Wakacje, urlop, wypoczynek. Umiejętność odpoczywania i regeneracji jest niezwykle istotna dla równowagi psychicznej i zdrowia ciała. Badanie opublikowane na łamach Translational Psychiatry wykazało zaś, że zarówno wakacje jak i medytacja wpływają na nasze sieci molekularne.
Wakacje dla głowy
W przytoczonym badaniu udział wzięły 94 kobiety, w wieku 30-60 lat. Wszystkie osoby przebywały w tym samym ośrodku wypoczynkowym, przy czym połowa grupy odpoczywała na wakacjach, połowa zaś odbyła trening medytacyjny. W tym samym czasie naukowcy przyglądali się wpływowi medytacji na doświadczoną w tej materii grupę 30 osób, przebywających w odosobnieniu przez cały czas trwania badania.
Zespół badaczy wziął pod lupę zmiany, które dokonały się w 20 000 genów podczas i po wakacjach w ośrodku wypoczynkowym. Jak ujawniły wyniki, tydzień w kurorcie wpłynął na zmiany wzorców sieci molekularnych, u wszystkich osób, we wszystkich grupach (osób doświadczonych w medytacji, początkujących i wczasowiczek). To pierwsze badanie, które tak ujawniło tak wyraźne zmiany w genach, w tak krótkim czasie.
Najbardziej zauważalne zmiany dokonały się w aktywności genów obszarów powiązanych z reakcją na stres oraz pracą układu odpornościowego. Nawet miesiąc po tym doświadczeniu, osoby które rozpoczęły swoją przygodę z medytacją (w porównaniu do tych, które nie medytowały) wciąż doświadczały lepszego samopoczucia, mniej objawów depresyjnych oraz objawów stresu.
Badanie z 2014 roku opublikowane w magazynie Cancer wykazało, że u uczestniczących w programach technik redukcji stresu (w tym medytacji) osób, które były też osobami wygranymi w walce z rakiem, doszło do fizycznych przemian komórkowych. Pod koniec 3-miesięcznego badania grupy, które medytowały charakteryzowały się dłuższymi telomerami, niż niemedytująca grupa kontrolna. W miarę starzenia się oraz w przypadku takich chorób jak nowotwory, telomery ulegają skróceniu. Więcej na ich temat pisaliśmy miedzy innymi tutaj i tutaj.
Udowodniono również, że medytacja pomaga zredukować lęk i wpływa na te części mózgu, które związane są z przetwarzaniem informacji o nas i otaczającym nas świecie. Medytacja pomaga wzmocnić ścieżki i mechanizmy, który pomagają procedować napotykające nas sytuacje bardziej racjonalnie, a mniej lękowo. Zwiększa również empatię osób praktykujących, dzięki czemu czujemy się bardziej współczujący i odczuwamy większą wdzięczność.
Trudna sztuka odpoczynku
Większość z nas cierpi z powodu braku odpowiedniej ilości wolnego czasu, a jeszcze częściej z powodu nieumiejętności jego wykorzystania. Nierzadko pracujemy lub myślimy o pracy nawet w wolnym czasie, w tym na wakacjach. Nie służy to jednak ani nam, ani naszej pracy.
Już sama procedura planowania urlopu i oczekiwanie na niego może zwiększyć poczucie szczęścia. Jedno z badań wykazało na przykład, że na około 8 tygodni przed wyjazdem osoby badane zauważyły wyraźną poprawę nastroju. Same wakacje jednak i przebywanie w innym otoczeniu (szczególnie za granicą) wpływa korzystnie na neuroplastyczność. Innymi słowy na to, w jaki sposób ścieżki neuronowe reagują na nowe rzeczy. Dzięki temu stajemy się bardziej kreatywni, a nasz umysł wyrywa się z „jazdy na autopilocie”. Ekspozycja na inne, nowe bodźce – dźwięki, smaki, kulturę – aktywizuje różne synapsy w naszym mózgu, pobudzając umysł.
Ale wymiar psychiczny to nie wszystko. Badanie Framingham Heart Study trwające nieprzerwanie od 1948 roku wykazało, że kobiety korzystające z urlopu jedynie raz na 6 lat, były niemal 8 razy bardziej zagrożone atakiem serca, niż te, które robiły to przynajmniej co 2 lata. Z kolei badanie przeprowadzone na University of Massachusetts wykazało, że wśród mężczyzn w średnim wieku, znajdujących się w grupie ryzyka choroby niedokrwiennej serca, coroczne wakacje zmniejszały to zagrożenie. Regularni urlopowicze byli narażeni o 32% mniej na choroby serca oraz o 21% mniej na śmierć z jakiejkolwiek przyczyny.
Należy dodać, że zbawienne dla naszego zdrowia są nie tylko luksusowe wakacje za granicą czy w ogóle wakacje wiążące się z wyjazdem. Bardzo ważne jest również odłączenie się od mediów społecznościowych, maili, telefonu i spraw, które codziennie kosztują nas obciążenie. Jeśli ciało nie może udać się na wakacje, niech zrobi to umysł. A nowe aktywności czy smaki możliwe są przecież do poznania nawet we własnym domu, czy rodzinnej miejscowości.
Źródło:
