zaznaczyła się również różnica w doświadczaniu ciężkich nudności, pomiędzy grupą otrzymującą B6, a placebo.

By pozbyć się nudności, przyjmujemy 25 mg witaminy B6, 3 razy dziennie, aż do ustąpienia objawów.

  • Olejki eteryczne

Olejek z mięty pieprzowej ma działanie przeciwwymiotne i przeciwskurczowe na nabłonek żołądka i okrężnicy. Prawdopodobnie hamuje skurcze w układzie żołądkowo-jelitowym, wywołane m.in. przez serotoninę. Kilka badań wykazało również, że olejek ten skutecznie łagodzi nudności i wymioty występujące po operacjach.

W 2012 roku naukowcy z Molloy College w Nowym Jorku ocenili wpływ aromaterapii, na nudności pooperacyjne u kobiet. Uczestniczki otrzymywały tradycyjne leki przeciwwymiotne, inhalacje z olejku lub soli fizjologicznej. Wyniki – choć nie były istotne statystycznie ze względu na małą próbę – pokazały, że aromaterapia rzeczywiście daje dobre rezultaty w łagodzeniu nudności. W 2013 roku przeprowadzono zaś badanie nad  wpływem olejku na dolegliwości wywołane chemioterapią. Jak odkryto, redukcja intensywności i częstości epizodów w ciągu pierwszych 24 godzin wyraźnie się zmniejszyła, w porównaniu do grup kontrolnych. Zmniejszył się również koszt leczenia.

Należy wetrzeć 1-2 krople olejku w kark i podeszwy stóp. Można również dodać 3 krople do chłodnej lub ciepłej kąpieli, bądź zimnego kompresu na głowę.

Olejek imbirowy. To jeden z najlepszych naturalnych środków na: mdłości, niestrawność, biegunkę, bóle brzucha i wymioty.

W 2014 roku dokonano przeglądu badań nad wpływem olejków eterycznych, na stres i mdłości występujące po operacjach. Inhalacja olejkiem imbirowym skutecznie łagodziła nudności pooperacyjne, zmniejszając jednocześnie zapotrzebowanie na leki. Olejek ten wykazuje również działanie przeciwbólowe.

Olejek imbirowy jest jednym z najlepszych olejków eterycznych do walki z nudnościami i zawrotami głowy. Jak wykazało badanie z 2013 roku, masaż brzucha z zastosowaniem olejku imbirowego i z mięty pieprzowej, przynosił ulgę kobietom podczas bolesnego miesiączkowania. Oba specyfiki były bardzo przydatne, jednak imbirowy wykazał szczególnie skuteczne działanie wobec nudności, wymiotów, zawrotów głowy, zmęczenia i bólów głowy.

Olejek lawendowy. Nudności bywają powodowane przez stres i lęk. Olejek lawendowy znany jest ze swoich uspokajających i właściwości, może więc nie tylko złagodzić napięcie, ale i mdłości. Uważa się również, że wspiera walkę z objawami depresyjnymi, dzięki czemu może pomóc złagodzić dolegliwości pojawiające się z tego powodu.

Jak pokazały badania, stosowanie olejku lawendowego doustnie, w ramach masażu lub aromaterapii, daje doskonałe efekty. Okazuje się, że ma świetny wpływ nie tylko na ciało, ale i na psychikę. Wdychany wpływa na układ limbiczny, szczególnie na jądro migdałowate oraz hipokamp. Stosowany miejscowo bardzo dobrze się wchłania przez skórę, uspokajając centralny układ nerwowy.

Olejek cytrynowy. To jeden z najczęściej polecany olejków w walce z porannymi mdłościami ciążowymi.

Już 1-2 krople olejku cytrynowego okazały się skuteczne w łagodzeniu nudności i wymiotów w czasie ciąży. Jak pokazało jedno z badań, 40% kobiet zdecydowało się na zastosowanie tego olejku, a 26,5% zauważyło znaczną poprawę.

Badanie z 2014 roku skupiło się na skuteczności inhalacji olejku cytrynowego, w łagodzeniu nudności i wymiotów w czasie ciąży. Przebadano 100 kobiet, które sięgały po olejek lub placebo, kiedy tylko poczuły mdłości. Następnie porównano intensywność i częstość wymiotów oraz nudności, na 24 godziny przed terapią oraz w jej trakcie. Okazało się, że 4-dniowa inhalacja znacząco zmniejszyła dolegliwości, pomiędzy 2. a 4. dniem. Naukowcy uważają, że zapach cytryny może zmniejszyć nudności i wymioty – przynajmniej te ciążowe.

Olejek z rumianku. Rumianek stosowany był na dolegliwości trawienne już od czasów starożytnych. Dziś stosowany jest w przypadku wzdęć, biegunki, bólu brzucha, lęków czy problemów ze snem. Ponieważ potrafi doskonale uspokoić zarówno układ pokarmowy, jak i umysł, świetnie nadaje się do walki z mdłościami.

Olejek z kopru włoskiego. Olejek ten jest powszechnie stosowany w przypadku: zgagi, gazów, wzdęć i utraty apetytu. Wszystkie te objawy mogą występować wraz z nudnościami. Olejek z kopru włoskiego może być stosowany zarówno wewnętrznie (jeśli istnieje stosowna adnotacja na ten temat) i zewnętrznie, by złagodzić objawy chorób trawiennych.

