Chcemy wierzyć, że święta to nie tylko czas radości i spotkań z najbliższymi, ale też… odpoczynku, w tym od elektroniki.
Dlaczego warto na czas świąt odłożyć smartfon, tablet i komputer?
Świąteczne odłączenie
Jakie korzyści może dać nam odpoczynek od bodźców, docierających do nas z mediów społecznościowych czy wiadomości?
- Zmniejszenie lęku
Okazuje się, że stałe „podłączenie” na przykład do mediów społecznościowych może potęgować niepokój i nasilać objawy depresyjne, szczególnie u osób które borykają się z tymi problemami. Odczuwanie potrzeby zapoznawania się ze stale napływającymi, nowymi wiadomościami, bezustanne przewijanie itd. – to wszystko może odbić się negatywnie na naszym zdrowiu psychicznym.
Lęk i niepokój mogą powodować m.in. bóle głowy, przyśpieszone tętno i problemy ze snem. To może prowadzić do rozwoju chorób serca. Ta świadomość powinna pomóc nam w podjęciu decyzji o stosowaniu wszelkich metod na zarządzanie stresem i obniżanie napięcia.
Chociaż chwilowe odłączenie sprawi, że zarówno psychika jak i głowa poczują się lepiej.
- Lepszy sen
Ekrany w które z pasją patrzymy, emitują niebieskie fale. Nasz mózg reaguje na nie jak na światło dzienne, co hamuje wydzielanie melatoniny. To hormon regulujący cykl snu i czuwania lub rytm dobowy. Utrudnia to zasypianie oraz zapadnięcie w głęboki sen.
Brak odpowiedniej ilości snu może prowadzić do zaburzeń lękowych, nadwagi i otyłości, zaburzeń nastroju, spadku odporności, braku koncentracji itd. Odstawienie smartfonów może pomóc poprawić jakość snu, zmniejszyć stan zapalny i tworzyć nowe połączenia w mózgu. To naprawdę się opłaca.
- Koncentracja
Większość z nas w ciągu dnia działa wielozadaniowo, również wtedy gdy siedzimy przed komputerem czy ze smartfonem w ręku. Wyszukujemy informacji, słuchamy nowych piosenek, piszemy maile, zerkając na telewizor i rozmawiając z bliskimi. Często czyniąc to wszystko naraz.
Tak naprawdę jednak „wielozadaniowość” nie polega na skutecznym wypełnianiu kilku zadań naraz. Nasz mózg bardzo szybko przełącza się pomiędzy zadaniami, a właściwie zmienia czynnik na którym się koncentruje. Robi to jednak szybko i na chwilę, tracą przy tym funkcje poznawcze. Osoby uprawiające tzw. multitasking są zwykle zestresowane i impulsywne znacznie bardziej, niż ci którzy wykonują jedno zadanie naraz. Wynika to prawdopodobnie ze zwiększenia poziomu adrenaliny oraz kortyzolu (hormonu stresu) w czasie wykonywania kilku zadań jednocześnie.
Odstawienie/wyłączenie komputera czy smartfona pomaga ćwiczyć uważność i skupić uwagę na tym, co dzieje się przed naszymi oczami. Ponieważ mózg jest w stanie lepiej skoncentrować się na zadaniu i szybciej przetwarzać informacje, możemy lepiej zapamiętać nawet drobne szczegóły.
- Bez strachu
Dane GUS z końca 2017 roku wykazują, że w Polsce aktywnych było w tamtym czasie ponad 52,9 mln kart SIM. Na początku tego roku, w Polsce mieszkało 38,5 mln mieszkańców.
Brytyjski Instytut Badań YouGov przeprowadził badanie z którego wynika, że co najmniej 6 na 10 osób między 18. a 20. rokiem życia, kładzie się spać ze swoimi telefonami.
W 2011 roku przeprowadzono międzynarodowe badanie dotyczące uzależnienia od telefonu, a konkretnie od stałego dostępu do informacji. Wykazano, że 36% polskich nastolatków (w wieku 12-19 lat) nie wyobraża sobie dnia bez z telefonu i z pewnością wróciliby po niego do domu.
Około 50% Amerykanów sprawdza telefon wielokrotnie w ciągu godziny, 1 na 10 z nich korzysta z niego nawet w trakcie zbliżeń intymnych.
Niestety dziś bardzo wiele osób wykazuje objawy, które mogłyby wskazywać na nomofobię/fonoholizm. Choć kontrowersje wokół zasadność terminu nie ustają, dotyczy on bardzo ważnego i obserwowalnego zjawiska – strachu przez wykluczeniem z życia online, wiążącego się z brakiem przy sobie (w wyniku zgubienia, pozostawienia go w domu czy np. zasad panujących w szkole itd.) telefonu.
Choć odzwyczajenie się od stałego zerkania do telefonu może być trudne, nasz układ nerwowy z pewnością doceni ten gest.
- Bliskość
Spędzanie czasu z bliskimi może mieć korzystny wpływ na nasze zdrowie.
Okazuje się ponadto, że im bardziej jesteśmy nieśmiali i samotni, tym większe może być uzależnienie od smartfona. U osób bez silnych relacji ryzyko przedwczesnej śmierci zwiększa się o 50%. To silniejszy i bardziej niebezpieczny czynnik niż otyłość czy brak ruchu.
Jak to zrobić?
Kilka wskazówek jak wprowadzić zmiany w życie.
- Wszystkie ręce na pokład
Będzie łatwiej odłączyć się od smartfonów, jeśli wszyscy z którymi spędzamy czas zdecydują się grać do jednej bramki. Najlepiej by wszyscy wyłączyli/wyciszyli telefony i zanieśli je do innego pomieszczenia.
- Dobry plan
By uniknąć poczucia nudy (lub głosów „nuuuudzę się”) w dniu pozbawionym smartfonów, najbezpieczniej będzie opracować ciekawy plan – wycieczki, wspólne pieczenia, gry planszowe czy oglądanie filmów. To naprawdę może się udać.
- Telefon zostawić w (s)pokoju
Bardzo dobrym pomysłem jest zostawienie telefonu na noc poza sypialnią. Wybierzmy klasyczny budzik, odłóżmy telefon już na godzinę przed snem. Brak bezpośredniego kontaktu z niebieskimi falami pomoże nam lepiej spać i zmniejszyć napięcie.
- Zagłębienie w odpoczynek
Korzystajmy z dobrodziejstw odpoczynku bez telefonu. Czytajmy, praktykujmy jogę, medytujmy, spacerujmy, urządzajmy sobie kąpiele – wszystko to co sprawia nam przyjemność, niech stanie się aktywnością wolną od ekranów.
Powodzenia!
Źródła:
https://draxe.com/health/unplugging-for-the-holidays/
https://www.barfnyswiat.org/index.php
Opracowała Ewa Wysocka
