Kolor i konsystencja moczu, to jedno z najważniejszych narzędzi diagnostycznych w kwestii naszego zdrowia. Co może nam powiedzieć na temat naszej kondycji?
Wszystkie odcienie zdrowia
Mocz zdrowego człowieka powinien mieć jasnożółtą barwę, za którą odpowiada urochrom. To substancja chemiczna będąca żółtym barwnikiem i produktem końcowym metabolizmu białek. Zdarza się jednak, że to co zobaczymy w toalecie będzie wyglądało nieco inaczej, na co wpływ ma wiele czynników.
- Klarowny
Przejrzysty mocz to oznaka odpowiedniego nawodnienia – o ile nie występuje zawsze. Stale przejrzysty może informować i nadmiernym spożywaniu płynów i zaburzeniu gospodarki elektrolitowej.
- Żółty
Kiedy hemoglobina przenosząca tlen do czerwonych krwinek ulega rozkładowi, wytwarzany jest urochrom. To on nadaje moczowi żółty kolor, który zależny jest od stężenia tego pigmentu.
- Brązowy
Brązowe zabarwienie moczu wskazuje zazwyczaj na odwodnienie. Taki odcień spowodowany może być również przyjmowaniem niektórych leków, a także problemów z pracą wątroby (i gromadzeniem się żółci).
- Mętny
Mętny mocz może być objawem infekcji dróg moczowych (szczególnie jeśli towarzyszy mu nieprzyjemny zapach). Nierzadko wskazuje również na kłopot z funkcjonowaniem nerek i takich chorób, jak: cukrzyca, problemy z prostatą, choroby serca czy te przenoszone drogą płciową (np. rzeżączka, chlamydia).
W przypadku pojawiania się mętnego moczu stale należy skonsultować się z lekarzem.
- Czerwony
Różowe lub czerwone zabarwienie może być rezultatem diety, np. spożywania buraków czy jagód. Jeśli jednak nie jest to sytuacja jednorazowa, a powtarzająca się, należy skonsultować się z lekarzem. Może bowiem wskazywać to na poważne problemy zdrowotne.
- Pomarańczowy
Pomarańczowy odcień moczu wskazuje zwykle na odwodnienie, infekcję i/lub problemy z wątrobą. U dorosłych może oznaczać również żółtaczkę.
Jednorazowo takie zabarwienie moczu mogą spowodować też niektóre pokarmy oraz leki.
Bardzo rzadko zdarza się, by mocz przybierał barwę zieloną lub niebieską. Jest to zwykle wywołane barwnikami w jedzeniu lub tymi, które przyjmuje się w związku z badaniami nerek i pęcherza moczowego.
Najczęstsze problemy związane z układem moczowym i jak im zapobiegać
Co najczęściej (boleśnie) dotyka nasz układ moczowy?
- Zakażenie dróg moczowych
To jedna z najbardziej powszechnych infekcji, która dotyka zwykle kobiety (nawet 30 razy częściej). Do jej objawów należą: częsta potrzeba oddawania moczu, krew w moczu, ból i pieczenie podczas wizyty w toalecie, przykry zapach, ból dolnej części pleców, gorączka. Więcej na ten temat pisaliśmy między innymi tutaj.
- Dysuria
Bolesne oddawanie moczu może być spowodowane między innymi: zapaleniem pęcherza, drożdżycą pochwy, podrażnieniem związanym ze środkami higienicznymi i kosmetykami, stosunkiem seksualnym, chorobą weneryczną, infekcjami cewki, kamieniami nerkowymi itd. Więcej o dysurii pisaliśmy tutaj.
- Częste oddawanie moczu
O problemie tym mówimy wtedy, gdy potrzeba oddawania moczu jest częstsza, niż zazwyczaj i towarzyszy mu uczucie parcia na pęcherz. Może pojawić się w przypadku: ciąży, problemów z prostatą, cukrzycy, chorób nerek, chorób wenerycznych, nerwicy, stosowania niektórych leków itd. Więcej o częstym oddawaniu moczu pisaliśmy między innymi tutaj.
