Aloes spotykamy najczęściej w dwóch formach – żelu, uzyskiwanego z komórek znajdujących się w liściach, a także lateksu, wytwarzanego z komórek spod skóry liści.
Żel stosowany jest najczęściej w przypadku problemów ze skórą, np.: oparzeń, oparzeń słonecznych, odmrożeń, łuszczycy czy opryszczki. Ale to nie koniec jego właściwości. Stosuje się go również w leczeniu choroby zwyrodnieniowej stawów, chorób jelit, gorączki, świądu i stanu zapalnego. Ponadto przy astmie, wrzodach żołądka, cukrzycy, a także jako środek łagodzący skutki uboczne radioterapii.
Lateks aloesowy używany jest jako środek wspomagający leczenie depresji, astmy, cukrzycy i zaparć.
Odżywczy aloes
Aloes stosowany był już na 5000 lat p.n.e. Szczególnym uznaniem darzyli go Babilończycy, Chińczycy, Grecy, Hindusi, Indianie i Rzymianie. Pierwsze zapiski na jego temat pokryły wykonywane przez Sumerów gliniane tabliczki, datowane na 1750 rok p.n.e.
Gatunków aloesu jest ok. 420. To sucholubna roślina wieloletnia, soczystą i zieloną, o mięsistych, ząbkowanych liściach. Uważa się, że oryginalnie pochodzi z okolic Sudanu, skąd później rozprzestrzeniony został w Europie, Afryce, Azji, Indiach i Ameryce.
Aloesowy żel to przezroczysta, galaretowana substancja, która znajduje się we wnętrzu liści. Lateks pochodzi z części tuż pod skórką i ma żółty kolor. Niektóre produkty aloesowe wytworzone są z całego, pokruszonego liścia. Zawierają więc zarówno żel jak i lateks.
Aloes zwyczajny uważany jest za najbardziej aktywny biologicznie, spośród wszystkich jego gatunków. Zidentyfikowano w nim ponad 75 potencjalnie aktywnych składników, w tym: witaminy, minerały, sacharydy, aminokwasy, antrachinony (związki przeczyszczające), enzymy, ligninę, saponiny i kwasy salicylowe. Roślina ta dostarcza 20 z 22 potrzebnych człowiekowi aminokwasów i 8 z 8 niezbędnych.
Aloes zwyczajny bogaty jest w wiele witamin i minerałów, które są niezbędne do prawidłowego wzrostu i funkcjonowania wszystkich układów organizmu.
- Aloes zwyczajny zawiera przeciwutleniacze w postaci witamin A, C i E, poza tym witaminę B12, kwas foliowy i cholinę.
- Zawiera 8 enzymów, w tym: alizyt, amylazę, bradykinazę, celulazę, fosfatazę alkaliczną, karboksypeptydazę, katalazę, lipazę oraz peroksydazę.
- Znajdziemy w nim takie minerały jak: chrom, cynk, magnan, magnez, miedź, potas, selen, sód i wapń.
- Zawiera 12 związków przeczyszczających (antrachinonów). Są to między innymi aloina i emodyna, działające również przeciwbólowo, przeciwwirusowo i przeciwbakteryjnie.
- W aloesie znajdują się 4 kwasy tłuszczowe, o przeciwzapalnych właściwościach – cholesterol, kampesterol, beta-sitosterol oraz lupeol (naturalny kwas salicylowy).
- Występujące w nim fitohormony – auksyny i gibereliny – pomagają w gojeniu ran i wykazują przeciwzapalne właściwości.
- W aloesie znajdziemy też mono- i polisacharydy.
Korzyści płynące ze stosowania aloesu
Poniżej kilka z najważniejszych benefitów, jakie daje nam aloes.
- Łagodzi wysypki i podrażnienia skóry
Pierwsze badanie, dotyczące zbawiennego wpływu aloesu na skórę przeprowadzono w 1935 roku. Zaobserwowano wtedy, że ekstrakt zapewnia szybką ulgę przy świądzie i oparzeniach, związanych z napromieniowaniem skóry. Od tamtej pory aloes okazał się być równie pomocy przy: gojeniu ran, łuszczycy, zapaleniu błon śluzowych i regeneracji ran pooperacyjnych.
W 1996 roku na Department of Clinical Physiology w Szwecji przeprowadzono randomizowane, podwójnie ślepe badanie, z udziałem 60 pacjentów chorujących na łuszczycę. Wskaźnik wyleczenia w grupie stosującej aloes wyniósł 83%. W grupie placebo było to 7%. Wśród osób leczonych aloesem nie odnotowano również nawrotów, w okresie 12-miesięcznej obserwacji.
