Goryczka, a w zasadzie goryczka żółta, to roślina o wielu prozdrowotnych właściwościach. Co w sobie kryje i dlaczego warto ją stosować?
Czym jest żółta goryczka?
Goryczka oryginalnie pochodzi z regionu Alp oraz Himalajów. Dziś uprawiana jest w południowej i środkowej Europie (w Polsce dziko jedynie w Karpatach Wschodnich).
Goryczka ma długą tradycję stosowania w systemach medycznych całej Europy. Starożytni Grecy, Rzymianie i Egipcjanie mieli stosować ją, jako środek wzmacniający apetyt oraz poprawiający trawienie. Używano jej również w przypadku chorób wątroby, dla pozbycia się pasożytów czy przemywania ran. Z dobrodziejstw goryczki korzysta również ajurweda oraz Tradycyjna Chińska Medycyna. Nazywana Long Dan Cao, stosowana jest w przypadku chorób wątroby i zaburzeń oczyszczania organizmu, a także żółtaczki, obrzęku, infekcji intymnych, upławów, egzemy i innych.
Jak wiele gorzkich ziół i ona znajduje zastosowanie w stymulowaniu żółci, oczyszczaniu wątroby, wspomaganiu pracy pęcherza żółciowego, redukowaniu stanu zapalnego czy wspieraniu zdrowia serca.
Właściwości prozdrowotne korzenia goryczki
Dlaczego warto zwrócić uwagę na goryczkę?
- Łagodzi ból i stan zapalny
Jak wykazano, aktywne związki które znajdują się w goryczce skutecznie łagodzą stan zapalny i ból, dzięki sposobowi w jaki wpływają na jego ścieżki w mózgu. Ziele to może również przyczynić do stłumienia reakcji autoimmunologicznej.
Goryczka działa również rozszerzająco na naczynia krwionośne, co usprawnia krążenie i przyśpiesza gojenie. Bywa stosowana w przypadku silnych bólów menstruacyjnych, skurczów mięśni, a także w leczeniu migreny. Zawarta w roślinie erytrycyna działa uspokajająco i rozluźniająco na mięśnie, pomaga regulować ciśnienie krwi i tętno.
- Reguluje trawienie
Goryczka wciąż jest zielem stosowanym do poprawy działania układu pokarmowego. Ponieważ stymuluje żółć, wydzielanie enzymów oraz śliny, wspomaga trawienie oraz detoksykację.
Uznaje się, że goryczka:
- poprawia apetyt,
- łagodzi nudności i zgagę,
- łagodzi biegunkę,
- stymuluje wydzielanie śliny,
- wspiera produkcję soków żołądkowych i żółci,
- wspomaga funkcję wątroby i pęcherzyka żółciowego.
Jedno z badań wykazało, że podawanie pacjentom 600 mg korzenia goryczki dziennie, pomagało łagodzić nudności, zgagę i bóle brzucha, a także wymioty i zaburzenia apetytu.
- Walczy z wolnymi rodnikami
Goryczka posiada właściwości przeciwutleniające, eliminujące szkodliwe działanie wolnych rodników. Pomaga również zwiększyć odporność, a także wytrzymałość tętnic i naczyń krwionośnych.
Związki przeciwzapalne które znajdziemy w tej roślinie mają korzystny wpływ na układ oddechowy, trawienny i sercowo-naczyniowy. Należy do nich między innymi izowiteksyna, która chroni tkankę mięśni gładkich w naczyniach oraz zwiększa aktywność tlenku azotu, działając przeciwmiażdżycowo.
- Przyśpiesza gojenie
Jak wykazuje wiele badań, goryczka eliminuje szkodliwe bakterie i poprawia przepływ krwi do uszkodzonej tkanki i ran. Zatrzymuje rozwój takich bakterii, jak: leptospira, pałeczka ropy błękitnej, odmieniec pospolity czy salmonella. Ma też działanie przeciwdrobnoustrojowe i przeciwgrzybicze.
- Wspomaga układ nerwowy
Goryczka pomaga rozluźnić mięśnie, ułatwia odprężenie i walkę ze zmęczeniem. Badania na zwierzętach wykazały, że związki znajdujące się w roślinie (przede wszystkim gentiopikrozyd, swertiamaryna oraz swerosyd) zwiększają wytrzymałość mięśni i zmniejszą ich męczenie się.
Według wyników niektórych badań, goryczka może działać też przeciwcukrzycowo, przeciwgorączkowo oraz moczopędnie.
Związki aktywne goryczki to bardzo ciekawy temat. Istnieją wstępne dowody na to, że takie składniki jak: sekoirydoidy, glikozydy ridoidowe, gentiopikrozyd, ksantony, polifenole oraz flawon, mogą wykazywać działanie przeciwnowotworowe. Ponadto gentiopikrozyd i amarogentyna wiążą się z receptorami gorzkiego smaku, dlatego wpływają tak korzystnie na zwiększenie produkcji śliny czy enzymów.
Gentiopikrozyd jest dominującym związkiem występującym w goryczce. Badania na zwierzętach ujawniły, że skutecznie zwalcza stan zapalny i ból, wpływając na ścieżki synaptyczne w mózgu. Ma też działanie hepatoprotekcyjne i przeciwpasożytnicze.
Izogentyzyna z kolei ma zapobiegać uszkodzeniom śródbłonka, będącym następstwem między innymi palenia. W jednym z badań przetestowano 22 naturalne ekstrakty roślin pochodzących z Alp, by sprawdzić ich potencjał ochronny na komórki śródbłonka naczyń, przed szkodliwym działaniem dymu tytoniowego. Wyniki wskazały, że najskuteczniejszy okazał się być ekstrakt z goryczki żółtej.
Efekty uboczne i środki ostrożności
Jak w przypadku każdego zioła i suplementu, stosowanie goryczki należy skonsultować z lekarzem, szczególnie w przypadku chorób przewlekłych i przyjmowania leków.
Większość badań nad stosowaniem goryczki zostało przeprowadzonych na zwierzętach. Wciąż brak zadowalającej ilości badań klinicznych z udziałem ludzi.
Korzeń goryczki może powodować podrażnienie przewodu pokarmowego, u osób choroujących przewlekle na jego choroby (w tym wrzody).
Po goryczkę nie powinny sięgać osoby w ciąży i karmiące piersią. Z uwagi na brak dostatecznej ilości badań nad bezpieczeństwem stosowania przez niemowlęta, nie należy podawać jej tak małym dzieciom.
Stosowanie goryczki może obniżyć ciśnienie krwi oraz poziom glukozy, a zatem bez należytej kontroli prowadzić do zasłabnięcia czy omdlenia. Osoby stosujące leki na nadciśnienie zamiar stosowania ziela powinny skonsultować z lekarzem.
Obawy o interakcję z lekami oraz pogorszenie stanu zdrowia, dotyczy również osób chorujących na: cukrzycę, zaburzenia pracy jelit, alkoholizm, zaburzenia nastroju (w tym depresję), zaburzenia poziomu cukru we krwi.
Choć goryczka uważana jest za bezpieczną, istnieją doniesienia o zatruciach alkoholem własnej produkcji, na bazie tej rośliny. Wśród raportowanych symptomów znalazły się: nudności, wymioty, podrażnienie żołądka, bóle głowy, biegunka, podrażnienie skóry, zwiększona kwasowość żołądka. W przypadku ich wystąpienia należy odstawić goryczkę i skonsultować się z lekarzem, jeśli objawy nie ustąpią w ciągu 2 dni.
Źródło:
