28 listopada, 2018

Niebezpieczeństwa wysokiego poziomu kortyzolu – czym jest choroba Cushinga?

Choroba Cushinga spowodowana jest nadmiarem kortyzolu (hormonu stresu) oraz problemami z prawidłowym funkcjonowaniem nadnerczy i przysadki mózgowej. Wiązać to może się z wypaleniem nadnerczy.

Większość z nas choćby od czasu do czasu ma podniesiony poziom kortyzolu. Choroba Cushinga występuje rzadko, w stosunku do innych zaburzeń endokrynologicznych. To jeden z powodów, dla którego zdiagnozowanie jej może być trudne.

Szacuje się, że choroba ta dotyka 10-15 mln osób każdego roku, z czego 70% stanowią kobiety. Występuje zwykle między 25. a 40. rokiem życia. Niestety wiele osób na nią cierpiących jest źle diagnozowanych i odsyłanych od jednego specjalisty do drugiego, nie uzyskując odpowiedzi na temat przyczyny doświadczanych objawów. Często pacjentom sugeruje się „odpowiednią dietę i utratę wagi”, z powodu możliwych symptomów choroby. Jej nierozpoznanie i wynikające z tego nieporozumienia, mogą jeszcze bardziej zwiększyć lęk i chroniczny stres, co pogarsza tylko leżący u podstawy problem.

Krok po kroku… czym jest kortyzol?

By mieć szansę zapobiec chorobie Cushinga, musimy wiedzieć czym jest kortyzol i dlaczego jego poziom bywa podwyższony.

  • Co to za hormon?

Nadnercza, podążając za sygnałami otrzymanymi z podwzgórza i przysadki mózgowej, odpowiedzialne są za wydzielanie kortyzolu. To niezbędny dla glikokortykoidów hormon sterydowy.

Poziom kortyzolu jest najwyższy ok. 7 rano, a najniższy w nocy – ma to związek z rytmem dobowym. Obecny jest zarówno u osób przewlekle zestresowanych, jak i tych umiejących zapanować nad stresem. Hormon ten pełni dziesiątki różnych funkcji w naszym organizmie i bierze udział w wielu chemicznych interakcjach każdego dnia.

Receptory kortyzolu rozsiane są po całym ciele, znajdują się w niemal każdej komórce. Do ich funkcji należy m.in.:

  • pomaganie nam pozostanie czujnymi i obudzonymi,
  • zapobieganie zmęczeniu lub mgle umysłowej,
  • utrzymywanie aktywnego metabolizmu (pomaga nam spalać tłuszcz na energię),
  • równoważenie poziomu glukozy we krwi (pozwala komórkom wchłonąć i wykorzystać ją do energii),
  • redukowanie stanu zapalnego i wspomaganie gojenia,
  • równoważenie poziomu płynów, na podstawie poboru soli i wody,
  • wspieranie kontroli ciśnienia krwi,
  • pomaganie w takich procesach poznawczych jak nauka i tworzenie pamięci,
  • umożliwianie nam reagowania i uniknięcia możliwego zagrożenia,
  • pomaganie w rozwoju płodu.

Poziom kortyzolu wzrasta, kiedy przysadka wydziela hormon zwany adrenokortykotropowym (ACTH). Ten sygnalizuje nadnerczom, że należy wyprodukować większą ilość kortyzolu. Na tę komendę wpływa wiele różnych czynników, w tym: różne formy stresu fizycznego bądź emocjonalnego, niekorzystny styl życia, zbyt mała ilość snu, choroby czy infekcje.

  • Skąd się bierze wysoki poziom kortyzolu?

Kortyzol wzrasta kiedy narasta odczuwany stres. Tak więc do wysokiego poziomu kortyzolu przyczynia się wszystko, co wywołuje negatywny stan umysłu: lęk, niepokój, złość, frustracja. Także stosowanie leków, stan zapalny, problemy ze snem i nieodpowiednia dieta mogą przyczynić się do tego stanu, z powodu zaburzania równowagi hormonalnej i negatywnego wpływu na układ odpornościowy.

