Wiśnie i czereśnie to prawdziwe super-owoce. Zmniejszają stres oksydacyjny, łagodzą stan zapalny, obniżają ciśnienie krwi oraz „zły” cholesterol LDL i wiele więcej.
O wiśniach i czereśniach
Wiśnie zostały przywiezione z Anatolii (obszar dzisiejszej Turcji), do Rzymu przez Lucjusza Licyniusza Lukullusa, w 74 roku p.n.e.
Wiśnie występują w naszej strefie klimatycznej w 60 gatunkach. W Polsce uprawia się przede wszystkim takie gatunki, jak: Debreczyn, Dradem, Diament oraz Erdi Botermo. Dwa ostatnie cieszą wyjątkową słodyczą.
Należy pamiętać, że wiśnie ozdobne nie dają owoców nadających się do zjedzenia. Przykładem może być choćby przepiękna wiśnia japońska, której owoce są trujące dla człowieka.
Jeśli chodzi o czereśnie, uznaje się, że do przetworów najbardziej nadaje się czereśnia serocka. Miłośnicy czereśni zwracają uwagę na to, że są one najsmaczniejsze świeże, zerwane z drzewa. Przetwory z czereśni rzadko oddają ich prawdziwy smak.
W Tradycyjnej Medycynie Chińskiej, wiśnie stosowane są do poprawy krążenia, kondycji skóry, łagodzenia wyczerpania i znużenia, a także budowania energii Qi. Uznaje się, że wiśnie wspomagają proces oczyszczania organizmu, przynoszą wiele korzyści osobom borykającym się ze stanami zapalnymi i chorującymi na cukrzycę. Mają również wzmacniać śledzionę, łagodzić biegunki, pobudzać apetyt i zwiększać witalność. Ze względu na dużą zawartość antyoksydantów, wiśnie stosowane są przez wielu praktyków medycyny niekonwencjonalnej, jako wsparcie terapii takich stanów jak dna moczanowa czy fibriomialgia. Z suszonych kwiatów wiśni przygotowywany jest napar, który ma wspomagać leczenie zapalenia spojówek, a także (dzięki właściwościom napotnym) zapalenia płuc. Z kolei kwiaty wiśni, zaparzone z mniszkiem lekarskim, miętą orz perzem, poprawiają przemianę materii, regulację poziomu glukozy we krwi oraz detoksykację. Sproszkowana kora wiśni przydaje się do przygotowywania naparów, o łagodzących i uspokajających właściwościach.
Co ciekawe, w wiśniach znajduje się sporo melatoniny, która wspiera walkę z bezsennością, bólami głowy, drażliwością oraz niepokojem.
Właściwości prozdrowotne czereśni i wiśni
Czym mogą pochwalić się te owoce?
- Moc przeciwutleniaczy
Zarówno w czereśniach jak i wiśniach, znajdują się dwa bardzo silne antyoksydanty – antocyjany oraz cyjanidyna. Jak wykazało badanie opublikowane w Journal of Natural Products, wykazują one lepsze działanie przeciwzapalne, niż aspiryna. Antocyjany mają silne działanie przeciwutleniające i przeciwzapalne, a także – jak ujawniają badania – hamują rozwój nowotwór u myszy oraz wzrost ludzkich linii komórkowych, raka okrężnicy.
Wiśnie i czereśnie pomagają również walczyć ze szkodliwym działaniem wolnych rodników, uszkadzającym oczy, prowadzących np. do zwyrodnienia plamki żółtej i jaskry.
Obecność kolejnego ważnego przeciwutleniacza – a więc witaminy C – wpływa bardzo dobrze na skórę. Łagodzi stany zapalne, poprawia napięcie skóry oraz jej ogólny wygląd.
