Magnez zmniejsza ryzyko cukrzycy i insulinooporności

Insulinooporność dotyka coraz więcej osób. Stan ten upośledza wychwytywanie glukozy z krwiobiegu. Powoduje zwykle napady głodu i potrzebę np. słodyczy, której towarzyszą: zmęczenie, wahania nastroju, napięcie, nadwaga i wiele innych problemów, powstałych w wyniku zbyt małego produkowania energii przez komórki. Insulinooporność zwiększa ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2, nawet wśród dzieci. Jaki związek ma z tym wszystkim magnez?

Magnez jest jednym z najobficiej występujących minerałów w ludzkim ciele. Wraz z witaminami D i K odgrywa ważną rolę w zdrowiu kości. Większość jego zasobów znajduje się w komórkach, gdzie wspiera aktywność ponad 300 różnych enzymów, które są ważne dla układu nerwowego, mięśni, trawienia i ciśnienia krwi. Jak dotąd, naukowcy zidentyfikowali w organizmie 3751 wiązań dla magnezu, co jest wyraźną sugestią jak ważne jest by utrzymywać odpowiedni jego poziom w organizmie.

Dlaczego magnez jest tak ważny?

Funkcjonowanie wszystkich komórek naszego organizmu zależne jest od magnezu. Jest on konieczny – wraz z wieloma innymi substancjami – do wytworzenia ATP, czyli komórkowej energii. Do swojej pracy potrzebuje go również wiele enzymów. Jasne jest więc, że magnez jest niezbędny dla prawidłowego funkcjonowania wszystkich systemów ciała.

Niedawna metaanaliza 40 badań z ponad 1 milionem uczestników wykazała, że przyjmowanie magnezu zmniejszało ryzyko: udaru, niewydolności serca, cukrzycy typu 2, a także wszystkich przyczyn zwiększających śmiertelność.

Badania te wykazały, że spożywanie 100 mg magnezu na dobę skutkowało:

• 7% zmniejszeniem ryzyka udaru,
• 22% zmniejszeniem ryzyka niewydolności serca,
• 19% zmniejszonym ryzykiem cukrzycy typu 2,
• 10% zmniejszeniem śmiertelności ogólnej.

Co mówią jeszcze na jego temat najnowsze badania?

Magnez odgrywa istotną rolę w metabolizmie i regulacji insuliny

Węglowodany które spożywamy, rozkładają się na glukozę która krąży w naszej krwi. Kiedy poziom cukru we krwi wzrasta, trzustka produkuje insulinę, która jest hormonem kierującym glukozę do komórek. Wsparciem dla insuliny w tej sytuacji jest chrom. Jednak niektóre badania pokazują, że w procesie tym ważną rolę odgrywa również magnez, który pełni kluczową rolę w zapobieganiu dysfunkcji insuliny i rozwoju cukrzycy typu 2.

Duże badanie przeprowadzone przez japońskich naukowców, opublikowane w Diabetic Medicine wykazało, że magnez zapewnia znaczącą ochronę przed cukrzycą typu 2, wśród populacji japońskiej. Okazało się to szczególnie trafne w przypadku alkoholików z insulinoopornością. W innym badaniu monitorującym przez długi czas grupę osób wykazano, że większe spożycie magnezu poprawia wrażliwość na insulinę i zmniejsza ryzyko cukrzycy typu 2.

W jaki sposób to robi?

Magnez wspiera dwa geny, które kontrolują równowagę glukozowo-isnulinową. Bierze udział w aktywacji kinazy tyrozynowej, który to enzym ma funkcję włączania lub wyłączania wielu funkcji komórkowych. Te są niezbędne dla komórkowych receptorów insulinowych.

Należące do najdokładniejszych badań nad magnezem pokazały, jak radzi sobie on z insulinoopornością. Ważne jednak by najpierw zrozumieć, co dzieje się kiedy rozwija się oporność na insulinę.

