Rumianek znany jest medycynie naturalnej od niemal 5000 lat. Dzięki wysokiej zawartości przeciwutleniaczy, pomaga nam zachować witalność i spokój. Suszone kwiaty rumianku to jedno z najczęściej spotykanych w domach ziół.
Skąd się wziął rumianek?
Oryginalnie rumianek pochodzi z Europy i Afryki Północnej. Dziś uprawiany jest niemal na całym świecie. Jego korzystne właściwości znane są od stuleci i wykorzystywane zarówno w medycynie, jak i kosmetyce. Istnieją zapisy mówiące o tym, że za jego lecznicze właściwości czcili go nawet Egipcjanie, dedykując mu święta i festiwale. Egipcjanki z wyższych sfer rozcierały kwiaty rumianku i nakładały na skórę, by spowolnić pojawianie się oznak starzenia i zachować młodzieńczy wygląd. Dla Rzymian rumianek był ziołem które miało zapewnić długowieczność i pomagało walczyć z chorobami. Lekarze z całej Europy i nie tylko, stosowali rumianek by zwalczyć stan zapalny, bóle, alergie i problemy trawienne. Niektórzy stosowali go również jako naturalny szampon, dezodorant, a nawet perfumy.
Dziś rumiankowa herbatka i ekstrakty dostępne są powszechnie na całym świecie. Najczęściej stosuje się je przy takich problemach, jak: stany zapalne, bezsenność, zespół napięcia przedmiesiączkowego, niepokój, zaburzenia żołądkowo-jelitowe, hemoroidy, bóle reumatyczne i wiele innych.
Badania pokazują, że picie rumianku może poprawić jakość snu, złagodzić zmęczenie, a nawet objawy depresyjne. Herbatki są najpopularniejszą formą stosowania rumianku. Ekstrakty służą najczęściej do oczyszczania wątroby i łagodzenia problemów trawiennych, zaś olejek np. w przypadku problemów skórnych.
Dlaczego warto sięgać po rumianek?
Jakie korzyści prozdrowotne posiada rumianek?
- Jest bogaty w antyoksydanty
W rumianku występują przede wszystkim terpenoidy, w tym związki pochodne chamazulenu i acetylenu. Ponieważ są to bardzo delikatne i niestabilne związki, uważa się że najbezpieczniej jest zachować je w nalewce alkoholowej lub w postaci olejku eterycznego.
Kwiaty rumianku posiadają również flawonoidy oraz glukozydy. Te związki łagodzą stan zapalny, naprawiając uszkodzenia spowodowane przez wole rodniki oraz zapobiegając mutacji komórek. Przeciwutleniacze wpływają pozytywnie na odporność, odczuwanie bólu i obrzęki, a także nastrój oraz zdrowsze włosy, paznokcie, zęby, oczy i skórę.
- Pomaga walczyć z niepokojem
Według badań zgromadzonych w Alternative Therapies in Health and Medicine and Pharmacognosy Review, rumianek jest jednym z najlepszych do walki ze stresem ziół. Dotyczy to zarówno naparów, jak i olejków oraz nalewek. Inhalacja olejkiem rumiankowym jest często zalecana wspomagająco w przypadku lęku uogólnionego i objawów depresyjnych. Z tego powodu olej rumiankowy jest często składnikiem produktów do aromaterapii – świec, olejków, produktów do kąpieli itd.
Ekstrakt z rumianku bywa stosowany jako łagodny środek uspokajający lub wspomagający sen. Opary przemieszczają się do węchomózgowia, dzięki czemu złagodzone zostaje napięcie oraz reakcja organizmu na stres, w tym: bezsenność, koszmary czy problemy gastryczne. Poza tym zapachy są wyzwalaczem emocjonalnym. Bodźce oceniane przez układ limbiczny skutkują odpowiednią reakcją emocjonalną. Zapachy stanowią bezpośrednią drogę do emocji i pamięci. Takie jak rumiankowy, łagodzą ból i wpływają ogólnie pozytywnie na samopoczucie i zachowanie. Jak wykazują badania, olejki eteryczne są jedynym z najskuteczniejszych narzędzi do osiągania psychologicznych rezultatów.
- Wspomaga trawienie
Rumianek przynosi ulgę w takich stanach, jak: gazy, niestrawność, biegunki, refluksu, nudności, wymioty i objawy choroby lokomocyjnej czy anoreksji. Ponieważ jest łagodny, nada się również jako środek pozwalający złagodzić kolki oraz biegunki u dzieci, a także towarzyszący tym stanom ból i niepokój.
Zawarte w oleju rumiankowym związki anodynowe działają przeciwskurczowo, zwalczając również bóle brzucha, zaparcia i inne. Odprężające działanie rumianku może pomóc zmniejszyć nasilenie objawów problemów z jelitami, np. zespołu jelita drażliwego czy jelita nieszczelnego. Możliwe jest to dzięki komunikacji jelit i mózgu za pośrednictwem nerwu błędnego. Innymi słowy – zrelaksowany mózg, to bardziej odprężone jelita. Działanie to może przysłużyć się również kobietom w ciąży, przeciwdziałając nudnościom.