W 2009 roku przeprowadzono przegląd 40 badań, dotyczących dermatologicznego wykorzystania aloesu. Wygląda na to, że doustne podawanie aloesu myszom, wspomaga gojenie się ich ran, może zmniejszyć liczbę i rozmiar brodawek, a także zmniejszyć częstość występowania nowotworów wątroby, śledziony i szpiku kostnego o 90%. Przytoczone badania wskazały również na przydatność aloesu w walce z opryszczką narządów płciowych, łuszczycą, zapaleniem skóry, odmrożeniami, oparzeniami i stanami zapalnymi. Jest również bezpiecznym środkiem przeciwgrzybicznym i przeciwdrobnoustrojowym.
- Wspomaga leczenie oparzeń
Aloesowy żel działa ochronnie na skórę, która doznała uszczerbku w związku z promieniowaniem. W obliczu groźby wojny nuklearnej, rząd USA zlecił badania zdolności aloesu do leczenia termicznych i popromiennych obrażeń, co mogłoby przydać się armii.
Stosowanie żelu z aloesu na oparzenia, zapobiega rozprzestrzenianiu się szkodliwego działania UV na skórze, pozwalając jej na szybsze gojenie.
- Przyśpiesza gojenie się opryszczki jamy ustnej
Żel nakładany na (popularnie nazywane) „zimno” kilka razy dziennie, zmniejsza dyskomfort i przyspiesza proces gojenia. Nie musimy obawiać się przypadkowego połknięcia kosmetyku, ponieważ jego spożywanie jest całkowicie bezpieczne. Aloes ma właściwości przeciwwirusowe i przeciwzapalne, które łagodzą ból i przyspieszają gojenie się opryszczki (czy jakiejkolwiek innej rany w jamie ustnej).
Zawarte w nim aminokwasy, a także witamina B1, B2, B6 i C są jego mocnymi atutami. Na przykład B6 działa jak naturalny środek przeciwbólowy oraz wytwarza przeciwciała, które wykorzystywane są przez nasz system odpornościowy.
- Nawilża włosy i skórę głowy
Aloes to świetny naturalny sposób na suche włosy i swędzącą skórę głowy. Jego wartości odżywcze, witaminy i minerały sprawiają, że włosy są piękne i zdrowe. Dzięki właściwościom przeciwbakteryjnym i przeciwgrzybicznym, aloes jest również skutecznym narzędziem do walki z łupieżem. Zawarte w żelu enzymy usuwają ze skóry martwy naskórek i pobudzają regenerację tkanki skóry, wokół mieszków włosowych.
Aloes łagodzi również świąd związany z łupieżem i wysuszoną skórą głowy. Większość kosmetyków pełnych jest szkodliwych substancji, które uszkadzają włosy, mogąc powodować podrażnienia i stan zapalny. Dodanie do codziennej pielęgnacji aloesu, może pomóc uwolnić skórę głowy do tych nieprzyjemności.
- Uwalnia od zaparć
Lateks aloesowy znany jest od dawna ze swoich właściwości przeczyszczających. Dzięki zawartości antrachinonów, zwiększa zawartość wody w jelitach, stymuluje wydzielanie śluzu i zwiększa perystaltykę jelit.
W podwójnej ślepym, randomizowanym, kontrolowanym badaniu 28 dorosłych osób stwierdzono, że lateks ten ma silniejsze działanie przeczyszczające, niż placebo. W efekcie porównywany do fenoloftaleiny, lateks aloesowy jest więc skutecznym środkiem do walki z zaparciami.
- Pomaga w trawieniu
Aloes wspiera proces trawienia, dzięki zawartości składników przeciwzapalnych i przeczyszczających. Sok z aloesu normalizuje równowagę kwasowo-zasadową oraz pH, redukuje powstawanie drożdżaków, reguluje pracę jelit i wspomaga trawienie bakterii.
Jedno z badań opisanych w Journal of Research in Medical Sciences wykazało, że wypijanie 30 ml soku z aloesu 2 razy dziennie, obniżało dyskomfort u 33 pacjentów z zespołem jelita drażliwego. Zmniejszył się również problem wzdęć. Kwestie związane z wypróżnianiem pozostały bez zmian. Choć badanie to sugeruje, że aloes może być pomocny osobom z IBS, konieczne jest więcej danych by móc z pewnością określić go mianem leku na tę przypadłość.
Kolejne badanie, opublikowane na łamach Awicenna Journal of Phytomedicine, sprawdzało wpływ aloesu na szczury, które miały problemy żołądkowo-jelitowe. U tych gryzoni które otrzymywały aloes, poziom kwasu żołądkowego był znacznie niższy. W badaniu oceniano również połączenie jelita-mózg, a także zawartość wody w mózgu szczurów traktowanych aloesem. Okazała się, że była ona zmniejszona, co sugeruje że mózg wpływa na problemy jelitowe i żołądkowo-jelitowe.
Aloes stosuje się również w celu złagodzenia dolegliwości związanych z wrzodami żołądka, a także do ich leczenia. Ze względu na jego przeciwbakteryjne właściwości i leczniczy potencjał, pomaga przywrócić optymalny stan żołądka.
- Pobudza układ odpornościowy
Zawarte w aloesie enzymy rozbijają białka na aminokwasy, pozwalając stworzyć paliwo potrzebne komórkom do działania. Np. enzym bradykinaza stymuluje układ odpornościowy i zabija infekcje. Innym ważnym dla odporności składnikiem aloesu jest cynk. Pomaga zapobiegać chorobom, zabija bakterie i chroni funkcje błon komórkowych. Związek ten, jest kluczowym strukturalnym składnikiem dla wielu receptorów hormonalnych i białkowych. Pełnią one ważną rolę w utrzymaniu prawidłowo funkcjonującego układu odpornościowego.
W raporcie z 2014 roku czytamy, że aloes stał się obiektem zainteresowań stomatologii. To z powodu jego antyseptycznych, przeciwzapalnych, przeciwwirusowych i przeciwrzybiczych właściwości. Ponieważ wspiera odporność bez skutków ubocznych i jest całkowicie naturalny, stanowi doskonałą alternatywę dla syntetycznych środków zaradczych.
- Serwuje przeciwutleniacze i zmniejsza stan zapalny
Stan zapalny odpowiedzialny jest za wiele schorzeń. Aloes pomaga go zredukować, zwalczając przy okazji wolne rodniki.
W utrzymaniu w dobrej kondycji naszych oczu, skóry i prawidłowych funkcji neurologicznych, pomoże nam witamina A. Witamina C chroni organizm przed chorobami układu krążenia, prenatalnymi problemami zdrowotnymi, chorobami oczu, a nawet zmarszczkami. Silny przeciwutleniacz witamina E zmniejsza uszkodzenia spowodowane przez wolne rodniki, zwalcza stan zapalny i pomaga spowolnić proces starzenia się komórek.
Właściwości przeciwutleniające aloesu przydadzą się również tym z nas, którzy narażeni są na działanie dymu papierosowego lub promieni UV. Chronią one bowiem skórę przed nowotworem, a także zwalczają stan zapalny powstały po ekspozycji na słońce. Aloes jest również sprzymierzeńcem walki z trądzikiem i egzemą.
- Walczy z cukrzycą
Niektóre dowody badań na ludziach i zwierzętach sugerują, że aloes jest w stanie złagodzić przewlekłą hiperglikemię oraz wyregulować nieprawidłowy profil lipidowy. Oba stany są powszechne wśród diabetyków i stanowią główne ryzyko powikłań sercowo-naczyniowych.
W dwóch powiązanych badaniach klinicznych, 72 kobietom z cukrzycą podawano 1 łyżkę żelu aloesowego lub placebo, przez 6 tygodni. W tracie terapii, u kobiet przyjmujących aloes stężenie glukozy i trójglicerydów było wyraźnie niższe. W drugiej z prób, zbadano relacje żelu aloesowego lub placebo, z Glibenklamidem – powszechnie stosowanym lekiem przeciwcukrzycowym. Okazało się, że i w tym przypadku stężenia w surowicy uległy obniżeniu.
Gdzie szukać?
Największe znaczenie dla zachowania aktywnych składników aloesu, ma sposób jego przetwarzania. Zwykle jest on kruszony, mielony lub prasowaniu ulegają całe liście. To pozwala pozyskać sok, który następnie poddawany jest kilkuetapowej filtracji i stabilizacji, by osiągnąć ekstrakt o pożądanej formie. To łatwiejsza wersja produkcji, która jednak może znacząco obniżyć zwartość aktywnych składników. Ekstrakcja żelu, podgrzanie go i użycie wypełniaczy skutecznie redukuje zdrowotne korzyści aloesu.
By ukrócić fałszywe przekonanie, że każdy produkt aloesowy daje takie same korzyści, Międzynarodowa Rada Naukowa ds. Aloesu (IASC) opracowała program certyfikacji, który potwierdza jakość produktów i ich zawartość aloesu. Pamiętajmy więc o dokładnym czytaniu etykiet i szukajmy produktów z tym certyfikatem.
Na rynku znaleźć można bardzo wiele produktów aloesowych – żel, lateks, sok i ekstrakty. Możemy również uprawiać aloes w domu. Pamiętajmy by trzymać doniczkę w nasłonecznionym miejscu. Aloes magazynuje dużo wody w liściach, ale musi być podlewany przynajmniej 2-3 razy w miesiącu. Zimą staje się nieco uśpiony, wtedy należy go podlewać bardzo mało.
Zalecane dawkowanie
Przedstawione poniżej dawkowanie poparte jest badaniami i naukowymi publikacjami.
- W przypadku zaparć należy przyjmować codziennie 100-200 mg aloesu.
- Wspomagająco przy gojeniu się ran, łuszczycy oraz innych infekcji skóry 0,5% ekstrakt z aloesu, 3 razy dziennie.
- Przy problemach z płytką nazębną i chorobami dziąseł, stosujemy pastę do zębów z aloesem przez 24 tygodnie (bądź dodajemy łyżeczkę żelu do domowej pasty).
- W przypadku wysokiego poziomu cholesterolu, 1 kapsułka zawierająca 300 mg aloesu, 2 razy dziennie, przez 2 miesiące.
- Przy chorobie zapalnej jelit, 100 ml, 2 razy dziennie, przez 4 tygodnie.
- Przy oparzeniach stosujemy 97,5% żel z aloesu miejscowo, aż do zagojenia.
- W przypadku suchej skóry głowy lub łupieżu, dodajemy łyżeczkę żelu aloesowego do szamponu.
- By zabezpieczyć skórę przed zakażeniem i bakteriami, dodajmy łyżeczkę żelu aloesowego do balsamu do ciała.
Pamiętajmy by dokładnie czytać etykiety i ulotki dołączone do produktów. W razie wątpliwości dotyczących stosowania lub w przypadku wystąpienia niepożądanych efektów, należy zasięgnąć opinii specjalisty.
Działania niepożądane i środki ostrożności
Lateksu aloesowego nie należy przyjmować w dużych ilościach, ponieważ może powodować takie działanie niepożądane jak bóle brzucha i skurcze. Długotrwałe jego stosowanie może skutkować biegunkami, problemami z nerkami, krwią w moczu, obniżonym poziomem potasu, osłabieniem mięśni, utratą wagi i problemami z sercem.
Nie należy przyjmować żelu ani lateksu aloesowego w czasie ciąży lub w okresie karmienia piersią. Istnieją doniesienia mówiące o tym, że aloes spowodował poronienia i wady wrodzone.
Dzieci poniżej 12 roku życia mogą odczuwać bóle brzucha, skurcze i cierpieć na biegunkę przy stosowaniu aloesu. Lepiej więc im go nie podawać.
Niektóre badania sugerują, że aloes może obniżyć poziom cukru we krwi. Należy więc zachować szczególna ostrożność w przypadku cukrzycy i monitorować na bieżąco poziom glukozy.
W przypadku schorzeń jelitowych, jak: choroba Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego i niedrożność, nie należy przyjmować aloesowego lateksu. Działa on bowiem drażniąco na jelita.
Nie poleca się stosowania lateksu jeśli cierpimy na hemoroidy, ponieważ może on pogorszyć ten stan.
Wysokie dawki lateksu zostały powiązane z niewydolnością nerek i innymi poważnymi dolegliwościami. Nie należy więc go przyjmować, jeśli mamy historię problemów na tym tle.
Ze względu na zakłócanie poziomu cukru we krwi, należy przestać przejmować aloes na co najmniej 2 tygodnie przed planowaną operacją.
Nie stosujmy lateksu, jeśli przyjmujemy digoksynę. Przeczyszczające działanie lateksu obniża poziom potasu w organizmie, co zwiększa ryzyko wystąpienia niepożądanych działań podczas przyjmowania tego leku.
W przypadku przyjmowania: leków na cukrzycę, sewofluranu, środków przeczyszczających, warfaryny oraz leków moczopędnych, należy skonsultować się z lekarzem zanim zdecydujemy się na stosowanie aloesu.
Źródła:
https://draxe.com/aloe-vera-benefits/
Opracowała Ewa Wysocka