Do przyczyn wysokiego poziomu kortyzolu należą:

  • depresja i stany depresyjne,
  • nadmierny wysiłek fizyczny i przetrenowanie,
  • niedobory składników odżywczych,
  • uzależnienie od alkoholu lub narkotyków,
  • wyższy niż normalny poziom estrogenów,
  • niedożywienie i zaburzenia odżywiania,
  • ciężka choroba nerek lub wątroby,
  • nadczynność tarczycy,
  • otyłość,
  • ciąża,
  • tabletki antykoncepcyjne,
  • niedawana operacja, choroba lub uraz oraz zakażenie dotyczące całego ciała.

Jeśli chodzi o leki, często podniesiony kortyzol powodują: hydrokortyzon, prednizon lub inne leki które stosowane są w leczeniu stanu zapalnego i objawów z nim związanych.

  • Jakie są objawy?

Według badań przeprowadzonych przez Genetics Learning Science Center, chronicznie podniesiony poziom kortyzolu skutkuje stale uruchomioną reakcję walcz lub uciekaj, która tymczasowo wyłącza normalne funkcjonowanie rozrodcze, trawienne i immunologiczne. Dzieje się tak, ponieważ w momencie zagrożenia nie są one konieczne dla przeżycia. Komórki zmysłowe przekazują spostrzeżenie stresu lub zagrożenia ze środowiska do podwzgórza. W odpowiedzi, przysadka i nadnercza produkują więcej kortyzolu. Jeśli cykl ten trwa za długo, stajemy się podatni na choroby, infekcje i problemy natury hormonalnej.

Do niektórych objawów sygnalizujących podwyższony poziom kortyzolu należą:

  • przyrost masy ciała, szczególnie w okolicy brzucha (możliwe mimo braku zmiany w diecie i trybie życia),
  • opuchnięta, zarumieniona twarz,
  • wahania nastroju i zwiększony niepokój,
  • zmęczenie,
  • zaburzenia snu,
  • zaburzenie miesiączkowania,
  • problemy z płodnością (przewlekły stres przekształca pregnenolon/progesteron w kortyzol, który konkuruje o prekursory dostępne do syntezy innych ważnych hormonów, jak: DHEA, estrogeny czy estradiol),
  • wysokie ciśnienie krwi (kortyzol zwęża tętnice, a adrenalina zwiększa częstość akcji serca),
  • trądzik lub inne zmiany skórne,
  • częstsze złamania oraz osteoporoza,
  • bóle mięśni,
  • zmiany libido (z powodu wahania poziomu estrogenu lub testosteronu),
  • nadmierne pragnienie,
  • zwiększone oddawanie moczu,
  • wyższa podatność na infekcje.

To jednak nie wszystkie symptomy, jakie może dawać podwyższony poziom kortyzolu.

  • Diagnozowanie

Zarówno badanie krwi, jak i badanie moczu mogą ujawnić problemy z kortyzolem. W celu zdiagnozowania choroby Cushinga, stosuje się zwykle 24-godzinne badanie moczu (częściej niż krwi).

Uzyskane w badaniu wartości różnią się, w zależności od pory dnia, wieku i rodzaju wykonanego testu. Wyniki niższe lub wyższe niż norma wskazują na nieprawidłowości. Zbyt wysoki poziom może prowadzić do rozwoju m.in. choroby Cushinga.

Przy diagnozowaniu lekarz powinien wziąć pod uwale historię medyczną i widoczne objawy.

Co powoduje chorobę Cushinga i zespół Cushinga?

Kortyzol jest jednym z najważniejszych „hormonów stresu”, wytwarzanym przez nadnercza (znajdujące się na szczytach nerek). Przysadka mózgowa (położona u podstawy mózgu), wydziela hormon adrenokortykotropowy (ACTH), stymulujący produkcję kortyzolu w nadnerczach.