- Działa przeciwzapalnie i przeciwbólowo
Kwiaty rumianku – stosowane samodzielnie lub z innymi środkami przeciwzapalnymi – stosowane są w celu redukcji obrzęku, przekrwienia, zaczerwienienia i bólu. Są skuteczne jeśli chodzi o podrażnienia skóry, bóle zębów powodowane infekcjami czy obrzęki twarzy. Dlatego ekstrakt z rumianku znaleźć możemy w takich produktach, jak: pasty do zębów, płynu do kąpieli, ciała oraz twarzy.
To jednak nie koniec. Badanie z 2018 roku opublikowane na łamach Neurological Science wykazało, że rumiankowy żel był w stanie zmniejszyć ból migrenowy. W naturalny sposób zmniejsza również ból związany z zapaleniem stawów, bólem pleców, gorączką, urazami, a także ciążą. W niektórych częściach świata, np. Meksyku, kobietom po porodzie podaje się herbatkę rumiankową, by rozluźnić mięśnie brzucha i ułatwić odpoczynek.
- Może wspomóc walkę z rakiem
Niedawne wyniki badań nad przeciwnowotworowym działaniem rumianku wykazały, że może hamować rozwój zmian. Uważa się, że wynika to obecności apigeniny (przeciwutelaniczy), bioaktywnych składników które wydają się być pomocne z walce w nowotworem: piersi, jajników, prostaty i skóry.
Badanie opublikowane przez Journal of the Federation of American Society for Experimental Biology wykazało, że wyciąg z rumianku wykazuje niewielkie działanie hamujące wzrost zdrowych komórek, jednakże znaczącą redukcję ludzkich komórek rakowych, szczególnie tych opornych na androgeny i prowadzących często do rozwoju raka prostaty.
- Udrażnia
Rumianek bywa składnikiem aerozoli do nosa, ponieważ zmniejsza przekrwienie śluzówki nosa. Pomaga również poradzić sobie z objawami przeziębienia, grypy i choroby zatok – jak wykazują badania, szczególnie pomocne będzie tutaj wdychanie pary z rumiankowym ekstraktem.
- Dba o piękną skórę…
Olej rumiankowy dodany do balsamu może pomóc złagodzić suchą i podrażnioną skórę oraz wypryski. Rumianek pomaga zachować gładką i zdrową skórę, a także łagodzi podrażnienia, dzięki przeciwzapalnym i przeciwbakteryjnym właściwościom.
Znajdujące się w nim olejki eteryczne oraz flawonoidy wnikają w głębsze warstwy skóry, dzięki czemu staje się ona bardziej odporna i wygląda młodziej. Przez setki lat stosowany był też w leczeniu: ran, siniaków i podrażnień skóry, a także oparzeń, owrzodzeń, wyprysków, dny moczanowej czy ran nowotworowych.
Okazuje się jednak, że rumianek potrafi znacznie więcej. Pomaga pozbyć się również niektórych oznak starzenia, jak drobne linie czy przebarwienia, a także wspomóc leczenie ospy wietrznej, łupieżu i blizn. Dzięki swojej łagodności może być stosowany również w okolicy oczu lub w przypadku podrażnień spowodowanych przez pieluszki.
- … oraz zdrowie zębów i dziąseł
Rumianek pomaga też rozprawić się z infekcjami bakteryjnymi zębów i dziąseł. Zwalcza szkodliwe bakterie gromadzące się w jamie ustnej, łagodząc również bóle zębów oraz te związane z ranami (również nowotworowymi).
Jak wykazało badanie pilotażowe opublikowane na łamach magazynu Journal of Oral Science, płyn do płukania jamy ustnej o 1% zawartości ekstraktu z rumianku, skutecznie zmniejszał gromadzenie biofilmu oraz krwawienie u pacjentów cierpiących na zapalenie dziąseł.
- Może poprawić kondycję serca
Rumianek powiązany został z działaniem ochronnym układu sercowo-naczyniowego. Dzięki wysokiej zawartości flawonoidów, spożywanie go wiąże się z niższym ryzykiem śmierci z powodu choroby wieńcowej, u starszych mężczyzn.
Jedno z badań opublikowanych w The Lancet, oceniało skutki spożywania flawonoidów przez 805 mężczyzn, w wieku 65-84 lata. Okazało się, że wyższa podaż tych związków z pożywienia i ziół, wpływała istotnie na zmniejszenie śmiertelności z powodu chorób niedokrwiennych serca.
Gdzie i co kupić oraz jak stosować?
Rumianek występuje w różnych formach, najczęściej herbatek, jednak na nabyć możemy również ekstrakty, nalewki czy olejki.
Herbatka rumiankowa to najpopularniejszy sposób skorzystania z relaksujących właściwości tej rośliny. Stawiajmy na czyste, ekologiczne susze, by zmaksymalizować pożądane efekty. Wypijanie 1-4 filiżanek dziennie, pomoże ukoić nerwy i żołądek.
