Tajemnicza oksytocyna jest jedną z tych substancji chemicznych występujących w naszym organizmie, która wpływ zarówno na nasze doświadczanie, jak i zachowanie.
Oksytocyna bowiem, jest niezwykle istotna dla pamięci społecznej, zachowań seksualnych oraz dla przyszłych i świeżo upieczonych matek i ich dzieci.
Tworzyć relacje
Jak donoszą naukowcy, oksytocyna poprawia zdolność do odczytywania znaków (mowy ciała) i wnioskowania na temat stanu psychicznego innych osób. Jak czytamy:
Oksytocyna neuropeptydowa stała się głównym regulatorem różnorodnych zachowań społecznych u kręgowców. Została ostatecznie określona jako środek, mogący wzmocnić terapię dysfunkcji społecznych.
Od tego, jak dobrze przetwarzamy informacje dotyczące emocji innych ludzi, w dużej mierze może zależeć nasza inteligencja społeczna. A poprawa tej zdolność, jest jedną z najczęściej badanych funkcji oksytocyny. Została również potwierdzona w kilku badaniach.
Wykazano na przykład, że podawanie oksytocyny mężczyznom poprawia rejestrowanie pozytywnych informacji społecznych, dzięki czemu stają się one (bardziej) niezapomnianymi. Jak sugerują wyniki, oksytocyna może przynieść korzyści w obszarze społecznego podejścia, intymności i więzi u mężczyzn, wzmacniając rejestrowanie. Tym samym kodowane dane stają się bardziej „przyjazne” i łatwiejsze do przywołania.
Co ciekawe również, optymalny poziom oksytocyny może pomóc zapobiegać zachowaniom destrukcyjnym oraz prowadzącym do uzależnień. Specjaliści uważają bowiem, że dla osiągnięcia odpowiedniego poziom oksytocyny i zredukowania stresu, sięgamy po jedzenie czy wykonujemy działania seksualne.
W ten sposób nierzadko próbujemy również rekompensować brak bliskich relacji i obniżać poziom lęku. Oksytocyna jest też ważna w związku pomiędzy matką, a dzieckiem.
Bez odpowiedniego poziomu oksytocyny, będziemy prawdopodobnie doświadczać stresu oraz niepokoju.
Odpowiednio wysoki poziom oksytocyny związany jest z:
- uczuciem miłości i odczuwaniem zaufania,
- budowaniem więzi pomiędzy matką i dzieckiem,
- zapobieganiem odczuwania stresu i lęku,
- odczytywaniem i zapamiętywaniem wskazówek emocjonalnych (inteligencja społeczna),
- zapobieganiem zachowaniom destrukcyjnym i uzależniającym,
- zapobieganiem zaburzeniom psychicznym.
Uważa się, że zbyt niski poziom oksytocyny to jeden z czynników przyczyniających się do rozwoju chorób i zaburzeń psychicznych, np. dużej depresji.
Istota regulacji
Choć oksytocyna jest niezwykle istotna dla funkcjonowania społecznego i równowagi psychicznej, niekontrolowane zwiększanie jej poziomu może mieć nieprzyjemne konsekwencje.
Wysoki poziom oksytocyny może skutkować nadinterpretacją sygnałów emocjonalnych, w kontaktach społecznych. Dotyczy to szczególnie tych osób, które borykają się ze skłonnością do niepokoju społecznego. Zwiększenie wrażliwości na te sygnały może więc być trudne w skutkach.
Okazuje się, że 98% uczestników badań nad działaniem oksytocyny, nie miało problemu z jej wytwarzaniem. Regulacja poziomu była adekwatna, a ich mózgi uwalniały hormon w związku z odczuwanym zaufaniem. Jedynie u 2% zaobserwowano rozregulowanie systemu wydzielania oksytocyny, które skutkowało choćby niemożnością rozwinięcia silnego przywiązania.
Do głównych skutków ubocznych zbyt wysokiego poziomu oksytocyny, należą:
- nadinterpretacja sygnałów emocjonalnych w społecznych kontaktach,
- uprzedzenia poznawcze,
- agresja,
- uprzedzenia,
- stronniczość w grupach.
Dlatego należy zachować rozsądek, w kwestii zwiększania poziomu oksytocyny za pomocą terapii farmakologicznych.
Choć badania wykazały, że prospołeczna neuropeptydowa oksytocyna (OXT) jest kluczowym składnikiem, jeśli chodzi o interpersonalne przyciąganie oraz tworzenie więzi rodzicielskich. Nie wiadomo jednak, czy wspomaga również utrzymanie tych więzi, kiedy zostaną już zbudowane.
Źródło:
Opracowała Ewa Wysocka
