Alergia i nadwrażliwość na białko jaja kurzego, to obecnie jedna z najczęściej występujących alergii. Co robić, gdy jajka muszą zniknąć z codziennego menu?
Jajeczna alergia
Kiedy układ odpornościowy rozpoznaje białko jaja (zwykle każde) jako szkodliwą substancję, mówimy o alergii. Dochodzi wtedy między innymi do wydzielania histaminy i rozwoju objawów alergii.
Należą do nich między innymi:
- reakcje skórne, w tym: obrzęk, wysypka, pokrzywka, egzema,
- trudności w oddychaniu, świszczący oddech,
- katar,
- kichanie,
- zaczerwienione lub łzawiące oczy,
- ból brzucha,
- nudności,
- wymioty,
- biegunka,
- wstrząs anafilaktyczny.
Choć alergia taka może rozwinąć się u każdego, najczęściej dotyka dzieci. Dotyczy to szczególnie tych, które borykają się również z chorobami skóry (szczególnie z egzemą). Niemal każdy przypadek pojawiający się u dzieci wiąże się z wypryskiem dziecięcym. Najcięższe reakcje alergiczne obserwowalne są pomiędzy 6. a 15. miesiącem życia. Dziecko będzie bardziej zagrożone rozwojem alergii, jeśli ma ją przynajmniej jeden rodzic. Badania pokazują jednak, że ok. 70% dzieci wyrasta z alergii na jajka do 16. roku życia.
U dorosłych alergia ta rozwija się znacznie rzadziej. Częściej dochodzi raczej do późnej diagnozy, kiedy to dorosła osoba okazuje się mieć już od dzieciństwa tę pokarmową wrażliwość. W przypadku osób dorosłych objawy są lżejsze w przebiegu, ograniczają się zazwyczaj do mdłości i nawrotu egzemy.
Niektóre osoby nie cierpią z powodu alergii, ale nietolerancji na jajka. Objawia się ona najczęściej: wzdęciami, nadmiernymi gazami, nudnościami, bólami brzucha oraz skurczami. Mogą pojawić się również: wymioty, bóle głowy, zgada, trudności w oddychaniu, bóle stawów, drażliwości i nerwowość.
Jaka jest różnica w przebiegu obu tych stanów?
Alergia pojawia się zwykle nagle, po każdym spożyciu nawet małej porcji alergenu (w tym wypadku jajek). Stan ten może być zagrożeniem dla życia.
Nietolerancja pojawia się raczej stopniowo, może wystąpić nawet raz, w przypadku spożycia dużej ilości danego produktu, bądź kiedy sięgamy po produkt często. Nie zagraża życiu.
Jajko w koszulce
Sama rezygnacja ze spożywania jaj kupowanych od lokalnych hodowców może nie wystarczyć. Białko jaj kryje się bowiem w różnych produktach, pod różnymi nazwami, na przykład: albumina, globulina, lecytyna, lizozym czy vitellin – owowitelina. Warto zwrócić uwagę na wszelkie składniki których nazwa rozpoczyna się od ova lub ovo, ponieważ ovum oznacza po łacinie jajko. Wiele produktów zawiera również jajka w proszku, które wciąż są jajkami, będą więc wywoływać niepożądane reakcje. Poza wypiekami, lodami, sosami (w tymi majonezem), puddingami czy naleśnikami, jajka (lub ich części) znajdują się też w niektórych produktach kosmetycznych czy lekach (np. niektórych szczepionkach).
Czym zastąpić jajka?
Jakie alternatywy dla jajek mogą pomóc ułatwić przygotowywanie posiłków?
Do najpopularniejszych należą:
- banany – przydatne szczególnie w wypiekach (w formie purre), wiąże składniki, nadaje wilgoci (1/2 banana równa się 1 jajku),
- mus jabłkowy/dyniowy/z batatów – idealny do wilgotnych wypieków (1/4 szklanki = 1 jajko),
- siemię lniane – nadaje się do wszystkich (nie tylko słodkich) wypieków, doskonale łączy składniki (1 łyżka siemienia + 3 łyżki wody = 1 jajko),
- nasiona chia – działają podobnie jak siemię lniane, wymieszane z wodą powinno zgęstnieć przez kilka minut, przed oddaniem do wypieków,
- tofu – nadaje się do każdego typu potrwa, może z powodzeniem zastąpić jajecznicę, szczególnie w połączeniu z czarną solą.
- czarna sól – ma słony smak i siarczany aromat jajek,
- aquafaba – woda po ciecierzycy, rzadziej po fasoli, (po gotowaniu lub zalew ze słoika/puszki) świetnie się ubija i doskonale zastępuje białko jaj,
- masło orzechowe – do wypieków i kotletów (3 łyżki masła zastępują 1 jajko),
- mąka – 1 łyżka mąki wraz z 2-3 łyżkami wody zastępuje jajko,
- wegańska odżywka białkowa.
I wiele innych.
Słowo na koniec
Jak zawsze w podobnych przypadkach, obserwowanie reakcji organizmu jest kluczowe. Jeśli zauważymy niepokojące objawy po spożyciu danego produkty, warto ostrożnie podchodzić do jego spożywania.
W przypadku pojawienia się objawów alergii należy skonsultować się ze specjalistami, stan ten może bowiem zagrażać życiu.
Alergii pokarmowych nie wolno leczyć samodzielnie.
Jeżeli unikanie jajek i ich składników zostało zalecone przez lekarza, należy zwracać szczególną uwagę na składy produktów w sklepach.
Osoby borykające się z alergią na jajka (szczególnie białko) powinny skonsultować się ze specjalistami przez przyjęciem szczepienia, szczególnie wymaganych przy podróżach do Afryki, a także przeciwko odrze, śwince i różyczce (dotyczy to również dzieci). Niektóre z nich mogą bowiem zawierać różne ilości białka jaj.
Źrodła:
https://draxe.com/health/egg-allergy/