Przysadkę mózgową uznaje się za „główny gruczoł hormonalny”, ponieważ komunikuje się ona z innymi gruczołami (np. podwzgórzem) i pomaga kontrolować odpowiedni poziom ważnych hormonów.

Ze względu na wysoki poziom kortyzolu w przebiegu choroby Cushinga, może ona dawać różne objawy, które przypominają inne problemy zdrowotne, jak: zaburzenie funkcjonowania tarczycy, problemy z miesiączkowaniem, zmiany hormonalne w okresie menopauzy itd. Choć kortyzol jest nam potrzebny, jego zbyt wysoki poziom może mieć poważne, negatywne skutki – przewlekle stany zapalne, problemy z płodności, przyrost masy ciała, problemy z utrzymaniem ciąży, zaburzenia snu itd.

Choroba Cushinga nie jest uznawana za schorzenie dziedziczne, a za wynik wzrostu nieprawidłowych zmian w przysadce. Może to być związane ze stosowaniem leków, stresem lub innymi czynnikami stylu życia. Istnieją jednak pewne pokrewne, rzadkie choroby dziedziczne, w tym: gruczolakowatość hormonalna (liczne nowotwory układu gruczołów hormonalnych), rozrost mikroguzkowy nadnerczy, czy rodzinne izolowane gruczolaki przysadki.

Zespół (nie choroba Cushinga) może rozwinąć się z wielu powodów, z których najczęstsze to: łagodny wzrost guza na przysadce mózgowej, stosowanie leków na bazie syntetycznego kortyzolu i inne, zwiększające kortyzol czynniki. Większość osób borykających się z zespołem lub chorobą Cushinga wykazuje co najmniej niewielki wzrost guza, na przysadce mózgowej.

  • Choroba Cushinga wywołana przez gruczolaki przysadki

Według UCLA Pituitary Tumor Program, gruczolaki przysadki to łagodne (nienowotworowe), rozwijające się powoli guzy, towarzyszące ponad 70% przypadków choroby Cushinga u osób dorosłych, a także 60-70% przypadków u dzieci i młodzieży. Gruczolaki rozwijają się w przysadce mózgowej, kiedy pewne komórki tworzą guzy, produkujące nadmiar jednego lub więcej hormonów. Taki rodzaj gruczolaka nazywa się gruczolakiem aktywnym hormonalnie. Tak dzieje się w przypadku choroby Cushinga, ponieważ wpływa ona na przysadkę mózgową w taki sposób, że ta zwiększa produkcję ACTH. To z kolei skutkuje nieprawidłowym wzrostem kortyzolu.

Guzy przysadki mózgowej wytwarzać mogą dodatkowy kortyzol bezpośrednio we własnej tkance, lub wytwarzać dodatkowy ACTH, który powoduje zwiększenie produkcji kortyzolu. Nasilenie powodowanej nimi choroby Cushinga zależy m.in. od: wielkości guza, jego rozwinięcia przed wykryciem, szybkości wzrostu, rozprzestrzeniania się na inne części ciała i tego, jak dużo hormonów wydziela.

  • Zespół Cushinga wywołany lekami i stylem życia

Inna częstą przyczyną wzrostu poziomu kortyzolu są leki, wpływające na jego wydzielanie. Będą to glikokortykoidy, wśród których znajdują się powszechnie przepisywane przez lekarzy steroidy. Zwykle stosuje się je by ułatwić gojenie ran po zabiegach chirurgicznych lub przeszczepach narządów, a także w leczeniu problemów na tle autoimmunologicznym, alergii, astmy i reumatoidalnego zapalenia stawów.

W odpowiednich dawkach środki te mogą pomóc w łagodzeniu reakcji zapalnych. W miarę upływu czasu stwarzają jednak ryzyko nadmiernego podwyższenia poziomu kortyzolu. Zaburza to prawidłowe funkcjonowanie układów: immunologicznego, hormonalnego, rozrodczego, trawiennego i ośrodkowego układu nerwowego. Wiadomo również, że stres zwiększający poziom kortyzolu, pogłębia istniejące problemy hormonalne. Kiedy dużo się stresujemy, nadnercza uwalniają jeszcze więcej kortyzolu niż zwykle, jako że uruchomiona zostaje reakcje walcz lub uciekaj.

