Annato to naturalny barwnik, wokół którego trwa ciągle dyskusja dotycząca wpływu na zdrowie. Czym jest i jakie ma właściwości?
Tajemnicze annato
Annato pozyskiwany jest z nasion arnoty właściwej, tropikalnego drzewa z obszaru Ameryk. W przeszłości stosowany był jako środek do opalania, farba do ciała i środek odstraszający owady.
Jest mieszanką karotenoidów, co odpowiedzialne jest za żółto-pomarańczową barwę, którą może nadawać (podobnie jak np. kurkuma). Zwykle występuje w postaci proszku lub pasty.
Annato bywa również wykorzystywany jako przyprawa. Charakteryzuje się łagodnym, nieco pieprzowym smakiem oraz orzechowo-kwiatowym aromatem. Jest dziś składnikiem przede wszystkim kuchni latynoamerykańskiej, filipińskiej i karaibskiej.
Właściwości annato
Dlaczego warto zwrócić uwagę na annato?
- Zawiera przeciwutleniacze
W annato znajduje się dużo antyoksydantów i innych związków, które pomagają walczyć z uszkodzeniami jakie mogą wywoływać wolne rodniki. Zmniejszając stres oksydacyjny obniżają ryzyko rozwoju chorób przewlekłych. W badaniu opublikowanym na łamach Korean Journal for Food Science of Animal Resources wykazano, że dodanie annato do pasztecików wieprzowych poprawiło ich potencjał przeciwutleniający.
W przyprawie tej znajduje się również potężny ładunek karotenoidów, a więc naturalnych pigmentów roślinnych działających na korzyść zdrowia. Najwięcej jest w nim biksyny, której właściwości przeciwutleniające zostały potwierdzone wieloma badaniami.
- Pomaga zadbać o serce
Jak wykazały niektóre badania, biksyna pomaga również zadbać o dobrą kondycję serca. W ramach badania z 2015 roku, królikom karmionym dietą wysokocholesterolową podawano dodatkowo biksynę. Pomogła ona zredukować gromadzenie się blaszki miażdżycowej nawet o 55%. Poziom trójglicerydów został obniżony o 41%, a dobrego cholesterolu HDL zwiększył się o 160% (!).
- Walczy z bakteriami
Badanie przeprowadzone przez Department of Animal and Avian Sciences na amerykańskim University of Maryland College Park wykazało, że jest anatto działa szczególnie skutecznie przeciw niektórym rodzajom bakterii, szczególnie tym powodującym infekcje gronkowcem i choroby przenoszone przez żywność.
Badanie opublikowane w International Journal of Pharmacognosy dało podobne wyniki, ujawniając że ekstrakt annato był w stanie zwalczyć niektóre szczepy bakterii, z uwagi na działanie przeciwdrobnoustrojowe.
- Przyśpiesza gojenie ran
I tutaj pierwsze skrzypce gra biksyna, która może wspomagać proces gojenia. W jednym z badań na szczurach wykazano, że przyśpiesza regenerację komórek skóry, zmniejsza stan zapalny i ułatwia gojenie owrzodzenia jamy ustnej (a właściwie pyszczków). Z kolei badanie probówkowe przeprowadzone przez College of Pharmacy & Arizona Cancer Center na University of Arizona wykazało, że biksyna może zapobiegać uszkodzeniom skóry powodowanym promieniowaniem UV.
Z tych powodów annato bywa składnikiem produktów do pielęgnacji skóry.
- Pomaga chronić kości
Annato zawiera wysokie stężenie tokotrienolu, czyli formy witaminy E. Jak pokazują niektóre badania, pomoże on pomóc zachować silny i zdrowy szkielet. Jedno z malezyjskich badań na gryzoniach wykazało, że związek ten pomógł zapobiec niektórym objawom osteoporozy, np. utracie gęstości masy kości.
Koniecznych jest więcej badań nad działaniem ochronny dla kości, annato zdaje się być dobrym uzupełnieniem zbilansowanej diety.
- Ma korzystny wpływ na wątrobę…
Wątrobą ma niełatwe zadanie, ponieważ od jej dobrej kondycji zależy właściwe oczyszczanie organizmu, produkcja białek i metabolizowanie np. leków.
Annato wspiera wątrobę, dzięki zawartości karotenoidów. W jednym z badań szczurom podano substancję, która wywoływała uszkodzenie wątroby oraz biksynę, która miała ochronić narząd. Okazało się, ze była w stanie zapobiec uszkodzeniom i utlenianiu, dzięki neutralizowaniu szkodliwego działania wolnych rodników.
I tutaj koniecznych jest więcej badań, jednak otrzymane wyniki są obiecujące.
- … i oczy
Karotenoidy nie od dziś znane są ze swoich właściwości wspierających dobry wzrok.
Jedno z badań wykazało, że norbiksyna – kolejny warty uwagi karotenoid znajdujący się w annato – zmniejsza akumulację związku, który powiązany jest ze zwyrodnieniem plamki żółtej.
Gdzie znajdziemy annato?
Annato jest przede wszystkim barwnikiem, który może dodać potrawom – pełnego korzyści zdrowotnych – koloru. Jest z pewnością lepszym wyborem, niż syntetyczne chemikalia barwiące.
Choć u niektórych może powodować objawy nietolerancji lub alergii, dla większości z nas mogą stanowić zdrowy dodatek do diety.
Zwykle annato znajduje się w:
- maśle,
- lodach,
- sosach sałatkowych,
- płatkach śniadaniowych,
- krakersach,
- żółtych serach (np. cheddarze),
- grillowany kurczak gotowy do spożycia,
- popcorn do przygotowania w mikrofalówce,
- donuty oprószone pudrem.
W domowych wersjach tych produktów annato sprawdzi się równie dobrze.
Poza tym stanowi składnik wielu produktów do pielęgnacji skóry, a także jest barwnikiem kapsułek, tabletek i witamin. Nadaje również koloru wielu potrawom z całego świata.
Czy annato jest bezpieczny?
Istnieją doniesienia mówiące o tym, że annato może być niebezpiecznym barwnikiem.
Warto jednak zauważyć, że efekty uboczne barwników spożywczych dotyczą zwykle tych z nich, które są sztuczne i pełne niebezpiecznych subtsnacji. Annato jest barwnikiem naturalnym, a więc w większości wypadków bezpiecznym.
Może jednak u niektórych wywoływać niepożądane działanie. Jakie?
- Studium przypadku opublikowane na łamach Annals of Allergy opisuje przypadek pacjenta, który w 20 minut po zjedzeniu płatków zbożowych zawierających annato, doświadczył obrzęku, pokrzywki i obniżenia ciśnienia.
- Inne doniesienia mówią o pojawieniu się objawów zespołu jelita drażliwego. Jedna z pacjentek skarżyła się na bóle brzucha, biegunki i wzdęcia pojawiają się przez 3 lata, zanim odkryła że odpowiedzialny jest annato znajdujący się w śmietance do kawy.
Efekty ubocznej i środki ostrożności
W przypadku pojawienia się objawów niepożądanych, należy przerwać stosowanie annato i obserwować reakcje organizmu. W przypadku nasilenia lub nieustępowania objawów, warto skonsultować się z lekarzem.
Najlepiej wprowadzać annato do diety stopniowo, by organizm miał czas się przystosować.
Do niepożądanych efektów które mogą pojawić się po spożyciu annato, należą:
- swędzenie,
- obrzęk,
- biegunka,
- bóle brzucha.
W przypadku ich pojawienia się, warto zasięgnąć opinii lekarza. Należy również pamiętać, że osoby cierpiące na zespół jelita drażliwego są bardziej narażone na niepożądane działanie wielu produktów.
W czasie zakupów warto zwracać uwagę na etykiety, jeżeli borykamy się z nietolerancją na annato i unikać takich składników, jak: biksyna, nor biksyna, bixa orellana (arnota właściwa), achiote, bixaceae.
Źródło:
https://draxe.com/nutrition/annatto/
Opracowała Ewa Wysocka
