Liposomalna witamina C – wsparcie układu odpornościowego

Odkrycie to spojrzenie na coś, co widzieli już wszyscy i pomyślenie o czymś, o czym nie pomyślał jeszcze nikt. – Albert Szent-Gyorgyi, laureat Nagrody Nobla, który w 1933 r. zidentyfikował witaminę C.

Witaminę C znamy wszyscy. Kojarzona z cytrynami ma wzmacniać odporność i nasze zdrowie. Gdy bierze nas przeziębienie lub grypa często sięgamy po leki z jej zawartością jako że nasze organizmy w przeciwieństwie do zwierząt nie są w stanie same jej produkować. Mało kto zdaje sobie jednak sprawę z trzech zaskakujących faktów:

1. Witamina C znajdująca się w pożywieniu oraz standardowych suplementach ma ograniczone wchłanianie.
2. Wysokość zalecanego dziennego spożycia witaminy C opiera się na przestarzałej wiedzy naukowej i w w przypadku infekcji może być mocno zaniżona.
3. Najnowsze badania wskazują na potencjalną skuteczność terapii witaminą C w chorobach nowotworowych.

Zacznijmy od wchłaniania. Przeprowadzono wiele badań naukowych, w których uczestnikom podawano doustnie witaminę C, po czym mierzono jej stężenie w organiźmie. Szybko zauważono, że nasycenie organizmu uzyskiwano przy dawkach około 100mg dziennie. Większe ilości były zwyczajnie wydalane z organizmu. Dodatkowo zauważono, że przy spożyciu większych dawek u wielu osób występował efekt przeczyszczający i biegunka.

Czy oznacza to, że nasze organizmy zwyczajnie nie są w stanie przyjąć większych dawek witaminy C? Odpowiedź brzmi: są, ale konieczne jest sięgnięcie po inną metodę przyjmowania. Witaminę można bowiem podać również jako wlew dożylny lub w formie liposomalnej. Pierwsza wymieniona metoda ta była stosowana już w latach 70-tych w Stanach Zjednoczonych przez laureata Nagrody Nobla w dziedzinie chemii Linusa Paulinga. Wykazał on, że możliwe jest bezpieczne podawanie w ten sposób dawek w wysokości nawet 10g dziennie (to stukrotnie większa dawka niż ta, która powodowała nasycenie przy doustnym spożyciu!). Z obserwacji Paulinga wynikało, że pacjenci z chorobami nowotworowymi którym podawano dożylnie duże dawki witaminy C żyli ponad czterokrotnie dłużej niż ci, którzy jej nie przyjmowali. Badania te były zostały później powtórzone przez instytucję Mayo Clinic w celu zweryfikowania tych odkryć. Naukowcom nie udało się powtórzyć zaskakujących rezultatów uzyskanych przez Linusa Paulinga. Ich badanie różniło się jednak w jednej kwestii – witamina C była podawana pacjentom tylko w formie doustnej.

Drugim sposobem na przyjęcie dużych dawek witaminy C, jest stosowanie jej liposomalnej formy. Przy tworzeniu liposomalnej witaminy C wykorzystana została nowoczesna technologia, pozwalająca zamknąć aktywny składnik w mikroskopijnych lipidowych pęcherzykach. Pozwala to na bezpieczny transport witaminy przez przewód pokarmowy i uwolnienie jej w sposób, który znacząco zwiększa jej wchłanialność. W badaniu z 2008 roku stwierdzono, że ta forma suplementacji pozwala uzyskać ponad dwukrotnie wyższe stężenia w organizmie, w porównaniu do standardowej krystalicznej formy. Co więcej, w odróżnieniu od zwykłych suplementów, liposomalna witamina C nawet spożywana w większych dawkach nie powoduje efektu przeczyszczającego.

Ważną kwestią przy przyjmowaniu dużych dawek witaminy C jest też czas połowicznego rozkładu, czyli czas po jakim ilość substancji zmniejsza się o połowę. W przypadku podawania witaminy C dożylnie już po kilku godzinach jej poziom spada prawie do bazowego. Liposomalna witamina C uwalnia się wolniej (we wspomnianym wcześniej badaniu najwyższe stężenie uzyskano po sześciu godzinach od spożycia dużej dawki), sprawiając że jeśli spożywamy ją nawet w mniejszych dawkach ale regularnie w ciągu dnia, możliwe jest uzyskanie i utrzymanie wysokiego stężenia znacznie dłużej.

Witamina C w pożywieniu

Czy możliwe jest przyjmowanie wystarczających ilości witaminy C tylko z pożywienia? Instytucje żywieniowe przekonują że tak, ale trzeba pamiętać, że jedzenie, które dziś spożywamy, różni się mocno od tego, które jedli nasi rodzice i dziadkowie. Przemysł spożywczy rozwija się w ogromnym tempie, stawiając na pierwszym miejscu zwiększanie zysków. Powoduje to, że zboża, mięso, warzywa i owoce są coraz uboższe w składniki odżywcze. Nasze organizmy nie otrzymują więc już z pożywienia potrzebnych witamin i minerałów w niezbędnej ilości. Podobny problem może więc dotyczyć również witaminy C.

Witamina C występuje w wielu ogólnie dostępnych produktach spożywczych, a w największych stężeniach można ją spotkać w owocach i warzywach. Rekordzistami są tutaj śliwka Kakadu (nawet do 2300–3150 mg/100 g) oraz owoc camu camu, o które jednak trudno w polskich sklepach. Z produktów dostępnych na naszych szerokościach geograficznych dobrymi źródłami są:

• czerwona papryka (190 mg/100 g)
• pietruszka (130 mg/100 g)
• brokuł (90 mg/100g)
• brukselka (80 mg/100g)
• pomarańcze i cytryny (53mg/100g)

Dlaczego witamina C jest tak ważna dla naszych organizmów? Powodów jest wiele:

• jako silny antyoksydant, pomaga zwalczać wolne rodniki powodujące wiele chorób oraz przedwczesne starzenie się organizmu,
• wzmacnia odporność, jako że występuje w dużych ilościach w komórkach układu odpornościowego a jej poziom spada w przypadku infekcji,
• bierze udział w produkcji kolagenu, jest więc konieczna dla zachowania zdrowia skóry, tkanki łącznej, ścian naczyn krwionośnych, kości i zębów,
• uczestniczy w procesie gojenia się ran,
• wspomaga wchłanianie żelaza.

Kolagen to jeden z podstawowych budulców naszego organizmu, który dodatkowo ma też fundamentalne znaczenie dla młodego wyglądu naszej skóry. Dzięki witaminie C możliwa jest zatem walka z oznakami starzenia. Naukowcy po wielu latach zaczynają też wracać do odkryć Linusa Paulinga. Terapia z wykorzystaniem witaminy C jest obecnie stosowana jako komplementarna w leczeniu niektórych chorób nowotworowych, a badania nad kolejnymi jej zastosowaniami nadal trwają:

1. Przeprowadzona w 2014 r. meta analiza wykazała związek między przyjmowaniem witaminy C i obniżonym ryzykiem zachorowania na raka płuc,
2. W badaniu z 2014 r. wykazano, że spożycie witaminy C wpłynęło pozytywnie na przeżywalność wśród kobiet chorujących na raka piersi,
3. Badanie z 2013 r. wykazało zmniejszone ryzyko wystąpienia udaru mózgu u osób z wysokim stężeniem witaminy C w organiźmie,
4. Badanie z 2014 r. wskazuje na znacząco pozytywny wpływ witaminy C na funkcjonowanie śródbłonka (którego zaburzenia prowadzą do miażdżycy).

Witamina C jest substancją kluczową dla prawidłowego funkcjonowania organizmu, a stosowana w dużych dawkach może stanowić dodatkowe wsparcie w procesie zdrowienia. W sytuacji awaryjnej, gdy zapotrzebowanie rośnie, standardowa doustna suplementacja może okazać się niewystarczająca. Rozwiązaniem może być wtedy liposomalna witamina C.

Najczęstsze pytania

• Na co pomaga witamina C?

Jako antyoksydant wspiera funkcjonowanie układu odpornościowego, bierze udział w produkcji kolagenu (który naprawia skórę i mięśnie) oraz białek i minimalizuje uszkodzenia powodowane przez wolne rodniki.

• Z czego zrobiona jest liposomalna witamina C?

Większość formuł liposomalnej witaminy C zamyka kwas askorbinowy w lipidowej otoczce z lecytyny pozyskiwanej ze słonecznika lub soi. Oprócz tego poszczególne produkty zawierają także substancje dodatkowe, które różnią się w zależności od producenta.

• Czy liposomalną witaminę C należy spożywać na czczo?

Zaleca się spożycie na czczo ponieważ w ten sposób witamina szybciej przedostaje się do krwioobiegu. Mimo to w przypadku spożycia w trakcie lub po posiłku witamina również prawidłowo się wchłonie.

Bibliografia:

• Higdon J (January 31, 2006). „Vitamin C”. Oregon State University, Micronutrient Information Center.
• Preedy VR, Watson RR, Sherma Z (2010). Dietary Components and Immune Function (Nutrition and Health). Totowa, NJ: Humana Press. pp. 36; 52. ISBN 1-60761-060-4.
• Levine M, Conry-Cantilena C, Wang Y, Welch RW, Washko PW, Dhariwal KR, Park JB, Lazarev A, Graumlich JF, King J, Cantilena LR (April 1996). „Vitamin C pharmacokinetics in healthy volunteers: evidence for a recommended dietary allowance”. Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 93 (8): 3704–9.
• Luo J, Shen L, Zheng D (2014). „Association between vitamin C intake and lung cancer: a dose-response meta-analysis”. Sci Rep 4: 6161. doi:10.1038/srep06161. PMID 25145261.
• Harris HR, Orsini N, Wolk A (May 2014). „Vitamin C and survival among women with breast cancer: a meta-analysis”. Eur. J. Cancer 50 (7): 1223–31. doi:10.1016/j.ejca.2014.02.013. PMID 24613622.
• Chen GC, Lu DB, Pang Z, Liu QF (2013). „Vitamin C intake, circulating vitamin C and risk of stroke: a meta-analysis of prospective studies”. J Am Heart Assoc 2 (6): e000329. doi:10.1161/JAHA.113.000329. PMC 3886767. PMID 24284213.
• Effect of vitamin C on endothelial function in health and disease: A systematic review and meta-analysis of randomised controlled trials Atherosclerosis Volume 235, Issue 1, Pages 9–20, July 2014. Published April 16, 2014. Accessed June 25, 2014.
• Pharmacokinetics of oral vitamin C STEPHEN HICKEY, HILARY J. ROBERTS, & NICHOLAS J. MILLER, Journal of Nutritional & Environmental Medicine 2008