Czym się różnią choroba Cushinga i zespół Cushinga?

Określenie choroba i zespół Cushinga niesłusznie bywają stosowane zamiennie.

Zespół Cushinga odnosi się do ogólnego stanu, charakteryzującego się nadmiernym poziomem kortyzolu we krwi. Termin choroba Cushinga zaś używany jest zwykle przy opisie stanu spowodowanego guzem przysadki, który zwiększa wytwarzanie hormonu ACTH, podnoszącego z kolei poziom kortyzolu.

Zespół Cushinga jest bardziej powszechny niż choroba Cushinga. Częściej rozwija się z powodu leków, które zwiększają stężenie kortyzolu. Podwyższony poziom hormonu u osób z zespołem Cushinga może również wynikać z: dużej ilości stresu, depresji, nieprawidłowej diety, nadużywania alkoholu, dużego stężenia estrogenu lub zaburzeń odżywiania (np. anoreksji).

Objawy choroby Cushinga

Choroba Cushinga nazywana jest też hiperkortyzolemią. Jej objawy dotykają wielu obszarów, ponieważ zbyt wysoki poziom kortyzolu wpływa na wiele innych hormonów w organizmie, np. estrogeny, testosteron czy insulinę.

Symptomy mogą być różne, ponieważ każdy reaguje na wysoki poziom kortyzolu w inny sposób – znaczenie ma płeć, wiek, historia medyczna i genetyka. Zmiany nawyków i stylu życia, jak: zarządzanie stresem, zmiana stosowanych leków, poprawa diety i włączenie aktywności fizycznej do życia, mogą pomóc wielu osobom z chorobą Cushinga złagodzić objawy choroby.

Do najczęściej występujących należą:

  • przyrost masy ciała (szczególnie w okolicy brzucha, dolnej części pleców, górnej części ciała lub okolicy szyi),
  • zmęczenie,
  • opuchnięta, zaokrąglona twarz,
  • problemy ze skórą, w tym: zaczerwienienie, owłosienie na twarzy, powolne gojenie, rozstępy, suchość i trądzik,
  • osłabienie mięśni,
  • wysokie ciśnienie krwi,
  • wysoki poziom glukozy we krwi,
  • wahania nastroju, w tym lęk i stany depresyjne,
  • zaburzenia miesiączkowania i problemy z płodnością,
  • obniżone libido,
  • porost włosów w nietypowych miejscach (szczególnie widoczny u kobiet),
  • osłabione kości, większe ryzyko złamań lub osteoporozy,
  • problemy z trawieniem, w tym: wzdęcia, retencja wody, kamienie nerkowe i zaparcia,
  • problemy ze snem,
  • przybieranie na wadze i problemy natury rozwojowej u dzieci.

Jednym z najwyraźniejszych objawów choroby Cushinga, jest niewyjaśniony przyrost masy ciała.

Według Cushing’s Support And Research Foundation:

  • średni przyrost ciała u pacjentów chorujących wynosi ok. 25 kg,
  • tylko 16% pacjentów zgłasza przybranie na wadze mniejsze niż 11 kg,
  • 72% raportuje utratę większości nadprogramowych kilogramów, w ciągu 2 lat od podjęcia leczenia. U wielu konieczne było zastosowanie diety oraz ćwiczeń fizycznych, jednak niektórzy skorzystali jedynie z normalizacji poziomu hormonów.

Leczenie tradycyjne

Podejście do choroby Cushinga zależy od tego, czym jest powodowana. W większości wypadków po wprowadzeniu odpowiednich zmian, choroba ta nie wpływa na długość życia.

Niektóre ze sposobów leczenia obejmują:

  • przerwanie stosowania leków, które zwiększają stężenie kortyzolu lub zmniejszenie ich dawki,
  • zabieg chirurgiczny, likwidacja za pomocą leków bądź promieniowania w przypadku choroby Cushinga, jeśli zidentyfikowany zostaje guz w przysadce mózgowej lub nadnerczu,
  • w przypadku zespołu Cushinga obniżenie kortyzolu można uzyskać dzięki diecie, zarządzaniu stresem i dostosowaniu poziomu aktywności fizycznej.

W diagnostyce poza 24-godzinnym badaniem moczu, wykonuje się również: badanie kortyzolu w ślinie, test ACTH we krwi (mogący wskazywać na obecność guza nadnerczy), tomografię komputerową i rezonans magnetyczny (pozwalające zidentyfikować łagodne lub złośliwe guzy nadnerczy, bądź przysadki).

Uważa się, że głównym sposobem traktowania guzów powodowanych chorobą Cushinga jest leczenie chirurgiczne. Może to jednak wiązać się z działaniami niepożądanymi, podobnie jak radioterapia i stosowanie leków, które wpływają na nadnercza. Podejście to wydaje się być jednym dla osób u których choroba postępuje. Dla innych jednak, a także tych borykających się z zespołem Cushinga lub objawami wysokiego kortyzolu, pomocne mogą być również zmiany stylu życia.

Należy pamiętać, że osoby z chorobą Cushinga narażone są bardziej na rozwój takich stanów jak: cukrzyca, wysokie ciśnienie krwi, podwyższony cholesterol i problemy z płodnością. Dlatego tak ważne jest podjęcie odpowiednich kroków, w celu zredukowania negatywnego wpływu tej choroby.

Naturalne sposoby radzenia sobie z chorobą Cushinga

Jakie naturalne metody mogą pomóc uporać się z chorobą Cushinga?

  • Dieta przeciwzapalna

Pacjenci z chorobą Cushinga narażone są bardziej na: utratę masy kostnej, wysokie ciśnienie krwi, cukrzycę, wysoki poziom cholesterolu, zaburzenie równowagi hormonalnej itd. Kortyzol stymuluje współczulny układ nerwowy i zmniejsza wydzielanie soków pokarmowych, co może utrudnić trawienie pokarmów, prawidłowe wchłanianie składników odżywczych oraz normalne wypróżnianie.

Zrównoważona, bogata w składniki odżywcze dieta pomoże pomóc w zapobieganiu skutkom i łagodzeniu objawów. Poprawia trawienie, obniża stan zapalny i naturalnie równoważy gospodarkę hormonalną. Pamiętajmy o witaminach D i K, magnezie i wapniu, które ważne są dla naszych kości. Ograniczmy spożywanie przetworzonego jedzenia, kofeiny, alkoholu i cukru, a także sodu.

Co konkretnie powinno znaleźć się w naszym menu?

Zdrowe tłuszcze i kwasy tłuszczowe omega-3 – wspierają zdrowie mózgu, pozwalają wytwarzać hormony, zmniejszają stan zapalny i pomagają ustabilizować nastrój. Znajdziemy je w: awokado, oleju lnianym, orzechach, nasionach, oleju kokosowym czy oliwie z oliwek.

Pokarm bogate w witaminy z grupy B – pomagają zamieniać składniki odżywcze na energię i wspierają funkcjonowanie mózgu. Stawiajmy na jaja z wolnego wybiegu, ekologiczną wołowinę, drożdże piwowarskie i warzywa zielonolistne.

Produkty bogatce w magnez, wapń i potas – elektrolity są naturalnymi środkami rozluźniającymi mięśnie. Są też niezbędne dla ogólnego stanu zdrowia. Pomagają złagodzić bóle głowy, problemy ze snem, nadciśnienie, bóle różnego pochodzenia itd. Znajdziemy je w roślinach strączkowych, jogurcie naturalnym i dzikich rybach.

