Gałka muszkatołowa to przyprawa dodająca nie tylko smaku, ale też prozdrowotnych właściwości naszym daniom. Jak wykazują badania, ma korzystny wpływ między innymi na mózg, serce czy trawienie.
Czym jest gałka muszkatołowa?
Gałka muszkatołowa pozyskiwana jest z nasion muszkatołowca, wiecznie zielonego drzewa pochodzącego z Wysp Banda (będących częścią Archipelagu Malajskiego). Najstarsze źródła donoszące o jej zastosowaniu, datowane są na 3500 lat temu. W 1512 roku za sprawą portugalskich statków, gałka muszkatołowa – wraz z goździkami – ruszyła na podbój Europy. W 1621 roku Holenderska Kompania Wschodnioindyjska przejęła kontrolę nad Wyspami Banda, próbując tym samym zająć handel tą niezwykłą przyprawą. Niestety bitwy o władzę zebrały krwawe żniwo i z ok. 15 000 mieszkańców wyspy, pozostało niecałe 1000. Niemal 300 lat później, w trakcie wojen napoleońskich, kontrolę przejęli tymczasowo Brytyjczycy, którzy sadzili muszkatołowce m.in. w Singapurze czy Sri Lance. Dziś wciąż prym w produkcji gałki muszkatołowej wiedzie Indonezja.
W medycynie ajurwedyjskiej stosowana jest dla wsparcia funkcjonowania układu pokarmowego i łagodzenie biegunek. Doceniana jest również za swoje kojące i uspokajające działanie. 
Medycyna chińska traktuje gałkę muszkatołową jako przyprawę o rozgrzewających właściwościach. Używa się jej dla wsparcia zdrowia żołądka, jelita grubego oraz śledziony. Ma poprawiać krążenie, łagodzić dolegliwości ze strony układu pokarmowego oraz stymulować pracę żołądka.
Przyprawa ta sprawdzi się zarówno jako dodatek do deserów, jak i dań wytrawnych. Wspiera zdrowie serca i mózgu, zawiera błonnik, wapń, magnez czy żelazo. Uważana jest również za afrodyzjak.
Prozdrowotne właściwości gałki muszkatołowej
Co – poza daniami – skutecznie przyprawi gałka muszkatołowa?
- Chroni mózg
Niektóre badania sugerują, że gałka muszkatołowa wykazuje właściwości neuroprotekcyjne. Badania na modelach zwierzęcych wykazały, że lotne oleje ekstrahowane z nasion wpływały na poziom niektórych neuroprzekaźników w hipokampie (części mózgu związanej m.in. z pamięcią). Naukowcy uważają, że może to wspomóc leczenie i zapobieganie takich stanom jak choroba Alzheimera czy Parkinsona.
Ponieważ dotychczasowo przeprowadzono jedynie badania na zwierzętach oraz in vitro, konieczne jest rozszerzenie zakresu testów, by zbadać wpływ gałki muszkatołowej na mózg ludzki.
- Dba o serce
Niektóre badania dostarczają obiecujących wyników, wskazujących na to że gałka muszkatołowa może mieć korzystny wpływ na kondycję serca.
Badania z 2016 roku prowadzone na modelu zwierzęcym wykazały, że nasiona muszkatołowca skutecznie obniżyły u szczurów poziom całkowitego cholesterolu oraz „złego” cholesterolu LDL. Inne badania ujawniły, że ekstrakt z gałki zmniejszył poziom cholesterolu całkowitego, LDL oraz trójglicerydów u królików. Okazał się również pomocny w zapobieganiu tworzeniu skrzepów krwi, co może okazać się szczególnie ważne w przypadku zagrożenia udarem.
- Łagodzi ból
Okazuje się, że gałka muszkatołowa może pomóc tym osobom, które cierpią na przewlekły ból – szczególnie korzystne wydaje się być jej działanie wobec bólu powodowanego stanem zapalnym (np. zapalenia stawów).
- Pomaga lepiej spać
Przeprowadzono kilka badań, które zajęły się wpływem gałki muszkatołowej na sen. W jednym z nich wykazano, że przyjmowanie przez 4 tygodnie kapsułek z przyprawą zmniejsza problemy ze snem i zmęczeniem, poprawiając przy tym nastrój. Z kolei na łamach magazynu Journal of Ethnopharmacology opublikowano wyniki badań na kurach, z których wynika, że podawanie im ekstraktu z gałki muszkatołowej pomogło wydłużyć znacznie czas ich snu.
- Poprawia trawienie
Wzbogacenie codziennego menu o nieco gałki muszkatołowej ma wpłynąć na poprawienie trawienia. Tak przynajmniej wynika z badania przeprowadzonego przez Department of Pharmacology, na indyjskim All India Institute of Medical Sciences. Wykazano, że przyprawa ta może wspomóc formowanie się stolca, zapobiegając biegunkom. Ponadto, testy z wykorzystaniem modelu zwierzęcego wykazały, że niektóre związki w niej występujące mogą skutecznie wspierać terapię nieszczelnych jelit i wrzodów żołądka.
Szacuje się, że 1 łyżka (ok. 7 g) gałki muszkatołowej zawiera:
- 36,8 kalorii,
- 3,5 g węglowodanów,
- 0,4 g białka,
- 2,5 g tłuszczu,
- 1,5 g błonnika,
- 0,2 mg manganu (10% zalecanego dziennego spożycia),
- 0,1 mg miedzi (4% zds),
- 12,8 mg magnezu (3% zds).
Gałka muszkatołowa i jej podobne – różnice
Gałka muszkatołowa nierzadko zestawiana jest z innymi przyprawami czy ziołami, np.: cynamonem, goździkami, imbirem czy kwiatem muszkatu/muszkatołowym.
Ta ostatnia powstaje z osłonki nasion muszkatołowca (czyli „siateczki” ochraniającej gałkę muszkatołową). Zazwyczaj poddawana jest suszeniu i mielona na proszek. Choć charakteryzuje się niemal tym samym, słodkim smakiem co gałka, jest nieco łagodniejsza.
Cynamon ma korzenny i niepowtarzalny aromat. Podkreśla smak wielu potraw, nie tylko deserów – świetnie komponuje się np. z pomidorami. Najzdrowszym rodzajem cynamonu jest cejloński, który ma silne właściwości przeciwzapalne i zwiększające wrażliwość komórek na insulinę.
Goździki wyróżniają się mocnym słodko-gorzkim smakiem. Występują w formie suszonej, sproszkowanej lub pod postacią oleju. Działają silnie przeciwbólowo – olejek goździkowy jest przyjacielem osób borykających się z bolącym zębem.
Imbir znany jest ze swojego pieprzowego posmaku, który rozgrzeje nas w herbacie, deserze czy zupie. Pomaga regulować poziom glukozy we krwi, złagodzić bóle menstruacyjne oraz poprawić funkcje poznawcze.
Efekty uboczne i środki ostrożności
Gałka muszkatołowa uznawana jest za bezpieczną, stosowana w kontrolowanych ilościach i w zbilansowanej diecie. Jednak znajdująca się w niej mirystycyna (występująca również np. w pietruszce czy koperku) może mieć w nadmiernej ilości działanie psychoaktywne. Dlatego właśnie zalecane jest spożywanie naraz nie więcej niż 10 g (ok. 1,5 łyżki) przyprawy.
Przedawkowanie gałki muszkatołowej może objawiać się:
- omamami,
- drgawkami,
- nudnościami,
- zawrotami głowy,
- bólem,
- niepokojem i lękiem,
- zaczerwienieniem,
- suchością w ustach,
- niewyraźnym widzeniem,
- euforią,
- zwiększonym tętnem.
Pomimo wyglądu przypominającego orzech, gałka muszkatołowa nim nie jest. Może więc z powodzeniem być spożywana przez tych, którzy uczuleni są na orzechy. Jej spożywanie powinny jednak skonsultować osoby z alergią na nasiona.
Źródło:
https://draxe.com/nutrition/herbs/nutmeg/
Opracowała Ewa Wysocka
