18 czerwca, 2019

Co robić kiedy dokucza nam alergia na… słońce?

Większość z nas doświadczy oparzeń słonecznych na jakimś etapie swojego życia. Nie u wszystkich dojdzie jednak do zatrucia słonecznego.

Co w ogóle znaczy zatrucie słońcem?

To reakcja alergiczna, objawiająca się m.in. pojawiającymi się w grupach guzkami, w miejscach gdzie skóra wystawiona była na słońce. Ciekawostką jest fakt, że w niektórych przypadkach możemy opalać się godzinami bez reakcji alergicznej (za to z poparzeniami), innym razem zaś wystarczy zaledwie kilka minut, by doszło do rozwinięcia zatrucia. Choć bywa nazywane ciężkim przypadkiem oparzenia słonecznego, w rzeczywistości to dwa zupełnie inne stany.

Czym jest zatrucie słoneczne?

Według dr Shari Lipner, adiunktki wydziału dermatologii na Weill Cornell Medicine, oparzenie słoneczne to zaczerwienienie i stan zapalny skóry, powstałe po zbyt intensywnej ekspozycji na słońce. Może zdarzyć się każdemu. Jednak zatrucie słoneczne [fotodermatoza] to rodzaj wysypki, która pojawia się jedynie u niektórych osób, w związku z nieprawidłową reakcją immunologiczną na słońce.

Jest to bowiem rodzaj alergii na słońce, która – wg dr Lipner –  dotyka ok. 10-20% populacji.

Możemy doświadczać oparzeń słonecznych i fotodermatozy w tym samym czasie. Jednak możliwe jest też cierpienie na zatrucie słoneczne, bez oparzeń. W ich wyniku nasza skóra staje się czerwona i tkliwa, a  także ciepła w dotyku. To skutek ekspozycji na promienie UV, zazwyczaj ze słońca, ale może być też ze sztucznych źródeł.

Fotodermatoza jest również reakcją na kontakt z promieniami ultrafioletowymi, jednak jest to odpowiedź alergiczna na nie. Innymi słowy, u osób które cierpią na ten stan, po ekspozycji na słońce układ odpornościowy odpowiada zbyt mocną reakcją.

Rodzaje alergii i czas trwania objawów

Jakie typy alergii na słońce występują?

  • Polimorficzna lekka erupcja (PMLE)

Wysypka spowodowana ekspozycją na słońce, u osób które mają nadwrażliwość na światło słoneczne. Zwykle ustępuje w ciągu 2-3 dni, jeśli po jej pojawieniu będziemy unikać słońca.

  • Fotoalergiczne kontaktowe zapalenie skóry

To reakcja alergiczna wywołana działaniem światła słonecznego na substancję chemiczną, która została nałożona na skórę. Mogą to być: maści, perfumy, kosmetyki, a nawet składniki produktów chroniących przed słońcem. W podobny sposób wpłynąć mogą również przyjmowane leki. Czas trwania tego typu reakcji jest trudny do przewidzenia, zwykle jednak ustępuje ona po zidentyfikowaniu i wycofaniu problematycznego środka.

  • Pokrzywka słoneczna

Objawia się powstawaniem pokrzywki na skórze w miejscach, które miały kontakt ze słońcem. Uważana jest za rzadką chorobę skóry, która dotyka przede wszystkim młode kobiety. Choć wyprysk ustępuje zwykle w ciągu 30-120 minut, ma tendencję do wracania podczas ponownej ekspozycji na słońce.

  • Świerzbiączka letnia

Dziedzina postać PMLE, która daje bardziej intensywne objawy. Zwykle ujawnia się w dzieciństwie lub okresie dojrzewania. Może nasilać się w cieplejszych czy bardziej słonecznych miesiącach. W klimacie tropikalnym objawy mogą pojawiać się cały rok.

Diagnozowanie i leczenie konwencjonalne

Fotodermatozy powodują zwykle powstawanie małych, swędzących guzków. Oparzenia słoneczne zaś charakteryzują się zaczerwienieniem skóry, stanem zapalnym i powstawaniem pęcherzy oraz złuszczeń. Dochodzi do nich zwykle w wyniku nadmiernego wystawianie się na działanie promieni UV. Jednak by doświadczyć zatrucia słonecznego, wystarczy jedynie kilka minut.

Na etapie diagnozowania lekarze przeprowadzają wywiad dotyczący chorób skóry w rodzinie oraz badania skóry. Wykonywane są testy płatkowe, które polegają na wystawieniu niewielkiego płatka skóry na działanie światła ultrafioletowego. Czasami konieczne jest wykonanie badania krwi oraz biopsji.

W łagodnych przypadkach alergii na słońce leczenie może nie być konieczne. W cięższych przypadkach stosowane są zwykle tabletki i /lub kremy steroidowe.

Inną metodą jest fototerapia, w ramach której skóra celowo wystawiana jest na działanie specjalnej lampy wytwarzającej promienie UV. Dzięki temu skóra powinna przyzwyczajać się do światła słonecznego. W klimacie umiarkowanym wykonuje się takie zabiegi zwykle kilka razy w tygodniu, przez 1-2 miesiące. Zazwyczaj przeprowadza się sesje w okolicach wiosny, by zmniejszyć prawdopodobieństwo negatywnych reakcji skóry na letnie słońce.

Stosowana bywa również hydroksychlorochina, która jest składnikiem leków przeciw malarii.

Na co jeszcze zwracają uwagę lekarze? Kiedy doświadczamy objawów alergii nie powinniśmy wychodzić na słońce, ani drapać powstałych zmian. Złagodzić objawy mogą zimne okłady oraz wysokiej jakości żel aloesowy, a także niesteroidowe leki przeciwzapalne, które zmniejszą ból i obrzęk. Bardzo ważne również, by dbać o odpowiednie nawodnienie.

Skąd to się bierze i jak się objawia?

Jak mówią naukowcy z Mayo Clinic:

Na wrażliwości skóry wobec słońca wpłynąć mogą niektóre leki, chemikalia i posiadane schorzenia. Nie jest jasne, dlaczego niektóre osoby mają alergie na słońce, a inne nie. Pewną rolę odgrywać może tu genetyka.

Do przyczyn i czynników ryzyka należeć mogą:

  • genetyka (alergię tę można odziedziczyć),
  • niektóre leki, np. antybiotyki,
  • substancje chemiczne które wchodzą w kontakt ze skórą,
  • jasna karnacja – osoby o jasnym odcieniu skóry uważane są za ogólnie bardziej wrażliwe na słońce, co czyni je również bardziej zagrożonymi alergią na słońce.

Objawy zatrucia pojawiają się zwykle w ciągu kilku minut (maksymalnie godzin) po ekspozycji. Pojawiająca się wysypka przybiera postać małych guzków, które zasypują miejsca wystawione uprzednio na słońce. Często jest ona swędząca i bolesna.

Do objawów należą:

  • zaczerwienienie skóry,
  • świąd lub ból,
  • małe wypukłości, które mogą stworzyć „łaty”,
  • łuszczenie, strupy i krwawienie,
  • pęcherze i pokrzywka słoneczne.

Symptomy pojawiają się często w obrębie szyi i dekoltu, grzbietach dłoni, zewnętrznych powierzchniach ramion i kończyn dolnych. Rzadziej występujące, choć możliwe, są reakcje pokazujące się na ustach lub stopach. Zwykle pokazują się w miejscach które miały kontakt ze słońcem, rzadko powstają też pod ubraniem.

Czasami jako zatrucie słońcem (reakcję alergiczną na słońce) określa się poważne oparzenia słoneczne, którym towarzyszą takie objawy jak:

Naturalne sposoby poradzenia sobie z fotodermatozą

W jaki sposób ochronić swoją skórę przed rozwojem alergii na słońce?

  • Uważać ze słońcem

Kiedy mamy do czynienia z łagodnymi przypadkami alergii na słońce, unikanie go przez kilka dni może wystarczyć by pozbyć się objawów. – mówią naukowcy z Mayo Clinic. Najlepiej oczywiście byłoby unikać kontaktu ze słońcem by nie doświadczać symptomów, kiedy jednak już się rozwiną, schowajmy się w cieniu na kilka dni.

  • Ochraniać skórę

Co jednak, jeśli nie możemy unikać przebywania na zewnątrz? Należy możliwe najlepiej chronić skórę, stosując naturalne środki o poziomie SPF przynajmniej 30 oraz odpowiednie ubranie.

  • Spróbować fototerapii

By zmniejszyć reakcje alergiczną na słońce, niektórzy lekarze mogą zalecić kontrolowaną ekspozycję na światło słoneczne. Jeśli zabiegi takie będę regularne i prawidłowo przeprowadzane, mogą prowadzić do odczulenia na słońce.

Według Cleveland Clinic:

Alergia na słońce pojawia się najczęściej wiosną i wczesnym latem. Przy stałej ekspozycji na słońce w letnich miesiącach skóra „hartuje się”, a prawdopodobieństwo wystąpienia alergii na słońce zmniejsza się.

  • Wyeliminować możliwe czynniki ryzyka

Jeśli przyjmujemy leki i/lub suplementy powinniśmy upewnić się, czy nie zwiększają one wrażliwości na słońce. Do takich środków należą np.: dziurawiec, rumianek, nagietek, skrzyp polny, leki przeciwalergiczne, eteryczne olejki cytrusowe, antybiotyki, leki przeciwdepresyjne, niesteroidowe leki przeciwzapalne, niektóre leki przeciwgrzybiczne, leki i suplementy w których znajduje się witamina A.

Uważać należy również z perfumami, eksfoliantami i peelingami, rozmaitymi płynami, a nawet środkami do opalania. Wszystko co nakładamy na skórę może zawierać sztuczny składnik, który zwiększa wrażliwość na słońce.

  • Stosować naturalne środki nawilżające

Podobnie jak w przypadku oparzeń słonecznych, dotknięty obszar należy dobrze nawilżać, by złagodzić objawy. W tym wypadku pomóc może wysokiej jakości żel aloesowy (mający zarówno przeciwzapalne, jak i chłodzące właściwości) lub olej kokosowy.

  • Uważać z cytrusami

W trakcie walki z objawami alergii słonecznej należy ograniczyć spożywanie owoców cytrusowych. Warto pomyśleć o tym również na etapie eliminowania ryzyka rozwoju symptomów. Wykazano, że cytrusy zawierają związki powodujące, że skóra staje się bardziej wrażliwa na słońce. Warto więc wybierać inne owoce i soki, jeśli mamy zamiar przebywać na słońcu. Kiedy jednak decydujemy się wystawić na działanie promieni pomimo spożycia owoców lub soków, tym bardziej zadbajmy o kremy przeciwsłoneczne i odpowiednią odzież.

Jak zapobiec fotodermatozom?

By zapobiec doświadczaniu objawów alergii słonecznej, należy podjąć podobne kroki do tych, które mają chronić nas przed oparzeniami słonecznymi:

  • nosić odpowiednio chroniącą odzież oraz nakrycia głowy,
  • pamiętać o ochronie przeciwsłonecznej i dokładanym nakładaniu tych środków, szczególnie na odkryte części ciała,
  • nakładać ochronę przeciwsłoneczną na skórę przynajmniej co 2 godziny, a także po pobycie w wodzie lub znacznym spoceniu się,
  • ograniczać wyjście na słońce między 10:00 a 16:00,
  • stosować blokery przeciwsłoneczne nawet w pochmurne dni, szczególnie jeśli znajdujemy się w miejscach gdzie jest woda, śnieg lub piach, mogą one bowiem nasilać wpływ promieni słonecznych,
  • czytać ulotki i zasięgać informacji na temat stosowanych leków i suplementów, by upewnić się czy nie zwiększają one światłoczułości,
  • sprawdzać skład stosowanych miejscowo środków i ostrzeżenia o zwiększaniu przez nie wrażliwości na słońce, nawet jeśli są to blokery UV.

Jeśli wysypka pojawiła się również pod ubraniem i nie znika mimo podjętych działań, należy skonsultować się z lekarzem (najlepiej dermatologiem). Podobnie jeśli w wyniku ekspozycji na słońce dochodzi o nietypowych wycieków krwi pod skórą.

Jeżeli doświadczamy reakcji alergicznych zagrażających życiu, np.: pokrzywka skóry, obrzęk wokół ust lub oczy, czy trudności w połykaniu i/lub oddychaniu, należy niezwłocznie sięgnąć po pomoc lekarską.

Źródła:

https://draxe.com/sun-poisoning-symptoms-treatment/

https://www.swiat-zdrowia.pl/artykuly/leki-ktore-nie-lubia-slonca

https://www.poradnikzdrowie.pl/zdrowie/alergie/ziola-fotouczulajace-ktore-ziola-uczulaja-na-slonce-lista-aa-575n-2mxi-cTiz.html

Opracowała Ewa Wysocka

Zapisz się do newslettera

    Zapisz się do newslettera

      2 komentarze

      1. Ania 24 czerwca 2019 at 21:17- Odpowiedz

        u mnie alergia na slonce zniknela po uzupelnieniu wit D3 – a mialam wynik – uwaga- 3 – po suplementacji 75 – i jak reka odja – zreszta nie tylko ta dolegliwosc ustapila po suplementacji!

        • Akademia Długowieczności 24 czerwca 2019 at 21:55- Odpowiedz

          Dziękujemy za komentarz i podzielenie się swoimi doświadczeniami!

      Wyślij komentarz

      This site is protected by reCAPTCHA and the Google Privacy Policy and Terms of Service apply.

      The reCAPTCHA verification period has expired. Please reload the page.