- Łagodzenie stanu zapalnego
W badaniu opublikowanym na łamach Journal of International Society of Sports Nutrition, oceniano zdolność wiśni do zmniejszania uszkodzeń mięśni oraz bólu, podczas intensywnych ćwiczeń. Udział wzięły w nim 54 zdrowe osoby, które przebiegają w ciągu doby średnio 25 km. Uczestnicy wypijali 355 ml soku wiśniowego lub (soku) placebo, 2 razy dziennie, przez 7 dni przed startem w wyścigu oraz w dni imprezy.
Choć w obu grupach odnotowano doświadczanie większego bólu po wyścigu, u osób pijących sok wiśniowy był on znacznie mniejszy. Uznaje się, że wynika to z właściwości przeciwzapalnych wiśni.
W innym badaniu, o którym przeczytać możemy na łamach Journal of Nutrition, udział wzięło 10 zdrowych kobiet, w wieku 22-40 lat. Po całonocnym poście, uczestniczki badania zjadły dwie porcje wiśni. Jak wynikało z porównania próbek moczu zebranych przed i po spożyciu owoców, stan zapalny oraz poziom moczanów w osoczu (sól pochodząca z kwasu moczowego) obniżyły się.
- Wsparcie walki z chorobą zwyrodnieniową stawów
Utrata masy chrząstki, która znajduje się pomiędzy kością, a stawem, powoduje ich ocieranie o siebie i brak amortyzacji. Mówimy wtedy o chorobie zwyrodnieniowej stawów.
W badaniu przeprowadzonym przez amerykańskie Osteoarthritis Research Center, przyglądano się wpływowi picia soku wiśniowego, na objawy choroby zwyrodnieniowej u 58 pacjentów. Codziennie, przez 6 tygodni osobom tym podawano 2 razy ok. 240 ml niesłodzonego soku. Jak się okazało, po terapii tej natężenie bólu mierzone w skali WOMAC (służącej do oceny bólu u pacjentów z chorobą zwyrodnieniową stawów) zmniejszyło się.
Z kolei badanie opublikowane na łamach magazynu Cell Stress & Chaperones wykazało, że kwaśny ekstrakt z nasion owoców, chronił 20 uczestników badania przed stresem oksydacyjnym, zmniejszając ból stawów.
- Pomoc z walce z dną moczanową
Dna moczanowa rozwija się w wyniku nadmiaru kwasu moczowego, który prowadzi do odkładania się kryształków w stawach. Stan ten dotyka głównie duży palec u nogi.
Jak czytamy w Arthritis & Rheumatism, u 633 osób z dną moczanową, które przez 2 dni spożywały wyciąg z wiśni, ryzyko aktywnego ataku zmniejszyło się o 35%. W połączeniu z allopurynolem (lekiem na receptę), było ono niższe o 75%.
- Korzystny wpływ na zdrowie serca
Jak sugerują badania przeprowadzone na University of Michigan, czereśnie mają korzystny wpływ na zdrowie sercowo-naczyniowe i mogą zmniejszać ryzyko udaru. Wykazano, że aktywują izoformy receptorów aktywujących proliferatory peroksysomów (PPAR), w różnych tkankach organizmu. Regulują one geny zaangażowane w metabolizm tłuszczów oraz glukozy. Kiedy ulegają modyfikacji, mogą wpłynąć na zmniejszenie zagrożeniem chorobami układu krążenia. Sugeruje się, że mechanizm działania jest taki sam, jak w przypadku niektórych leków na receptę, jednak bez efektów ubocznych.
Dzięki obecności antocyjanów i błonnika, owoce te wspomagają regulację poziomu „złego” cholesterolu LDL i metabolizm glukozy, co również przyczynia się do dobrej kondycji serca.
Na dobry stan serca (oraz mózgu, mięśni i nerek) wpływ na również obecność sporej ilości potasu w wiśniach i czereśniach. Potas zmniejsza ryzyko udaru i nadciśnienia, poprawia siłę mięśni i łagodzi skurcze.
