Olejek neem znany jest przede wszystkim ze swojego kosmetycznego zastosowania, co wynika z ogromnej ilości antyoksydantów w nim występujących. Zawiera również dużo kwasów tłuszczowych i witaminę E, dzięki czemu staje się remedium na suchą i zniszczoną skórę.
Czym jest olej neem?
Olej neem tłoczony jest na zimno i powstaje z nasion drzewa neem (Azadirachta indica, miodły indyjskiej, mieli indyjskiej), czyli wiecznie zielonego i odpornego na suszę drzewa, występującego w Azji Południowo-Wschodniej oraz Afryce. Osiąga wysokość od 12 do 24 metrów, rośnie szybko i żyje długo – nawet do 200 lat.
Od wieków olej neem wykorzystywany był ze względu na swoje właściwości lecznicze i owadobójcze. Jego głównymi składnikami są terpenoidy, jak azadirachtyna, mająca m.in. przeciwdrobnoustrojowe i odstraszające owady działanie. Wyekstrahowanie azadirachtyny pozostawia tzw. hydrofobowy olej neem, który stosowany bywa w rolnictwie jako nietoksyczny środek zwalczający owady.
Olej neem często jest składnikiem takich kosmetyków jak mydła, szampony czy pasty do zębów. Mieszakańcy tropików żują czasami gałązki, jako alternatywę dla stosowania szczoteczek do zębów. Istnieje tutaj jednak pewne zagrożenie, bowiem gałązki mogą być zanieczyszczone. Na rynku dostępnych jest wiele produktów do higieny jamy ustnej, której zawierają ten składnik.
Również kora i liście drzewa wykorzystywane są w celach medycznych. To samo dotyczy kwiatów, owoców i korzeni, choć zdecydowanie rzadziej.
Właściwości oleju neem
Do czego stosować możemy olej neem?
- Zwalczanie pluskiew
Olej neem (często w połączeniu z innymi naturalnymi środkami) może być skutecznym – i bezpiecznym – środkiem do walki z pluskwami. Przeprowadzone próby wydajności wykazują, że pomaga on w walce zarówno z pluskwami, jak i nimfami oraz jajami.
- Środek owadobójczy
W czasopiśmie Journal of Insect Science opublikowano badanie, którego celem było znalezienie takiej metody ochrony przed komarami, która mogłaby być wykorzystywana w miejscach o mniejszym zaawansowaniu technologicznym, np. niektórych krajach Afryki.
Programy kontroli, wykorzystujące konwencjonalne środki owadobójcze do zwalczania antropogenicznych siedlisk komarów są bardzo drogie, jako że siedliska te są powszechne – szczególnie w miastach większości krajów afrykańskich. Istnieją również poważne obawy środowiskowe, które dotyczą stosowania większości komercyjnych środków owadobójczych na dużą skalę. Zapotrzebowanie na naturalne metody alternatywne, które są tańsze, bezpieczne i skuteczne jest wyraźne.
Jak wykazują badania, surowy ekstrakt z neem może zahamować wzrost i rozwój komarów, zaś surowy proszek wyeliminować te istniejące – prawdopodobnie prowadząc do uduszenia. Naukowcy dochodzą więc do wniosku, że oba te preparaty mogą być wykorzystywane przez miejscową ludność, a także wytwarzane na tych – szczególnie zurbanizowanych – obszarach.
Należy przy tym pamiętać, że produkty zawierające pochodne neem nie zawsze (jeśli w ogóle) zapewniają całkowitą ochronę przed komarami. Jednak przy regularnym stosowaniu, mają szansę znacznie zmniejszyć ich populację.
- Wsparcie dla roślin
Według EPA tłoczony na zimno olej neem od setek lat stosowany był do zwalczania owadów oraz chorób roślin. Z kolei American Orchid Society donosi, że olej ten może być bezpiecznym preparatem do liści, który odstraszy niepożądane szkodniki oraz grzyby. Warto jednak zachować ostrożność, ponieważ niektóre rośliny mogą być zbyt wrażliwe na jego działanie. Nie należy stosować roztworów z neem na rośliny stojące w nasłonecznionym miejscu, a także w czasie upałów, gdy temperatura przekracza 29 stopni Celsjusza. Po nałożeniu oleju na roślinę należy umieścić ją w cieniu, aż do wyschnięcia.
- Pielęgnacja skóry
Naukowcy z Department of Biochemistry and Biotechnology, na ghańskim Kwame Nkrumah University of Science and Technology stwierdzili, że olej z nasion neem jest bogatym źródłem nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT), trójglicerydów, wapnia oraz witaminy E. Dzięki temu wnika głęboko w skórę, naprawiając maleńkie pęknięcia spowodowane silną suchością. Jeśli chodzi o kwasy tłuszczowe jakie znajdziemy w oleju, są to: kwas oleinowy (52,8%), stearynowy (21,4%), palmitynowy (12,6%) oraz linolowy (2,1%).
