O kozieradce i jej wyjątkowych właściwościach słyszymy coraz częściej. I słusznie, bowiem potrafi naprawdę wiele. Ale po kolei.
Czym jest kozieradka?
Kozieradka to jednoroczne zioło o jasnozielonych liściach i małych, białych kwiatach. Osiąga wysokość ok. 50-100 cm. W strączkach znajduje się 10-20 nasion, o żółto-brązowej barwie i wyraźnym aromacie.
Ma długą historię stosowania. Egipcjanie używali jej do balsamowania, Grecy i Rzymianie jako dodatek do paszy dla bydła, stąd pochodzi jej inna nazwa – greckie siano (Trigonella foenum-graecum). Była też uprawiana w ogrodach Karola Wielkiego. Pierwszy opis jej zastosowania sporządzony został na egipskim papirusie, ok. 1500 lat p.n.e.
Nasiona kozieradki były stosowane niegdyś m.in. przy problemach trawiennych, w celu łagodzenia objawów menopauzy czy wywołania porodu. Mają nieco gorzki smak, opisywany jako podobny do selera lub spalonego cukru, który zmienia się po ich ugotowaniu. Zwykle suszone i mielone, są najczęściej używaną częścią kozieradki. Liście bywają stosowane do gotowania. Kozieradka to niezbędny element indyjskiego curry.
Roślinę tę stosujemy zwykle doustnie lub w formie maści, zewnętrznie, np. w przypadku stanów zapalnych skóry. Ekstrakt znaleźć można również w kosmetykach. Wyciąg oraz olejek z kozieradki wykazują działanie przeciwdrobnoustrojowe, przeciwutleniające, przeciwcukrzycowe i przeciwnowotworowe.
Dziś stosowana jest jako naturalne remedium na stany zapalne i utratę apetytu, w celu stymulowania produkcji mleka u kobiet karmiących oraz jako środek wspomagający przy cukrzycy.
Prozdrowotne właściwości kozieradki
Dlaczego warto sięgnąć po kozieradkę?
- Łagodzi wewnętrzny stan zapalny
Jak uważa dr Richard Palmquist z Centinela Animal Hospital, w kalifornijskim Inglewood, praktycy medycyny ajurwedyjskiej odkryli prozdrowotne właściwości kozieradki już tysiące lat temu. Ponieważ uznaje się że skutecznie obniża poziom glukozy we krwi, według dr. Palmquista jest niezwykle użyteczna w przypadku zaburzeń metabolicznych i żywieniowych, np. cukrzycy. Kozieradka wydaje się spowalniać wchłanianie cukrów w żołądku i stymulować produkcję oraz działanie insuliny. Tradycyjna Chińska Medycyna stosuje tę roślinę do „usuwania flegmy”, rozbijania zablokowanej energii i chłodzenia stanów zapalnych w ciele.
Badanie opublikowane na łamach International Immunopharmacology skupiły się na przeciwzapalnym i przeciwutelniającym działaniu kozieradki, na szczury z zapalaniem stawów, potwierdzając jej zdolność do zwalczania stanów zapalnych. Sugeruje również, że może być ona skutecznym narzędziem w walce z zapaleniem stawów.
Kozieradka okazuje się być pomocna w takich stanach jak: czyraki, zapalenie oskrzeli, owrzodzenie jamy ustnej, gruźlica, przewlekły kaszel, dolegliwości nerek, zakażenie tkanek pod powierzchnią skóry i nowotwory.
- Zmniejsza stan zapalany działając z zewnątrz
Kozieradka bywa również stosowana zewnętrznie, jako ciepły okład w przypadku: ran, dny moczanowej, bólu i obrzęków mięśni oraz węzłów chłonnych, rwy kulszowej, wrzodów na nogach, łupieżu i egzemy. Bardzo ważne jednak, aby najpierw przeprowadzić test tolerancji na skórze, w celu uniknięcia pogorszenia stanu zapalnego.
- Obniża cholesterolu i wspomaga trawienie
Kozieradka pomaga poradzić sobie z zaparciami (dzięki obecności rozpuszczalnego błonnika) oraz zapaleniem żołądka. Wspiera też prawidłowe trawienie, a ze względu na swoje właściwości przeciwzapalne, bywa włączana do terapii wrzodziejącego zapalenia jelita grubego.
Okazuje się również, że korzyści z jej stosowania pomóc mogą też pacjentom m.in. ze stwardnieniem tętnic czy wysokim poziomem niektórych tłuszczów we krwi (w tym cholesterolu i trójglicerydów) oraz cukrzycą. Indyjskie badanie wykazało, że podawanie pacjentom z cukrzycą insulinozależną 2,5 g kozieradki, 2 razy dziennie, przez 3 miesiące, wyraźnie obniżyło poziom cholesterolu i trójglicerydów, nie wpływając na poziom „dobrego cholesterolu” HDL.
- Pomaga regulować poziom cukru we krwi
Jedno z badań klinicznych wykazało, że przyjmowanie namoczonych w gorącej wodzie nasion kozieradki, wykazuje obiecujące pod kątem walki z cukrzycą typu 2 działanie. W ciągu 8 tygodni, 11 z 18 uczestników spożywało nasiona namoczone, zaś 7 nasiona wymieszane z jogurtem. Okazało się, że u tych z pierwszej grupy odnotowano znaczną poprawę w zakresie poziomu glukozy we krwi, w porównaniu z grupą drugą.
- Wspiera walkę z zaburzeniami odżywiania
Badanie opublikowane w Pharmacology Biochemistry and Behavior badało wpływ ekstraktu z nasion kozieradki, na zachowania żywnościowe. Zadaniem było określenie motywacji do jedzenia, konsumpcji żywności i zmian metaboliczno-hormonalnych.
Wyniki ujawniły, że doustne, regularne przyjmowanie ekstraktu z kozieradki znacząco zwiększyło spożywanie oraz motywację do jedzenia. Raport wyraźnie podkreśla jednak, że metoda ta nie zapobiega poważnej chorobie jaką jest anoreksja (jadłowstręt psychiczny), ani zmniejszeniu motywacji do jedzenia. Naukowcy z Maryland Medical Center rekomendują jednak dorosłym pacjentom chorującym, przyjmowanie 250-500 mg kozieradki, 3 razy dziennie. Ze względów bezpieczeństwa jednak, podjęcie wszelkich kroków należy skonsultować z lekarzem.
- Poprawia wydolność
W badaniu o którym czytamy na łamach Journal of Sports Science and Medicine, testowano wpływ suplementacji kozieradki wraz z kreatyną, na siłę i skład ciała u mężczyzn. Udział wzięło w nim 47 mężczyzn trenujących oporowo, których podzielono na dwie grupy – według masy ciała. Grupa pierwsza przyjmowała: 70 g dekstrozy placebo, 5 g kreatyny i 70 g dekstrozy (glukozy), grupa druga zaś: 3,5 g kreatyny i 900 mg wyciągu z kozieradki. Wszyscy uczestniczyli w 4-dniowym programie treningów oporowych, na przestrzeni 4 tygodni. Po tym okresie zbadano skład ciała, wytrzymałość mięśni oraz wydolność beztlenową uczestników.
W grupie przyjmującej kreatynę wraz z kozieradką odnotowano znaczny wzrost masy beztłuszczowej, poprawę w zakresie wyciskania sztangi na ławeczce oraz siły nacisku nóg. Stwierdzono, że taki duet suplementacyjny ma wyraźny wpływ na siłę górnej części ciała i jego skład. Jest to równie skuteczne połączenie, jak to kreatyny z dekstrozą. To dobra wiadomość dla sportowców, ponieważ dodatek kozieradki może pomóc zwiększyć wychwyt kreatyny, eliminując przy tym nadmierną ilość prostych węglowodanów.
- Zwiększa libido u mężczyzn
Kozieradka może zwiększać poziom testosteronu i pobudzenie seksualne u mężczyzn. Dlatego bywa stosowana w przypadku zaburzenia libido, przepukliny, zaburzeń erekcji i np. łysienia.
W badaniu o którym donosi Phytotherapy Research udział wzięło 60 mężczyzn w wieku 25-52 lata, bez historii zaburzeń erekcji. Otrzymywali oni placebo lub 600 mg wyciągu z kozieradki, codziennie, przez 6 tygodni. Po tym czasie uczestnicy ocenili, że miała ona pozytywny wpływ na ich libido. Ostatecznie badanie wykazało, że wyciąg z kozieradki wpłynął znacząco na energię, wytrzymałość oraz pobudzenie seksualne, a także pomógł uczestnikom utrzymać odpowiedni poziom testosteronu.
Badania wykazują więc, że suplementowanie kozieradki może pomóc zwiększyć pożądanie seksualne i wydajność u mężczyzn, a także wspomóc zapobieganie impotencji. Przed sięgnięciem po kozieradkę dla poprawy zdrowia seksualnego, warto skonsultować się z lekarzem.
- Wspomaga produkcję mleka u matek karmiących
Kozieradka okazuje się mieć również działanie galaktagogiczne. Galaktagogi to substancje zwiększające podaż mleka, poprzez stymulowanie przewodów mlecznych. Czas jaki jest potrzebny na działanie, to zaledwie 24 godziny.
Koniecznych jest więcej badań nad skutecznością i bezpieczeństwem stosowania kozieradki w okresie karmienia piersią, jednak już teraz znaleźć można na ten temat publikację, m.in. w: Complementary & Alternative Medicine, Annals of Pharmocotherapy, Journal of Pharmacy and Pharmaceutical Sciences oraz w Veterinary Medicine International.
- Dodaje smaku
Kozieradka to częsty składnik przypraw do kuchni indyjskiej, np. curry. Jej liście, świeże i suszone, są stałym elementem tej kuchni. Stosowana jest również jako dodatek aromatyzujący w: syropach klonowych, tytoniu, napojach i żywności.
Składniki odżywcze
W jednej łyżce nasion kozieradki znajdziemy około:
- 35,5 kalorii,
- 6,4 g węglowodanów,
- 2,5 g białka,
- 0,7 g tłuszczu,
- 2,7 g błonnika,
- 3,7 mg żelaza (20% zalecanej dziennej dawki),
- 0,1 mg manganu (7% zds),
- 0,1 mg miedzi (6% zds),
- 21 mg magnezu (5% zds),
- 32,6 mg fosforu (3% zds),
- 0,1 mg witaminy B6 (3% zds).
Skutki uboczne
Doustne stosowanie kozieradki może wywoływać: gazy, wzdęcia oraz biegunkę.
W przypadku stosowania miejscowego może dojść do podrażnienia skóry, dlatego tak ważne jest przeprowadzanie testu na niewielkim jej obszarze.
Choć kozieradka bywa stosowana w celu wywołania porodu, taki zamiar należy bezwzględnie skonsultować z lekarzem. Bezpieczeństwo stosowania jej w ciąży powinno być ustalane indywidualnie.
Kozieradka może również rozrzedzić krew, powodując u niektórych nadmierne krwawienie. Osoby z zaburzeniami krzepnięcia krwi oraz przyjmujące leki rozrzedzające krew i przeciwzakrzepowe, powinny zawsze konsultować z lekarzem zamiar stosowania kozieradki.
Wzmożone krwawienie może objawiać się łatwo powstającymi siniakami, krwistymi wymiotami i ciemnym stolcem.
Źródło:
https://draxe.com/nutrition/fenugreek/
Opracowała Ewa Wysocka