Stężenie glukozy we krwi wzrasta po spożyciu posiłku. Rolą insuliny jest przetransportowanie glukozy ze krwi do wnętrza komórek. Stale wysoki poziom glukozy skutkuje nadmiernym wydzielaniem się insuliny. Z kolei podwyższona ciągle insulina powoduje w konsekwencji obojętność receptorów komórek. Innymi słowy, komórki przestają reagować na insulinę, bo dostają jej zwyczajnie za dużo. W rezultacie we krwi wzrasta poziom glukozy, co może prowadzić do cukrzycy i chorób z nią związanych.

Naukowcy odkryli bardzo ciekawe szczegóły dotyczące związku magnezu z cukrzycą. Badania wykazały, że prawidłowe funkcjonowanie receptorów insulinowych i ich reagowanie na insulinę, zależne jest od magnezu. Odkryto ponadto, że wysoki poziom insuliny powoduje także zwiększenie wydalania magnezu wraz z moczem – a więc znaczną utratę pierwiastka z organizmu.

Badania te podkreślają jak duży wpływ ma niedobór magnezu, na ryzyko rozwinięcia się insulinooporności. Sytuacja jest trudna, ponieważ brak deficyt magnezu zwiększa ryzyko (i  nasilenie) insulinooporności, a zbyt duży poziom insuliny zwiększa niedobór magnezu.

W badaniu z 2015 roku, opublikowanym na łamach Diabetes Metabolism, oceniono skuteczność przyjmowania codziennie 382 mg magnezu, przez 116 ochotników, w wieku 30-65 lat.  Osoby te borykały się ze stanem przedcukrzycowym i obniżonym poziomem magnezu, suplement przyjmowały zaś przez 4 miesiące.

Pod koniec badania u grupy eksperymentalnej, w porównaniu do kontrolnej, zauważono znaczące zmiany. Naukowcy odkryli, że poziom glukozy na czczo był niższy o 11,6%, po posiłku zaś o 8,8%. Insulinooporność zmalała o 30,5%, a poziom trójglicerydów o 26,7%.

Autorzy badania wysnuli więc wniosek, że:

(…) suplementacja magnezu obniża poziom glukozy w osoczu i poprawia stan glikemiczny u osób dorosłych ze stanem przedcukrzycowym, a także zbyt niskim poziomem magnezu.

Niedobór magnezu faktycznie może wzrosnąć przy isnulinooporności. Insulina przede wszystkim kontroluje poziom cukru we krwi, magazynuje magnez w komórkach oraz przechowuje nadwyżki kalorii, w postaci tłuszczu. Jednak mechanizmy te są upośledzone u osób, których organizm cierpi na insulinooporność.

W badaniu opublikowanym na łamach Diabetes Care, naukowcy przyjrzeli się kwestii deficytów magnezu, u dzieci z nadwagą. Obejmowało ono 24 dzieci z cukrzycą i nadwagą, a także 24 dzieci o normalnej wadze. Obserwowano codzienne spożycie magnezu w diecie, jego stężenie we krwi i wrażliwość na insulinę, w obu grupach.

Okazało się, że dzieci o prawidłowej wadze przyjmowały więcej magnezu z diety. Ponadto, badania krwi pokazały, że miały one znacznie wyższy poziom magnezu, niż dzieci z nadwagą. Wyższe stężenie magnezu było również silnie związane ze zwiększoną wrażliwością na insulinę.

W oparciu o te odkrycia, naukowcy doszli do wniosku że istnieje związek pomiędzy niedoborem magnezu, a insulinoopornością wieku dziecięcego. Wskazują również na wyższe spożycie magnezu (z diety lub suplementów), jako na ważne narzędzie do zapobiegania i walki z cukrzycą typu 2 i insulinoopornością, u dzieci z nadwagą.

Magnez a trzustka

Dziś wiadomo, że insulinooporność zwiększa ryzyko rozwoju raka trzustki. Szacuje się, że w momencie diagnozowania 80% przypadków, osoby z tym typem nowotworu mają cukrzycę lub jakąś formę nietolerancji glukozy.

Inna statystyka pokazuje, że po rozpoznaniu cukrzycy typu 2, ryzyko zachorowania na raka trzustki w ciągu 3 lat, rośnie 4-krotnie. Niektóre dane mówią nawet o 7-krotnie wyższym zagrożeniu.

Przy diagnozowaniu cukrzycy lub stanu przedcukrzycowego, lekarze często nie łączą ich z rakiem trzustki. Jednak terapia cukrzycy powinna skupiać się również na zapobieganiu takich chorób w dłużej perspektywie, nie tylko na kontrolowaniu aktualnego poziomu glukozy.

W The British Journal of Cancer opublikowano badanie, ujawniające rolę magnezu w nowotworze trzustki. Przez 8 lat badacze obserwowali ponad 66000 kobiet i mężczyzn, w wieku 50-76 lat. Przez okres badania, u 151 uczestników rozwinął się rak trzustki. Uzyskane wyniki pokazały, że z utratą każdych 100 mg magnezu w dziennym spożyciu, ryzyko zachorowania na nowotwór trzustki wzrosło o 24%.

Naukowcy obliczyli ponadto ryzyko zachorowania u osób, które przyjmowały magnez w ilościach mniejszych niż zalecane. Dawka ta określona została na 320 mg dziennie dla kobiet i 420 mg dla mężczyzn.

Jeżeli spożycie magnezu wynosiło 75-99% zalecanej dawki, ryzyko zachorowania wzrastało o 42%. U osób które przyjmowały magnezu mniej niż 75%, było wyższe o 76%.

Wyraźnie zwraca to uwagę na wagę magnezu dla naszego zdrowia (i życia!). Z pewnością korzyści te powinny być wykorzystywane szeroko w świecie medycyny.

Ile magnezu potrzebujemy i gdzie go szukać?

Uważa się, że potrzebujemy przynajmniej 300-400 mg magnezu dziennie, choć wielu ekspertów uważa, że powinno to być 500 mg. Najlepszym źródłem magnezu będzie oczywiście zdrowa, zbilansowana dieta.

Diabetycy oraz osoby z insulinoopornością, mają problemy nie tylko z insuliną ale też leptyną, odpowiadającą za uczucie sytości. I tutaj bardzo przydatny będzie magnez, szczególnie do spółki z chromem. Pacjenci ci skorzystać mogą również z suplementów (np. magnezowej soli Ojca Beno).

Magnez występuje głównie w: nasionach, migdałach, orzechach, pełnych ziarnach, kapuście i innych warzywach. Szacuje się, że nawet 80% Europejczyków ma niedobór magnezu, co wynika zwykle z nieprawidłowej diety.

Problemem na który zwracają uwagę naukowcy, jest również związek pomiędzy niedoborami składników odżywczych, a wykorzystaniem komercyjnych nawozów zawierających: azot, fosfor i potas. Choć rośliny potrzebują ich do życia, niektóre z tych składników konkurują z magnezem. Badania sugerują, że stosowanie tego rodzaju nawozów powoduje zaburzenie równowagi składników odżywczych w warzywach i owocach.

Magnez powinien być balansowany wapniem z rozwagą, za dużo tego drugiego uniemożliwia należyte wykorzystanie tego pierwszego. W podobny sposób działać będzie: nadmierne spożywanie alkoholu, stres, środki moczopędne, używki.

Pamiętajmy również o tym, by główne posiłki w ciągu dnia były zielone – pomoże to zapanować nad poziomem cukru we krwi. Ograniczmy również spożywanie rafinowanych węglowodanów (jak biała mąka i cukier) i nie zapominajmy o aktywności fizycznej.

Źródła:

https://www.healthandscience.eu/index.php?option=com_content&view=article&id=897:magnesium-deficiencies-contribute-to-insulin-resistance-and-diabetes-2&catid=20&lang=en&Itemid=198

https://www.lifeextension.com/Magazine/2017/7/Magnesium-Deficiency-Increases-Insulin-Resistance/Page-01

Opracowała Ewa Wysocka