- Problemy z oddawaniem moczu i jego trzymaniem
Niektóre osoby (szczególnie starsi mężczyźni) mogą mieć problemy z oddawaniem moczu lub utrzymaniem strumienia. Wynika to zwykle z powiększonej prostaty lub zakażenia układu moczowego, ale bywa też wynikiem problemów z rdzeniem kręgowym, stosowania niektórych leków czy efektem ubocznym operacji.
U niektórych osób może pojawić się również problem całkowitego zatrzymania moczu i chronicznego problemu z opróżnianiem pęcherza.
Nietrzymanie moczu z kolei wynika zwykle z utraty kontroli nad pęcherzem lub słabych mięśni. Zdarza się jednak, że problem z utrzymanie moczu jest skutkiem silnego stresu.
Jak dbać o drogi moczowe?
Jakie są kluczowe elementy dbania o drogi moczowe?
- Nawodnienie
Optymalne nawodnienie to jeden z filarów naszego zdrowia, w tym dobrej kondycji układu moczowego.
Starajmy się, by przynajmniej połowę przyjmowanych płynów stanowiła woda. Ograniczmy spożywanie alkoholu, sięgajmy po nie więcej niż 1-2 filiżanek kawy (lub innych napojów zawierających podobną dawkę kofeiny) dziennie.
- Dieta
Zbilansowana dieta to lepsze zdrowie. Unikajmy spożywania przetworzonej, pakowanej żywności, ograniczmy cukier w menu, uwzględnijmy w nim zaś czosnek i żurawinę. Pomagają one zmniejszyć liczbę zakażeń dróg moczowych i działają przeciwbakteryjnie. Substancje znajdujące się w żurawinie dodatkowo utrudniają bakteriom przyleganie do ścian pęcherza moczowego.
Na niekorzyść zdrowia układu moczowego wpływają również zaparcia. Kiedy nie możemy się załatwić, toksyny i odpady nie zostają usunięte z organizmu, co może mieć wpływ na drogi moczowe. Dbajmy więc o odpowiednią ilości błonnika w diecie oraz odpowiednie nawodnienie.
- Witamina C
Poza żurawiną, w walce z nawracającymi infekcjami układu moczowego pomóc może również witamina C. Jak pokazują badania, jej suplementowanie może zmniejszyć problem już w czasie 3 miesięcy. Sprawia ona, że mocz staje się bardzo kwaśny, co czyni go środowiskiem nieprzyjaznym dla rozwoju bakterii.
- Ruch
Aktywność fizyczna ma ogromne znaczenie dla zdrowia, a więc i dla prawidłowej pracy układu moczowego. Starajmy się być aktywni przynajmniej przez 40-60 minut dziennie.
W zachowaniu kontroli nad pęcherzem pomogą również ćwiczenia mięśni Kegla, czyli mięśni dna miednicy. Wzmocnienie ich pomaga zapobiegać na przykład nietrzymaniu moczu.
- Odpowiedź na wołanie
Nie należy wstrzymywać moczu, ponieważ nie tylko zwiększa to ryzyko infekcji pęcherza, ale też osłabia jego mięśnie. Powinniśmy odwiedzać toaletę średnio co 2-4 godziny.
Ważne również, by starać się oddawać mocz po stosunku. Pomaga to zapobiegać przedostawaniu się bakterii do cewki moczowej i uniknąć zakażenia układu moczowego.
- Wygodna odzież
Jeśli to możliwe, wybierajmy luźniejsze ubrania które nie uciskają okolicy krocza. Zbyt ciasna bielizna lub spodnie mogą przyczyniać się do zatrzymywania wilgoci i rozwoju bakterii.
Słowo na koniec
Wygląda i zapach moczu jest tylko jednym z narzędzi diagnostycznych. Choć jednorazowa zmiana nie musi wzbudzać niepokoju, powtarzające się epizody należy skonsultować z lekarzem.
Pijmy wodę, dbajmy o ruch i odpowiednią dietę, rozważnie stosujmy suplementy i leki. W razie niepokoju dotyczącego kondycji naszego moczu, nie miejmy obiekcji przed zasięgnięciem opinii specjalistów na jej temat.
Źródło:
