Borówki to prawdziwe super-owoce. Są naładowane antyoksydantami, mają mało kalorii i są naprawdę pyszne!
Historia borówki
Borówka amerykańska pochodzi z Ameryki Północnej. Pod koniec XIX wieku córka plantatora żurawiny, zaczęła wzbogacać lokalne uprawy o borówki. Ponad dekadę później, połączywszy siły ze znanym botanikiem, podjęła się eksperymentów krzyżujących różne gatunków dzikich borówek, co w rezultacie doprowadziło do powstania odmiany którą znamy dziś wszyscy. Pierwsza komercyjna uprawa borówki amerykańskiej, została sprzedana przez nich w 1916 roku.
Wcześniej borówki stosowane były przez rdzennych mieszkańców Ameryki, jako pożywienie w czasach braku żywności, a także do konserwowania mięs czy jako napar o prozdrowotnych właściwościach.
Na terenie Europy borówka pojawiła się w latach 20. XX wieku, początkowo w Holandii. W Polsce pojawiły się w latach 70., głównie dzięki wysiłkom dr Kazimierza Pliszki.
Wielka moc borówek
Jakie właściwości prozdrowotne posiadają borówki?
- Moc antyoksydantów
Borówki to jedno z najlepszych źródeł przeciwutleniaczy. Jedno z chińskich badań wykazało, że borówki nie tylko zawierają najwięcej antyoksydantów ze wszystkich przebadanych owoców jagodowych (truskawek, jeżyn i borówek), ale też są najbardziej różnorodne pod kątem ich rodzajów. W borówkach znajdziemy zarówno antocyjany, jak i flawonoidy oraz fenole.
Szczególnie bogate w przeciwutleniacze są dzikie borówki. Jak wykazało badanie opublikowane w British Journal of Nutrition, suplementowanie proszku z dzikich borówek, zwiększyło już po godzinie poziom antyoksydantów w surowicy o 8,5%.
Obecność przeciwutleniaczy w diecie jest niezwykle istotna dla naszego zdrowia. Pomagają chronić organizm przed skutkami szkodliwego działania wolnych rodników, tym samym zmniejszając ryzyko takich chorób, jak: cukrzyca, choroby serca czy nowotwór.
- Łagodzą stan zapalny
Jak wykazało badanie z 2014 roku, polifenole zawarte w borówkach pomagają zmniejszyć aktywność niektórych markerów stanu zapalnego. Z kolei badanie opublikowane na łamach Journal of Pharmacy and Pharmacology ujawniło, że ekstrakt z borówek skutecznie zmniejszał obrzęk łap u szczurów.
Choć stan zapalny jest naturalną odpowiedzią organizmu, pomagającą chronić nas przed skutkami chorób i urazów, w przewlekłym stanie może prowadzić do poważnych zdrowotnych konsekwencji. Może przyczynić się do rozwoju wielu chorób, w tym: chorób autoimmunologicznych, chorób serca, depresji i nowotworów.
Stosowanie diety bogatej w przeciwzapalną żywność, może pomóc zapanować na stanem zapalnym.
- Wspierają zdrowie serca…
Jak pokazują wyniki badań, spożywanie borówek może zmniejszyć niektóre czynniki ryzyka dla chorób serca.
Jedno z nich wykazało, że porcja tych owoców spożywana codziennie, przez 8 tygodni, obniżyła ciśnienie krwi i sztywność tętnic u 48 uczestniczek badania. Inne, przytoczone na łamach Journal of Nutrition sugeruje, że suplementowanie produktów borówkowych prowadzi do spadku ciśnienia krwi oraz „złego” cholesterolu LDL, w porównaniu z grupą kontrolną nie stosującą suplementów.
- … oraz mózgu
Badanie z 2016 roku, opublikowane w European Journal of Nutrition wykazało, że picie soku z borówek poprawiło zdolności poznawcze u 21 dzieci. W badaniu dla dorosłych, uczestnicy pili sok z dzikich borówek przez 12 tygodni, z efekcie czego polepszeniu uległa ich pamięć.
Wysoka zawartość antyoksydantów wpływa korzystnie na pracę mózgu, spowalniając jego starzenie.
Do innych produktów korzystny dla mózgu, należą: buraki, orzechy włoskie, warzywa zielonolistne czy awokado.
- Wspierają trawienie i pozbywanie się nadprogramowych kilogramów
Dzięki obecności błonnika (ok. 4 g w niecałej szklance owoców, a więc ok. 14% dziennego zapotrzebowania), borówki wspomagają prawidłowe trawienie i regularność wypróżnień, zapobiegając zaparciom oraz biegunkom.
Przemieszczający się powoli w przewodzie pokarmowym, błonnik wzmaga uczucie sytości, dzięki czemu rzadziej sięgamy po (często niezdrowe) przekąski.
Badanie na zwierzętach opublikowane w PLoS One wykazało, że sok z borówek zapobiega otyłości u myszy na diecie wysokotłuszczowej. Z kolej badanie przeprowadzone przez amerykańskie Cardiovascular Center, a także Michigan Integrative Medicine Program wskazało na powiązanie spożywania borówek, ze zmniejszeniem brzusznej tkanki tłuszczowej u szczurów.
Borówki mają również niewiele kalorii, co czyni jest doskonałym składnikiem diety osób, które chcą pozbyć się dodatkowych kilogramów.
- Pomagają walczyć z nowotworami
Badanie probówkowe z 2010 wykazało, że ekstrakt z borówek hamował rozprzestrzenianie się komórek raka piersi. Inne badanie na zwierzętach przeprowadzone w amerykańskim Brown Cancer Center na University of Louisville wykazało, że u szczurów z rakiem piersi, którym podawano proszek z borówek, objętość guza zmniejszyła się o 40%. Podobne badanie probówkowe ujawniło, że sok borówkowy może zredukować wzrost komórek taka: jelit, piersi, prostaty i żołądka.
Przytoczone badania to zaledwie kilka spośród wielu, poświęconych potencjałowi przeciwnowotworowemu borówek. Należy przy tym pamiętać, że owoce te stanowić mogą one jedynie część zbilansowanej diety – szczególnie w obliczu walki z chorobą.
Wartości odżywcze borówek
Jakie witaminy i minerały znajdziemy w borówkach?
Jedna szklanka surowych owoców zawiera około:
- 84 kalorie,
- 21,4 g węglowodanów,
- 3,6 g błonnika pokarmowego,
- 1,1 g białka,
- 0,5 g tłuszczu,
- 29 µg witaminy K (36% zalecanego dziennego spożycia),
- 0,5 mg manganu (25% zds),
- 14,5 mg witaminy C,
- 0,1 mg witaminy B6 (4% zds),
- 0,1 mg witaminy B1 (4% zds),
- 0,1 mg witaminy B2 (4% zds),
- 0,8 mg witaminy E (4% zds),
- 0,1 mg miedzi (4% zds).
Poza tym w borówkach znajdziemy też: witaminę A i B3, kwas foliowy, pantotenowy, cynk, fosfor, magnez i żelazo. Oprócz tego między innymi resweratrol, czyli polifenol który ma wiele właściwości prozdrowotnych.
Efekty uboczne i środki ostrożności
Niektóre osoby mogą doświadczać nadwrażliwości lub być uczulone na borówki. W przypadku pojawienia się takich objawów, jak: swędzenie, obrzęk czy trudności w oddychaniu po zjedzeniu tych owoców, nie należy ich spożywać i sięgnąć po natychmiastową pomoc medyczną.
Z uwagi na wysoką zawartość witaminy K, borówki mogą wchodzić w interakcję z lekami rozrzedzającymi krew.
Należy pamiętać, że w większości wypadków suszone owoce, w tym borówki, różnią się od świeżych ilością składników odżywczych. Mają również więcej cukru.
Źródła:
https://draxe.com/nutrition/health-benefits-blueberries/
https://borowkawysoka.pl/index.php/blog/2-historia-uprawy-borowki
Opracowała Ewa Wysocka
