Olej z nasion czarnuszki wykorzystywany jest od tysięcy lat – w systemach medycyny tradycyjnej, w kuchni i kosmetologii. Co takiego w sobie kryje?
Płynne zdrowie
Czarnuszka pochodzi z obszarów południowo-zachodniej Azji, Morza Śródziemnego oraz Afryki. Olej powstaje z nasion czarnuszki siewnej (Nigella sativa), którą wiele badań powiązało z niezwykłym wpływem na wielolekooporne bakterie. W oleju z czarnuszki znajdują się niezwykle silne, bezlitosne wobec bakterii, fitochemikalia. Mowa tu głównie o: tymochinonie (TQ), tymohydrochinonie (THQ) oraz tymolu.
Badanie przeprowadzone przez Jawaharlal Nehru Medical College w Indiach, skupiło się na wpływie tego oleju na 144 szczepów lekoopornych bakterii (w tym na: amoksycylinę, gatifloksacynę oraz tetracyklinę). Jak się okazało, olej z czarnuszki hamował rozwój bakterii 97 z tych szczepów. Szczególnie skuteczny okazuje się być wobec gronkowca złocistego (S. aureus) oraz pałeczki ropy błękitnej (P. aeruginosa). Podobną mocą może poszczycić się niewiele produktów, w tym olej z oregano.
Prozdrowotne właściwości oleju z czarnuszki
Jakie super moce posiada olej z czarnuszki?
- Pomaga walczyć z infekcjami
Jak wykazują badania, olej z czarnuszki jest skuteczny w walce z gronkowcem złocistym. Zakażenie gronkowcem jest często trudną do zwalczenia infekcją, ponieważ staje się on coraz bardziej oporny na leki. Do zakażenia gronkowcem dochodzi nierzadko w czasie inwazyjnych procedur medycznych, dlatego uważa się, że szczególne zagrożenie stanowi dla osób starszych.
Ponadto badania wykazały, że olej z czarnuszki jest silnym środkiem przeciwgrzybiczym. Badanie opublikowane na łamach Egyptian Journal of Biochemistry & Molecular Biology wykazało, że TQ oraz THQ hamowały działanie 30 poddanych badaniom patogenów. Tymochinon okazał się być najbardziej skuteczny wobec dermatofitów oraz drożdżaków (następne w kolejności były tymohydrochinon i tymol). Tymol był z kolei najlepszym środkiem przeciwgrzybiczym wobec pleśni.
- Chroni skórę i włosy
Jak wykazali irańscy naukowcy, czarnuszka może skutecznie złagodzić nasilenie egzemy, porównywalnie w działaniu do popularnych wyrobów medycznych, stosowanych w jej przebiegu. Ponadto nie wywołuje efektów ubocznych, jakimi może skutkować stosowanie na przykład betametazonu (jak choćby: ucisk w klatce piersiowej, obrzęki, zwiększenie masy ciała w niektórych obszarach).
Olej z czarnuszki wpływa świetnie również na włosy, szczególnie jeśli są one słabe i wypadają. Badania ujawniają, że zawarty w oleju nigellon ma silne działanie antyhistaminowe i może być pomocny w walce z łysieniem androgenowym lub plackowatym. Właściwości antybakteryjne, przeciwzapalne i przeciwutleniające powodują, że olej z czarnuszki pomaga zachować zdrową skórę głowy i uwolnić się od łupieżu.
- Pomaga zrównoważyć poziom cholesterolu
Badanie z wykorzystaniem modelu zwierzęcego z 2017 roku wykazało, że wodny ekstrakt z czarnuszki ujawniał działanie przeciwcukrzycowe, a także regulujące poziom cholesterolu. Po 6 tygodniach podawania zwierzętom z cukrzycą niewielkich dawek czarnuszki, obniżeniu uległ poziom cholesterolu całkowitego i „złego” cholesterolu LDL, wzrósł zaś poziom „dobrego” cholesterolu LDL.
Jedno ze starszych badań, w którym udział wzięły osoby z łagodnym nadciśnieniem wykazało, że przyjmowanie czarnuszki (100 ml i 200 ml) 2 razy dziennie, przez 8 tygodni, wpłynęło na skurczowe i rozkurczowe ciśnienie krwi. Zanotowano również znaczący spadek całkowitego cholesterolu i „złego” cholesterolu LDL.
- Pomaga pozbyć się nadprogramowych kilogramów
Na łamach Journal of Diabetes and Metabolic Disorders opublikowano przegląd systematyczny sugerujący, że olej z czarnuszki może być skutecznym produktem w walce w otyłością. Jak wykazało wiele badań, suplementowanie czarnuszki obniża wskaźnik masy ciała (BMI) oraz zmniejsza obwód talii.
- Zwiększa płodność
Jedno z randomizowanych badań klinicznych skupiło się na sprawdzeniu wpływu oleju z czarnuszki, na płodność mężczyzn ze słabej jakości nasieniem. Grupa kontrolna przyjmowała doustnie 2,5 ml oleju z nasion czarnuszki, 2 razy dziennie, przez 2 miesiące. Grupa placebo otrzymywała zaś taką samą ilość ciekłej parafiny. Jak zaobserwowano, u panów stosujących olej z czarnuszki zwiększyła się liczba i ruchliwość plemników, a także objętość nasienia.