  • Herbatka rumiankowa

Jak już wspominaliśmy, rumianek stosowany jest od wieków, w celu łagodzenia dolegliwości ze strony układu pokarmowego. Herbatka rumiankowa to jedne z najpopularniejszych naparów ziołowych na świecie – codziennie wypijanych jest ok. 1 mln kubków.

Pomaga pozbyć się nudności, usuwając gazy, uspokajając żołądek i rozluźniając mięśnie znajdujące się w jelitach. Warto stosować ją również w przypadku wymiotów, niestrawności, choroby lokomocyjnej i biegunki.

  • Cytryna

Nie tylko olejek cytrynowy, ale sam owoc znany jest z właściwości oczyszczających z toksyn. By pozbyć się nudności, wystarczy pociąć cytrynę i wdychać jej zapach zawsze wtedy, gdy borykamy się z mdłościami. Inną opcją jest gryzienie cytryny lub wypicie wody z jej dodatkiem.

  • Olejek z konopi indyjskich

W wielu badaniach wykazano łagodzące mdłości właściwości kannabinoidów, aktywnych składników konopi indyjskich.

Naukowcy z Temple University School of Medicine odkryli, że niektóre receptory kannabinoidowe wpływają na regulację: apetytu, nudności, wymiotów, wydzielania żołądkowego, stanów zapalnych jelit czy proliferacji komórek w jelitach.

Zwykle olejek ten stosowany jest doustnie – bezpośrednio lub rozcieńczony w płynie (np. wodzie). Większość użytkowników rozpoczyna od małych dawek, które zwiększane są z czasem, co może być konieczne u osób cierpiących na przewlekłe nudności.

Oleju tego nie należy stosować w czasie ciąży lub starań o dziecko. Należy również skonsultować z lekarzem stosowanie specyfiku, jeśli chorujemy na przewlekłe dolegliwości.

  • Akupresura

Akupresura wykorzystuje w walce z nudnościami punkt, który znajduje się w pobliżu nadgarstka (P6). W USA w szpitalach zalecana jest do walki z mdłościami i wymiotami występującymi w trakcie chemioterapii.

Niektórzy pacjenci doświadczają też nudności po operacji. Jak wykazały badania, akupresura to skuteczna, niosąca niewielkie ryzyko efektów ubocznych i tania terapia, prewencyjna i łagodząca pooperacyjne nudności i wymioty.

Inne stosowane punkty to: S44, S36 oraz CV22, który uciskanie również przynosi ulgę w nudnościach. Najlepiej jednak, by konkretne punkty i sposób nacisku pokazała nam osoba wyspecjalizowana w akupresurze.

Efekty uboczne i środki ostrożności

W czasie ciąży lub karmienia piersią, należy skonsultować się z lekarzem przed zastosowaniem jakiegokolwiek olejku eterycznego.

Łagodzenie nudności po chemioterapii za pomocą olejków eterycznych, powinno zostać skonsultowane z lekarzem.

W przypadku przyjmowania leków na i bez recepty, należy powiadomić lekarza o zamiarze stosowania olejków eterycznych. Niektóre z nich mogą wchodzić w interakcje z medykamentami, co może być niebezpieczne.

Nie wolno używać olejków, na które jesteśmy uczuleni.

Stosować wewnętrznie można tylko te olejki, które zostały dopuszczone do tego typu podawania. Powinny być to czyste, certyfikowane i ekologiczne produkty.

Nieprawidłowo stosowane olejki mogą powodować mdłości.

Należy niezwłocznie skontaktować się lekarzem, jeśli nudnościom i wymiotom towarzyszą: ból w klatce piersiowej, niewyraźne widzenie, wysoka gorączką, silny ból brzucha, dezorientacja, kał lub jego zapach obecne w wymiotach, bądź krwawienie z odbytu.

Jeśli nudności i wymioty trwają dłużej niż miesiąc, należy skonsultować się z lekarzem. Podobnie w przypadku niewyjaśnionych spadków wagi, z współistniejącymi nudnościami i/lub wymiotami.

Nie należy wykonywać samodzielnie akupresury w czasie ciąży. Niektóre punkty nie powinny być stymulowane w tym czasie, ponieważ mogą wywołać przedwczesny poród.

Stosowanie akupresury powinno być konsultowane z lekarzem, jeśli cierpimy na poważne lub zagrażające życiu schorzenia.

Akupresura nie jest zamiennikiem niezbędnej porady lub interwencji medycznej.

Słowo na koniec

Co jeszcze może pomóc złagodzić nudności?

Świeże powietrze – otwórzmy okno, wyjdźmy na spacer. Powinno to nieco złagodzić dolegliwości.

Chłodny kompres na czoło i kark.

Przez około godzinę po posiłku starajmy się siedzieć wygodnie, by uniknąć wywierania nacisku na żołądek.

Jedzmy mniejsze posiłki.

Unikajmy produktów o wysokiej zawartości tłuszczów, które spowalniają trawienie.

Unikajmy napojów gazowanych.

Rozciągajmy się i głęboko oddychajmy, by zmniejszyć napięcie i niepokój.

Pijmy dużo wody.

Źródła:

https://draxe.com/how-to-get-rid-of-nausea/

https://draxe.com/essential-oils-for-nausea/

https://draxe.com/acupressure-benefits/

Opracowała Ewa Wysocka

Zapisz się do newslettera

    Zapisz się do newslettera

      Wyślij komentarz

      This site is protected by reCAPTCHA and the Google Privacy Policy and Terms of Service apply.

      The reCAPTCHA verification period has expired. Please reload the page.