Ze względu na to, że oleje rumiankowe nie są rozpuszczalne w wodzie, herbatka będzie miała mniejszy efekt, niż olejki eteryczne, nalewki czy proszki. Olejki pomogą nam uporać się z problemami skórnymi i bólem. W aromaterapii świetnie sprawdzają się jako środek zmniejszający napięcie i wspomagający odprężenie oraz sen.
Praktycy uważają, że najlepszą formą rumianku są ekstrakty i proszki, ponieważ zawierają najsilniejsze przeciwutleniacze. Najlepsze susze to te z czystych liści (w których znajdują się oleje), bez korzeni i łodyg. Z ekstraktów powstają również często kapsułki, stosowane m.in. w terapii problemów ze snem oraz lęku. Standardowa dawka w tych przypadkach wynosi 220-1100 mg dziennie, przez 8 tygodni.
Do miejscowego stosowania na skórę idealne będą wyciągi z rumianku, które możemy dodać do produktów pielęgnujących – kremów, balsamów czy olejków. Najlepsze są to, które zawierają około 50% alkoholu i standaryzowany ekstrakt z 1,2% apigeniny.
Jak jeszcze można wykorzystać rumianek?
- Olejek rumiankowy w połączeniu z lawendowym pomogą zmniejszyć stres i napięcie, wspomagając dobry sen.
- Po 2 krople olejku z drzewa herbacianego i rumianku nałożyć na pęcherze skórne.
- By złagodzić oparzenia, olejek lawendowy i rumiankowy wraz z olejem kokosowym, nakładamy na skórę. Pomoże to zmniejszyć ból i obrzęk.
- By stworzyć prozdrowotny peeling, mieszamy pół szklanki sody oczyszczonej, pół szklanki octu i po 5 kropel oleju rumiankowego i z bergamotki. Wcieramy w mięśnie i moczymy w wannie przez przynajmniej 15 minut, co pomoże uspokoić umysł i mięśnie.
- Nałożenie na skronie 2-4 kropli olejku rumiankowego, lawendowego i z mięty pieprzowej, da natychmiastowy chłodzący i relaksujący efekt. Dlatego dobrym pomysłem, jest nałożenie tej mieszanki na noc – pomoże nam to zasnąć.
- Dla poprawy nastroju wymieszajmy w dyfuzorze olejek rumiankowy z różanym.
- Olejek rumiankowy z lawendowym, rozpylone lub wtarte w kocyk bądź pluszaki, pomoże uspokoić niespokojne lub zdenerwowane dziecko.
- By złagodzić objawy PMS, mieszamy 2 krople olejku rumiankowego, z szałwii, bazylii oraz rozmarynu, a następnie nakładamy na ciepły i wilgotny ręcznik, który układamy na swoim brzuchu.
- Wdychanie oleju rumiankowego, lawendowego, z mięty pieprzowej oraz imbirowego, pomoże złagodzić objawy choroby lokomocyjnej.
- Aby przynieść ulgę obolałym mięśniom, przygotujmy mieszankę do wcierania, z olejku rumiankowego, eukaliptusowego, cyprysowego oraz z pomocnika, a także oleju kokosowego.
Efekty uboczne i środki ostrożności
Uznaje się, że rumianek jest zazwyczaj bezpieczny, jeśli stosowany jest w umiarkowanych ilościach. Dotyczy to dawek znajdujących się w żywności oraz miejscowego i doustnego stosowania rumiankowych środków, przez krótki czas.
Olejek rumiankowy może być używany do aromaterapii lub miejscowo na skórę, nie doustnie. Najbezpieczniej wykonać najpierw test tolerancji, na niewielkim obszarze.
Olejku rumiankowego powinny unikać osoby borykające się alergiami sezonowymi, ponieważ może on nasilić niepożądane objawy. W przypadku kataru siennego, częstych pokrzywek i zapalenia skóry, lepiej unikać produktów zawierających rumianek.
Unikać rumianku powinny również osoby borykające się ze schorzeniami hormonalnymi, np.: mięśniaki macicy, endometrioza, nowotwór piersi, macicy lub jajników, ponieważ może on wykazywać działanie estrogenopodobne.
Uważać powinny również kobiety w ciąży, ponieważ rumianek wykazuje łagodne działanie stymulujące macicę. Choć łagodna herbatka rumiankowa nie powinna skutkować żadnymi problemami, stosowanie rumianku przez kobiety ciężarne powinny więc być konsultowane z lekarzem.
Stosowanie produktów rumiankowych i zawierających rumianek, należy zawsze konsultować z lekarzem, jeśli chorujemy lub przyjmujemy leki.
Do objawów niepożądanych stosowania rumianku należą: kichanie, senność, problemy z oddychaniem i świąd.
Źródło:
https://draxe.com/nutrition/herbs/chamomile-benefits/
Opracowała Ewa Wysocka