Jak czytamy w przeglądzie opublikowanym na łamach Journal of Herbal Medicine, czarnuszka może wpływać korzystnie na parametry nasienia, komórki Leydiga, hormony płciowe oraz narządy rozrodcze.
- Działa przeciwcukrzycowo
Według naukowców z Indian Council of Medical Research, olej z nasion czarnuszki może wspierać częściową regenerację komórek beta w trzustce. Tym samym obniża stężenie glukozy we krwi i zwiększa insuliny.
Kolejne badania wykazują, że nasiona czarnuszki mogą poprawiać gospodarkę glukozy w podobny sposób, w jaki czyni to metformina. Kuracja ta jednak wolna jest od efektów ubocznych, powiązanych ze stosowaniem metforminy – na przykład: bólów głowy, wzdęć i gazów, biegunek, zaparć – jednego z najczęściej stosowanych przy cukrzycy typu 2 środków.
- Wspomaga zdrowie wątroby…
Wątroba odpowiedzialna jest za przetwarzanie toksyn i produkcję żółci, dzięki której trawimy tłuszcze. Okazuje się, że olej z czarnuszki może przyśpieszyć gojenie wątroby, która ucierpiała wskutek chorób, przyjmowania leków czy nadużywania alkoholu.
Jedno z badań na modelu zwierzęcym wykazało, że olej wpływa korzystnie na pracę wątroby, pomagając zapobiegać jej uszkodzeniom oraz rozwojowi chorób.
- … i walkę z nowotworami
Olej z czarnuszki to skarbnica składników o silnym działaniu przeciwutleniającym.
Naukowcy z Chorwacji, z wykorzystaniem modelu zwierzęcego przyjrzeli się aktywności przeciwnowotworowej tymochinonu oraz tymohydrochinonu. Odkryli, że powodowały one nawet 52% redukcję ilości komórek nowotworowych.
Prowadzone na przestrzeni ostatnich lat badania in vitro wykazują, że tymochinon pomaga aktywować zaprogramowaną śmierć komórek białaczki, raka piersi i guza mózgu.
Naukowcy z amerykańskiego Sidney Kimmel Cancer Center w Jefferson Health odkryli z kolei, że czarnuszka wydaje się hamować rozwój raka trzustki. Wynikać ma to z obecności tymochinonu.
Jak stosować czarnuszkę?
Olej z czarnuszki stosowany miejscowo (na przykład w przypadku: trądziku, egzemy czy łuszczycy) powinien zostać rozcieńczony z olejem bazowym – kokosowym, migdałowym itd. Jego właściwości przeciwbakteryjne i przeciwzapalne sprawiają, że staje się godnym uwagi sprzymierzeńcem również w walce z trądzikiem różowatym. Dodanie kilku kropel do balsamów i innych olejków, wzbogaci ich właściwości pielęgnacyjne.
Jeśli chcemy poprawić kondycję włosów i skóry głowy, wystarczy dodać kilka kropli do szamponu lub odżywki.
Czysty olej z nasion czarnuszki wzbogaci również swoim smakiem posiłki, koktajle, zupy, a nawet napoje.
Choć dawkowanie oleju będzie różnić się, w zależności od osoby, stanu oraz produktu, można przyjąć, że rysuje się ono następująco:
- w przypadku cukrzycy przyjmujemy 1 g czarnuszki, 2 razy dziennie, przez około 12 miesięcy,
- w przypadku problemów z płodnością u mężczyzn, będzie to 2,5 ml oleju, 2 razy dziennie, przez 2 miesiące,
- w przypadku nadciśnienia (lub wysokiego ciśnienia krwi), rekomenduje się przyjmowanie 0,5-2 g proszku z czarnuszki (np. w kapsułkach), 1 raz dziennie, przez 12 tygodniu lub 100-200 mg oleju, 2 razy dziennie, przez 8 tygodni,
- w przypadku astmy, 2 g zmielonych ziaren, codziennie, przez 12 tygodni. W niektórych próbach przyjmowano również 15 ml ekstraktu na 1 kg masy ciała, bądź 50-100 mg/kg masy ciała.
Efekty uboczne i środki ostrożności
Należy zawsze wybierać sprawdzone produkty wysokiej jakości. Dotyczy to zarówno oleju, jak i innych suplementów. Olej przechowujemy w chłodnym i ciemnym miejscu, z dala od dzieci.
Stosowanie czarnuszki (doustnie lub miejscowo na skórę) może powodować wysypkę, dlatego należy przeprowadzić test tolerancji przed jej użyciem.
Należy unikać stosowania oleju z nasion czarnuszki w pobliżu błon śluzowych i oczu.
Stosowanie wewnętrzne oleju może u niektórych wywołać dyskomfort ze strony żołądka, zaparcia lub nudności/wymioty.
Osoby zagrożone napadami padaczkowymi, powinny zamiar stosowania czarnuszki skonsultować z lekarzem, ponieważ może ona zwiększyć ryzyko ataku.
Podobnie działać powinny kobiety w ciąży, karmiące piersią, diabetycy, osoby z niskim ciśnieniem krwi, zaburzeniami krzepnięcia krwi i stosującymi leki.
Należy zaprzestać stosowania oleju z czarnuszki na 2 tygodnie przed planowaną operacją.
Źródło:
https://draxe.com/nutrition/black-seed-oil-benefits/
Opracowała Ewa Wysocka