- Wsparcie zdrowego snu
Wiemy już, że wiśnie i czereśnie zawierają melatoninę. Ten wytwarzany przez szyszynkę hormon, pomaga kontrolować cykl czuwania i snu.
Jak wykazało badanie opublikowane w European Journal of Nutrition, spośród 20 uczestników badania, ci którzy pili koncentrat soku wiśniowego (w porównaniu do grupy pijącej placebo), mieli wyraźnie wyższy poziom melatoniny. Dzięki temu wydłużył się całkowity czas snu oraz jego jakość.
- Pomoc w walce z tkanką tłuszczową
W badaniu z 2009 roku, opublikowanym na łamach Journal of Medical Food wykazano, że szczury które otrzymywały przez 90 dni proszek z czereśni jako dodatek do diety wysokotłuszczowej, nie przybrały na wadze, ani nie zgromadziły tak dużo tkanki tłuszczowej, jak gryzonie nie otrzymujące suplementu. Spożywanie wiśni wiązało się również ze zmniejszonym stężeniem tłuszczów we krwi, masą tłuszczu brzusznego oraz ogólnego. We krwi szczurów wykryto też znacznie mniejsze znamiona stanu zapalnego.
Obniżenie stanu zapalnego oraz stężenia lipidów we krwi, wiśnie i czereśnie pomagają zapobiegać chorobom serca i przyrostowi masy ciała.
Wartości odżywcze
Ilość składników odżywczych w czereśniach i wiśniach jest podobna, istnieją jednak pewne różnice.
Czereśnie są nieco bardziej kaloryczne – niecała szklanka wiśni to ok. 77 kalorii, w przypadku czereśni będzie to ponad 90 kalorii. Czereśnie mają również więcej węglowodanów i cukru (odpowiednio 23/19 oraz 19/13). W wiśniach znajduje się więcej tłuszczów: nasyconych (11 g/0,06 g), jednonienasyconych (0,13 g/0,08 g) i wielonienasyconych (0,14 g/0,08 g). Wiśnie mają też nieco więcej witaminy C (15,5 mg/11 mg).
Zawartość witamin i minerałów jest podobna i w niecałej szklance owoców (bez pestek), będzie to:
- 306 mg potasu (9% zalecanego dziennego spożycia),
- 0,1 mg manganu (5% zds),
- 2,9 µg witaminy K (4% zds),
- 0,1 mg miedzi (4% zds),
- 15,2 mg magnezu (4% zds),
- 0,1 mg witaminy B6 (3% zds),
- 0,5 mg żelaza (3% zds),
- 0,3 mg kwasu pantotenowego (3% zds),
- 29 mg fosforu (3% zds),
- 17,9 mg wapnia (2% zds),
- 88 IU witaminy A (2% zds).
Efekty uboczne i środki ostrożności
Czereśnie i wiśnie są bezpieczne dla większości osób, zarówno dzieci, jak i dorosłych. Osoby z nadwrażliwością mogą doświadczać reakcji alergicznych.
Z uwagi na brak badań mówiących o bezpieczeństwie stosowania dużych dawek tych owoców, jak uzupełnienie terapii schorzeń, należy działania takie podejmować po konsultacji z lekarzem. Ważne również, by obserwować reakcje organizmu.
Czereśnie i wiśnie są bezpieczne dla większości kobiet w ciąży (bywają nawet zalecane z uwagi na dużą zawartość potasu, który konieczny jest dla utrzymania równowagi elektrolitowej). Spożywanie większych ilości należy jednak konsultować z lekarzem prowadzącym.
Nie są znane żadne szkodliwe interakcje z wiśniami i czereśniami.
Źródła:
https://draxe.com/nutrition/benefits-of-cherries/
https://zywienie.abczdrowie.pl/czeresnie-wlasciwosci
https://www.mp.pl/bol/wytyczne/91404,skale-oceny-bolu
Opracowała Ewa Wysocka