  • Wsparcie

Wielu pacjentów z chorobą Cushinga cierpi z powodu objawów depresyjnych i lęków. Jednym ze sposobów poradzenia sobie z nimi, jest sięgnięcie po pomoc specjalisty – terapeuty lub doradcy. Korzystajmy również ze wsparcia bliskich nam osób, które mają podobne kłopoty – rozmowa i wzajemne wspieranie się z kimś, kto wie z czym się borykamy są bardzo pomocne. Jednym z najlepszych sposobów na stres, są aktywne relacje z innymi ludźmi.

Badania wykazały, że terapia poznawczo-behawioralna jest jednym z najskuteczniejszych sposobów na zmniejszenie stresu. Obejmuje ona identyfikację źródeł stresu, priorytetów restrukturyzacyjnych, zmianę reakcji na stres oraz znalezienie metod na redukcję i radzenie sobie z nim.

  • Równoważąca aktywność fizyczna

Umiarkowany i zdrowy wysiłek to świetny sposób na obniżenie stresu, kontrolowanie poziomu kortyzolu i masy ciała. Choroba Cushinga wiąże się z przyrostem masy ciała, osłabieniem mięśni, utratą masy kostnej i zmęczeniem, na co bardzo korzystnie wpływają ćwiczenia. Chronią serce, wyrównują ciśnienie krwi, a także pozwalają oderwać myśli od stresujących wydarzeń.

Badania opublikowane przez Harvard Medical School wykazały, że regularne ćwiczenia to jeden z najlepszych sposób radzenia sobie ze stresem, przywrócenia równowagi hormonalnej, poprawienia snu i wspomagania funkcji metabolicznych (np. równoważenia poziomu glukozy we krwi). Uważa się, że powinno być to 30-60 minut, kilka razy w tygodniu, w zależności od intensywności. Więcej na ten temat pisaliśmy tutaj.

Zbyt intensywny wysiłek może pogorszyć problem i wpłynąć negatywnie na gospodarkę hormonalną. Warto skorzystać z pomocy specjalisty i ułożyć wspólnie optymalny plan treningowy. Pomocne mogą okazać się takie aktywności jak: jazda na rowerze, podnoszenie ciężarów czy joga.

Ćwiczenia są korzystne dla naszych hormonów, ponieważ – choć zwiększają tymczasowo produkcję adrenaliny i kortyzolu – pomagają zwykle przywrócić optymalny poziom tego drugiego. Cykl ten pomaga organizmowi lepiej radzić sobie ze stresem i zapewnia autonomicznemu układowi nerwowemu jego własny trening. Innymi słowy, kiedy poziom kortyzolu wzrasta z powodu postrzeganego zagrożenia, łatwiej jest nam obniżyć jego poziom. Ciało bowiem uczy się tej procedury, kiedy ćwiczymy.

  • Zioła adaptogenne i olejki eteryczne

Zioła adaptogenne skutecznie pomagają obniżyć poziom kortyzolu. Wiele z nich wykazuje również właściwości: energetyzujące, przeciwutleniające, przeciwdepresyjne, zmniejszające zmęczenie, ciśnienie krwi i poziom glukozy we krwi. W przypadku choroby Cushinga należy skonsultować się z lekarzem, przed podjęciem decyzji o stosowaniu jakichkolwiek suplementów. Dotyczy to szczególnie sytuacji, kiedy przyjmujemy na stałe leki.

Obniżyć kortyzol pomogą: ashwagandha, astragalus/traganek, żeń-szeń, korzeń lukrecji, święta bazylia, różeniec górski.

Pomocne są również olejki eteryczne – lawenda, mirra, olejek kadzidłowy czy z bergamotki. Obniżają stan zapalny i poziom kortyzolu, poprawiają odporność, równoważą hormony, a także poprawiają sen i trawienie.

Sprawdzają się one zarówno w aromaterapii, jak i dodawane do kąpieli czy wcierane w skórę, po zmieszaniu z olejami bazowymi (kokosowym lub jojoba). Olejek cytrynowy lub z mięty pieprzowej pomogą również w złagodzeniu takich efektów ubocznych wysokiego kortyzolu, jak trądzik.

  • Więcej snu i mniej stresu

Odpowiednia ilość snu jest kluczowa by kontrolować poziom kortyzolu i innych hormonów. Jego zbyt mała ilość zakłóca prawidłowe funkcje hormonalne – zwiększa poziom kortyzolu, może zmniejszać apetyt, prowadzić do chronicznego zmęczenia, przyrostu masy ciała, wahania nastroju i innych. Powinniśmy przesypiać 7-9 godzin każdej nocy.

Według University of Maryland Medical Center, stres wpływa w jakiś sposób na większość ludzi i prowadzi do gwałtownych zmian z całym ciele. Prawie wszystkie układy (serce i naczynia krwionośne, układ odpornościowy, płuca, układ trawienny, narządy zmysłów i mózg) dostosowują się do postrzegane zagrożenia… Relaks obniża ciśnienie krwi, uspokaja oddech i tętno, pozwala mięśniom się rozluźnić i ukoić emocjonalne napięcie.

Jak to zrobić?

 

Medytacja. Pomaga nauczyć zarówno umysł, jak i ciało, by wyłączyć reakcje na stres i uczyć się relaksować. Dzięki tej praktyce staje się to możliwe, bez pogarszania funkcji czujności, koncentracji czy pamięci. Wiele badań wykazało, że codzienna 15-30 minutowa medytacja może znacznie obniżyć poziom kortyzolu. Stosowana regularnie obniża jego poziom długoterminowo, łagodząc przy tym objawy związane ze stresem i chorobami nim wywołanymi. Wzmacnia ona ponadto serce, mózg i układ odpornościowy.

 

Akupunktura. Pomaga naturalnie okiełznać stres i zmniejszyć takie objawy jak: bóle głowy, mięśni i stawów, problemy z płodnością, zaburzenia snu i słabe krążenie.

Ćwiczenia oddechowe. Głębokie oddychanie pomaga uspokoić współczulny układ nerwowy i wywołać naturalny relaks organizmu, dzięki aktywacji przywspółczulnego układu nerwowego. Ćwiczenie oddychania przeponą są łatwe do wykonania samodzielnie i stosowania w razie potrzeby, by złagodzić napięcia mięśniowe i niepokój.

Spędzanie czasu na świeżym powietrzu. Badania wykazują, że miejsce przebywania ma wpływ na odczuwany przez nas stres. Obcowanie z naturą to dobrze udokumentowany sposób na to, by się zrelaksować. Bieganie czy spacerowanie (szczególnie boso), wycieczki do lasu, uprawianie ogródka czy jakakolwiek inna aktywność na dworze (najlepiej z dala od technologii) pomoże nam zmniejszyć napięcie i lęk.

Nie tylko wysoki poziom kortyzolu bywa niebezpieczny

Nietypowo niski poziom kortyzolu może prowadzić do choroby Addisona, czyli niewydolności kory nadnerczy. To rzadka choroba, uważana za rodzaj autoimmunologicznego schorzenia, powoduje bowiem że układ odpornościowy atakuje zdrowe tkanki. W tym przypadku uszkodzeniu i stanom zapalnym ulega sama tkanka w obrębie nadnerczy, co wpływa na sposób wytwarzania przez nie hormonów.

Niektóre objawy są w zasadzie przeciwieństwem symptomów choroby Cushinga, ponieważ wynikają z niedoboru (a nie nadmiaru) kortyzolu. Mogą to być: zmęczenie, utrata wagi, zanik mięśni, wahania nastroju i zmiany skórne. Podobne mogą być objawy wypalenia nadnerczy.

Źródła:

https://draxe.com/cushings-disease/

https://draxe.com/cortisol-levels/

Opracowała Ewa Wysocka

Zapisz się do Programu Długowieczności

Zapisz się do Programu Długowieczności Doktora Pokrywki

Wyślij komentarz