O malinach zwykle marzymy i za nimi tęsknimy. Choć sezon na nie jest krótki, właściwości jakie posiadają dają o wiele dłużej trwające skutki.
W malinach znajdują się związki chemiczne, zwane ketonami malinowymi. W przemyśle spożywczym wykorzystywane są choćby ze względu na swój intensywny kolor i kuszący zapach. Przez niektórych producentów reklamowane są jako substancje wspomagające odchudzanie. Czy w istocie maliny mogą stać się sprzymierzeńcem walki o zdrową wagę?
Czym są keton malinowe?
Ketony malinowe to związki fenolowe, występujące w owocach jagodowych (np. jeżynach czy żurawinie) i odpowiedzialne za ich niepowtarzalny zapach. Do tej pory stosowane były przede wszystkim jako smakowy i zapachowy dodatek do żywności (jak lody, napoje czy słodycze) oraz kosmetyków i elementów dekoracyjnych (np. świec). Niedawno zwróciły uwagę specjalistów, którzy poszukują skutecznych sposób na wspomaganie walki z nadprogramowymi kilogramami.
Ketony malinowe są jednym z najdroższych produktów stosowanych w przemyśle spożywczym. W zależności od miejsca, sposobu pozyskiwania i owoców, naturalny keton może kosztować nawet blisko 80 000 zł za kilogram! Ekstrakcja odbywa się poprzez uwodornienie i konieczne jest do niej zużycie ogromnej ilości malin. By uzyskać 1,4 mg ketonów, potrzeba ok. 1 kg owoców. Standardowa dawka suplementu jaką powinna przyjmować osoba dorosła, to 100-200 mg. Łatwo policzyć więc, że produkcja suplementów ketonowych, wymaga bardzo (bardzo) dużo tych pysznych jagód.
W niektórych suplementach znaleźć można jednak syntetyczną wersję ketonu, co wynika przede wszystkim właśnie z kosztów produkcji.
Strukturalnie ketony malinowe przypominają nieco dwie inne substancje wykorzystywane przy odchudzaniu – synefrynę i efedrynę. Swoją budową zbliżone są również do kapsaicyny, która znana jest z właściwości przeciwbólowych i przeciwcukrzycowych.
Przeprowadzono badania probówkowe oraz na zwierzętach które wykazały, że ketony malin mogą przyśpieszać metabolizm i wpływać na adiponektynę, hormon odpowiadający za niego w naszym organizmie. Uważa się, że ketony wpływają na skuteczne rozbijanie tłuszczu w komórkach, co pomaga organizmowi szybciej go spalać.
Nie ma jednak żadnych badań z udziałem ludzi, które potwierdzały by tę obserwacje. Ponadto w badaniach z udziałem szczurów wykorzystywane są bardzo wysokie dawki ketonów.
Ketony malinowe w tradycyjnej medycynie
Tradycyjnie ketony malinowe stosowane były przy wysokim cholesterolu, cukrzycy, a nawet w przypadkach nowotworów wątroby. Zanim pojawiły się suplementy oferujące o wiele większe stężenie ketonów, sięgano po prostu po maliny.
Poza tym maliny mają dużą wartość odżywczą. Znajdziemy w nich silne przeciwutleniacze, witaminy C i K, magnez oraz mangan. Maliny pomagają zmniejszyć stan zapalny, poprawią kondycję serca, łagodzą bóle artretyczne i zwalniają procesy starzenia.
Właściwości i zastosowania ketonów malinowych
W jaki sposób mogą nam przysłużyć się ketony malinowe?
- Być może pomagają schudnąć
Jak wspominaliśmy, brak jest badań nad wpływem ketonów na utratę masy ciała u ludzi. Istnieją jednak badania na gryzoniach, które dają mieszane wyniki. Sugerują jednak, że ketony malinowe mogą być pomocne w zmniejszaniu apetytu (lub zwiększaniu poczucia sytości), co wpływa na to, że jemy mniej. Dzięki temu łatwiejsze staje się zarówno chudnięcie, jak i zapobieganie tyciu.
Przeprowadzone w 2017 roku, na amerykańskim Ohio State University badanie na zwierzętach wykazało, że suplementowanie ketonów malinowych daje ograniczone korzyści jeśli chodzi o utratę tkanki tłuszczowej. Przyczyniło się jednak do zmniejszenia ilości spożywanego pokarmu, przez myszy karmione dietą wysokotłuszczową.
Jak czytamy na łamach Life Sciences, w badaniu z 2005 roku oceniano czy ketony malinowe pomagają zapobiegać otyłości oraz czy aktywują metabolizm lipidów (tłuszczów) u gryzoni. Wyniki sugerują, że zapobiegają zwiększeniu masy ciała, będącej skutkiem diety wysokotłuszczowej, a także masy tkanki tłuszczowej wątroby i trzewnej.
W Journal of International Society of Sports Nutrition opublikowano wyniki obiecującego badania z udziałem ludzi, z wykorzystaniem keton malinowych i innych składników wykorzystywanych przy odchudzaniu. W randomizowanym, kontrolowanym i podwójnie ślepym badaniu placebo oceniano 70 otyłych kobiet, które poza problemami w wagą były zdrowe. Brały udział w 8-tygodniowym programie odchudzania.
Program obejmował ograniczone spożycie kalorii, ćwiczenia oraz codzienną suplementację. Panie otrzymywały wieloskładnikowy suplement, który zawierał przede wszystkim: ketony malinowe, kofeine, kapsaicynę, czosnek, imbir i cytrusowy aurantium. Po 8 tygodniach u 45 kobiet zaobserwowano znaczne różnice w: masie ciała, tłuszczowej i beztłuszczowej masie, obwodzie bioder oraz poziomie energii. W grupie placebo korzyści przyniosły ćwiczenia i dieta, jednak procent utraty wagi był niższy.
Choć w tym badaniu suplement z ketonami malinowymi okazał się być użyteczny, wciąż nie można stwierdzić czy to one były odpowiedzialne za (lub wpłynęły na) działanie wspierające gubienie kilogramów. Każdy z podstawowych składników mógł być tym najważniejszym.
Niestety wciąż wiemy mało o „odchudzającym” działaniu ketonów malinowych. Testowane w laboratoriach oraz na gryzoniach wydają się wspomagać zrzucanie wagi i aktywować metabolizm tłuszczów. Jednak w badaniach tych dawki ketonów są silnie skoncentrowane, przełożenie tych wyników na rzeczywiste spożycie przez ludzi jest więc niemożliwe.
- Mogą wspomóc walkę z zapaleniem wątroby
Opublikowane w 2012 roku na łamach Journal of Medical Food badanie wykazało, że stosowanie ketonów malinowych po diecie wysokotłuszczowej, może chronić szczury przed niealkoholowym stłuszczeniem wątroby (zapaleniem wątroby wywołanym nagromadzeniem się w niej tłuszczu). Jak donoszą naukowcy, ketony malinowe wykazują podwójny wpływ – chronią wątrobę i redukują tkankę tłuszczową u gryzoni.
I tutaj jednak zastosowano bardzo wysokie dawki, które byłyby 200-krotnością średniej dawki ketonów. To zbyt dużo i choć wyniki są obiecujące, należy przeprowadzić więcej badań z udziałem ludzi i odpowiednimi dawkami.
- Mogą wpłynąć pozytywnie na poziom glukozy i wrażliwość na insulinę
Badanie z 2018 roku wykazało, że ketony malinowe mogą pomagać w kontrolowaniu hiperlipidemii oraz oporność na insulinę, u szczurów z otyłością. Jednak i w tym wypadku mamy do czynienia z badaniem na zwierzętach, a także dawką wynoszącą 250-500 mg na kilogram masy ciała. U ludzi byłyby to olbrzymie wielkości.
Badania sugerują jednak, że ketony malinowe przyczyniają się do zwiększenia ekspresji AQP7, czyli białka odgrywające rolę w funkcji metabolicznej. Potrzebne są dalsze badania by stwierdzić, czy ketony są skuteczne w normalizacji poziomu cholesterolu i insulinoopoorności u ludzi.
- Zwiększają porost włosów
Jak sugerują japońscy naukowcy, ketony malinowe mają strukturę podobną do kapsaicyny. To związek molekularny, który występuje w ostrych papryczkach. Uważa się, że podobnie jak ona, ketony malinowe aktywują neurony czuciowe, co sprzyja wzrostowi włosów dzięki zwiększeniu ekspresji insulinopodobnego czynnika wzrostu-1 (IGF-1).
Badanie na myszach wykazało, że podawany miejscowo 0,01% ekstrakt ketonów malinowych, zwiększał ekspresję IGF-1 na powierzchni mieszków włosowych, a także pobudzał odrastanie włosów u myszy, w ciągu 4 tygodniu od nałożenia.
Co ciekawe, testowanie ketonów malinowych jako naturalnych środków terapii przerzedzających się włosów u ludzi, również dało pozytywne wyniki. Stosowane miejscowo na skórę głowy, przyśpieszało wzrost włosów u 50% badanych z łysieniem, w ciągu 5 miesięcy po zastosowaniu.
- Poprawia elastyczność skóry
To nie koniec odkryć badaczy z Japonii. Wykazali oni bowiem, że ketony malinowe mogą wpływać pozytywnie na elastyczność skóry u ludzi. Stosowanie 0,01% ketonu malinowego na skórę twarzy spowodowało zwiększenie elastyczności skóry policzków, po 2 tygodniach od aplikowania. To obiecujące wyniki, choć testy zostały przeprowadzone jedynie na 5 kobietach.
Ketony malinowe w diecie
Ketony do diety wprowadzić możemy poprzez owoce jagodowe (jak maliny, jeżyny, żurawina itd.) oraz takie jak: kiwi, jabłka, winogrona i brzoskwinie. Ketony malinowe stosowane są powszechnie do aromatyzowania niektórych potraw i napojów. Najwięcej jest ich w przetworzonej żywności, w której wykorzystuje się je by nadać produktom świeży i kuszący zapach.
Uważa się, że ketony malinowe zwiększają metabolizm i wpływają na adiponektynę, czyli hormon regulujący metabolizm. Bierze ona udział również w regulacji poziomu glukozy i rozkładaniu kwasów tłuszczowych, wykazuje właściwości przeciwcukrzycowe, chroniące przed otyłością i chorobami serca.
Przede wszystkim producenci suplementów twierdzą, że ketony malinowe to sposób na zwiększenie poziomu adiponektyny. Mają rację, ale podobnie jak zjadanie awokado, orzechów i oliwy z oliwek. Podobnie zadziała kawa oraz aktywność fizyczna.
Jak mają się ketony malinowe do tych, które wytwarzane są w naszym organizmie np. w czasie diety ketogenicznej? W naszym organizmie wytwarzane są endogenne, wewnętrzne ketony, które powstają w wątrobie. Ciało rozkłada kwasy tłuszczowe na ketony, które krążą w krwiobiegu i wpływają na nasz metabolizm, dzięki czemu spalamy tłuszcz.
Te malinowe nie naśladują endogennych ketonów i nie podnoszą ich poziomu w organizmie.
Istnieją jeszcze ketony egzogenne, czyli dostarczane z zewnątrz. Podawane w suplementach mają za zadanie podnieść ogólny poziom ketonów w organizmie. Zwane również solami keto, są czymś zupełnie innym, niż ketony malinowe.
Ketony malinowe w suplementach
Suplementy ketonów malinowych występują zwykle w postaci kapsułek. Dawka waha się od 100 mg do nawet 1000 mg, przyjmowanych 1-2 razy dziennie.
Należy spożywać ok. 0,42 mg ketonów na kilogram masy ciała, więc sięganie po suplementy oznacza zwykle wyraźne przekroczenie tej dawki.
Amerykańska FDA ostrzega, że w suplementach ketonów malinowych znajdują się zwykle większe stężenia ketonów, niż ogólnie zalecane. Bezpieczeństwo tych dawek nie zostało również ocenione w badaniach naukowych.
Nie ma badań zajmujących się efektami ubocznymi tych stężeń na ludzkie komórki i narządy.
Efekty uboczne i środki ostrożności
Suplementy ketonów malinowych mogą powodować takie działania niepożądane, jak: szybkie bicie serca, podwyższone ciśnienie krwi oraz drżenie. Mogą również obniżać poziom cukru we krwi i wchodzić w interakcję z lekami stosowanymi w celu kontroli tętna, poziomu glukozy, cholesterolu i hormonów.
Nie ma wystarczającej liczby badań by określić, czy ketony malinowe są bezpieczne dla kobiet w ciąży i karmiących piersią. Należy więc unikać tych suplementów.
Przed rozpoczęciem stosowania suplementów należy skonsultować się z lekarzem.
Suplementy ketonów malinowych zawierają ich znacznie więcej, niż kiedykolwiek pozyskalibyśmy w sposób naturalny.
Źródło:
https://draxe.com/raspberry-ketones/
Opracowała Ewa Wysocka