Zarówno kwasy tłuszczowe, jak i witamina E wchłaniają się łatwo, nie pozostawiając na skórze tłustej warstwy. Witamina E to przeciwutleniacz, który hamuje szkodliwe działanie wolnych rodników. Dzięki temu zwalnia proces starzenia, pozwalając skórze dłużej zachować młody wygląd, elastyczność i miękkość. Olej z nasion neem stosowany jest również na wypryski, suchą, zaczerwienioną i swędzącą skórę. Występuje często w produktach do skóry z niedoskonałościami, ponieważ wykazuje właściwości antybakteryjne przeciwko drobnoustrojom, które odpowiadają za powstawanie trądziku. Jak podkreślają naukowcy, może stać się zamiennikiem oleju palmowego w mydłach.
Badanie z 2017 roku wykazało, że miejscowe stosowanie oleju neem może pomóc złagodzić niektóre objawy starzenia, m.in.: zgrubienia, zaczerwienienia, zmarszczki i utratę wilgoci. Wykazano w nim, że ekstrakt z neem zapobiegał powstawaniu zmarszczek, u łysych myszy poddanych promieniowaniu UVB. Naukowcy uważają więc, że jest on obiecującą opcją przeciwstarzeniową, w produktach do terapii miejscowej.
- Poprawa kondycji włosów
Olejek neem jest składnikiem wielu kosmetyków do pielęgnacji włosów i skóry głowy. Kwasy tłuszczowe odżywiają skórę głowy i pomagają przywrócić blask suchym włosom. To również dobry składnik dla osób borykających się z łupieżem, dzięki właściwościom przeciwgrzybiczym. Kilka kropel olejku możemy z powodzeniem dodać do swoich kosmetyków lub poszukać gotowych produktów.
- Pomoc w przypadku malarii
Według magazynu Journal of the American Mosquito Control Association, 2% olej neem zmieszany z olejem kokosowym zapewniał nawet 12-godzinną ochronę przed ugryzieniami wszystkich gatunków komarów. Jak stwierdzono w badaniu, stosowanie oleju neem może nawet zapewnić ochronę przed malarią w krajach epidemicznych.
Jak stosować?
Olejek neem dostępny jest w wielu sklepach ze zdrową żywnością, stacjonarnych i online. Powinien mieć żółtą barwę i mętną konsystencję, w zapachu zaś przypominać czosnek lub siarkę.
Ważne by wybrany przez nas produkt był w 100% czystym olejem, najlepiej organicznym, z zaufanych i rzetelnych źródeł. To redukuje ryzyko, że w naszej buteleczce znajdą się rozpuszczalniki czy produkty petrochemiczne, które mogłyby zostać wykorzystane w procesie oczyszczania.
Olej neem jest też bezpieczniejszym niż większość środków przeciw komarom czy pluskwom. Jak już wspominaliśmy, to również doskonały środek dbający o zdrowie roślin – nie należy go jednak stosować w czasie upałów, ani na rośliny stojące w pełnym słońcu.
Olej neem należy przechowywać w lodówce lub w ciemnych i chłodnym miejscu. Przebywając w takim miejscu może zastygać. W takiej sytuacji wystarczy umieścić buteleczkę w ciepłej wodzie, a po chwili odzyska swoją płynną formę. Woda nie powinna być jednak zbyt ciepła, ponieważ wysoka temperatura może dezaktywować działanie azadirachtiny. Czas przydatności oleju wynosi zwykle 1-2 lata.
Efekty uboczne i środki ostrożności
Dla większości osób dorosłych, olej neem jest bezpieczny do miejscowego stosowania na skórę przez okres do 2 tygodni, doustnie do 10 tygodni i wewnątrz jamy ustnej do 6 tygodni.
Stosowany w dużych ilościach i przez dłużysz czas, olej może być niebezpieczny. Głównym zagrożeniem jest uszkodzenie wątroby lub nerek.
W przypadku choroby lub przyjmowania leków, należy skonsultować się z lekarzem przed sięgnięciem po olej neem.
Olej neem jest niewskazany dla kobiet w ciąży i karmiących piersią. Uznaje się, że u ciężarnych kobiet olej ten może zwiększyć ryzyko poronienia.
Nie należy stosować oleju u dzieci, chyba że lekarz zaleci inaczej, może on bowiem wywołać poważne efekty uboczne – wymioty, biegunkę, senność, zaburzenia krwi, drgawki, utratę przytomności, śpiączkę, zaburzenia pracy mózgu, a nawet śmierć, w ciągu kilku godzin od zastosowania wewnętrznego.
Niewskazane jest stosowanie oleju neem w przypadku:
- chorób autoimmunologicznych, w tym stwardnienia rozsianego, tocznia lub reumatoidalnego zapalenia stawów,
- niepłodności/bezpłodności,
- cukrzycy, ponieważ może obniżać drastycznie poziom cukru we krwi,
- zabiegów i operacji chirurgicznych, należy zaniechać stosowania na co najmniej 2 tygodnie przed,
- przeszczepu narządu,
- stosowania leków przeciwcukrzycowych, immunosupresyjnych czy litu.
Olej neem należy rozcieńczyć z innym, bazowym, np. olejem kokosowym. Warto wypróbować najpierw niewielką ilość mieszanki na małym obszarze skóry, by sprawdzić jej reakcję.
Owadobójcze zastosowanie oleju neem powinno być w pełni bezpieczne, o ile przestrzegamy zaleceń dotyczących dawek i sposobu użytkowania.
Źródło:
https://draxe.com/health/skin-and-hair-health/neem-oil/
Opracowała Ewa Wysocka
