26 września, 2017

Anemia – czym jest, z czym się wiąże i jak z nią walczyć?

Anemia (niedokrwistość) występuje wtedy, gdy liczba czerwonych krwinek we krwi jest niższa niż normalnie, lub kiedy nie mają one wystarczającej ilości hemoglobiny. Ponieważ efektem ubocznym anemii jest niedotlenienie, jej symptomy obejmują zwykle: osłabienie mięśni, przewlekłe zmęczenie lub ospałość, zaburzenia myślenia, a czasami nawet wahania nastroju. Według amerykańskiego National Heart, Lung and Blood Institute ciężka lub niesłabnąca anemia może powodować poważne komplikacje, w tym uszkodzenia serca, mózgu i innych organów. Choć zdarza się to rzadko, nieleczona anemia może być śmiertelna.

Biorąc pod uwagę jak poważnym stanem może być anemia i to, jak często występuje w niektórych grupach wiekowych, ważne by nauczyć się rozpoznawać jej objawy. Szczególnie zagrożone są kobiety w okresie rozrodczym oraz dorosłe osoby powyżej 65 r.ż., cierpiące z powodu nieprawidłowych stanów zdrowotnych.

Czym jest anemia?

Anemia to stan odznaczający się niedoborem czerwonych krwinek lub hemoglobiny we krwi. Hemoglobina to bogate w żelazo białko, które nadaje krwi czerwonego koloru. Pomaga komórkom rozprowadzać tlen od płuc, do reszty ciała. Jeśli cierpimy na anemię, nasze ciało nie otrzymuje po prostu wystarczającej ilości krwi bogatej w tlen, pozostawiając nas słabymi i zmęczonymi. Hemoglobinę zawierają czerwone krwinki. Są one ważne również dla odporności (w tym zwalczaniu infekcji), ponad to w krzepnięciu krwi i zapobieganiu wykrwawieniu.

Niedokrwistość jest ściśle związana z niedoborem żelaza – w Polsce odpowiada on za ok. 80% przypadków. Żelazo pomaga wytwarzać hemoglobinę, ułatwia też dystrybucje tlenu. Dlatego tak niepokojące są statystyki dotyczące tego pierwiastka:

  • 50% przypadków anemii na świecie wynika z niedoboru żelaza,
  • niemal 800 000 osób umiera co roku z powodu niedoboru żelaza i anemii,
  • 40% kobiet w ciąży cierpi na deficyt tego pierwiastka.

A to tylko kilka przykładów. Nasze ciało potrzebuje żelaza do wykonywania wielu funkcji, każdego dnia. Wiele osób cierpi jednak na jego deficyt z takich powodów jak: utrata krwi (np. przy miesiączce), słaba dieta czy niemożność przyswojenia wystarczającej jego ilości z jedzenia.

Objawy anemii

Poczucie „rozbicia” czy zmęczenia nie jest niczym niespotykanym u dorosłych. Wpływa na to wiele czynników, np.: stres, brak snu, walka z wirusem, wypełniony po brzegi harmonogram. Dlatego też ważne jest by wiedzieć, czy to z czym się borykamy może być objawami anemii, czy objawami życia.

Oto lista niektórych z najczęściej występujących objawów niedokrwistości u dorosłych:

  • zmęczenie,
  • osłabienie,
  • blada skóra,
  • szybkie lub nieregularne bicie serca,
  • duszności, trudność w oddychaniu, niska wytrzymałość i ograniczona wytrzymałość,
  • bóle w klatce piersiowej,
  • zawroty głowy lub problemy z równowagą,
  • problemy kognitywne, w tym: zaburzenia myślenia, trudności z koncentracją i kłopoty z wykonywaniem zadań,
  • zimne dłonie i stopy oraz inne oznaki zmian temperatury ciała,
  • bóle głowy.

Bez odpowiedniej ilości „niosących” tlen czerwonych krwinek, niemożliwe jest transportowanie odpowiedniej jego ilości do mózgu, tkanek, mięśni i komórek.

Należy pamiętać, że początkowo anemia może być tak łagodna, że towarzyszyć nam będzie niezauważenie. Czasami nawet przez lata. Jednak jej objawy zwykle pogłębiają się wraz z postępem schorzenia, szczególnie wtedy gdy winowajcą jest więcej niż jeden czynnik.

By dowiedzieć się, czy poziom krwinek jest niski, należy wykonać badanie hematokrytu (stosunek ilości czerwonych krwinek do objętości osocza krwi), wraz z badaniem hemoglobiny.

Czynniki ryzyka i przyczyny

Istnieją trzy główne powody występowania anemii, z powodu deficytu czerwonych krwinek:

  • niemożność wyprodukowania odpowiedniej ilości czerwonych krwinek,
  • utrata zbyt dużej ilości krwi z powodu obrażeń, miesiączki lub innych okoliczności powodujących krwawienie,
  • ciało zniszczyło czerwone krwinki w wyniku zmian w układzie odpornościowym.

Poniżej czynniki ryzyka i stany związane z anemią.

  • Niedobór żelaza lub witaminy B12. Może mieć to miejsce, kiedy jemy za mało, jesteśmy na restrykcyjnej diecie, czasami zdarza się to wegetarianom i weganom, jeśli nie dbają o odpowiednio zbilansowane posiłki (dotyczy to oczywiście osób na każdym rodzaju diety). Nasze ciało potrzebuje odpowiedniej ilości żelaza, witaminy B12 (pisaliśmy o niej tutaj), kwasu foliowego i innych składników odżywczych pozyskiwanych z jedzenia. Wszystko po to, by móc wyprodukować odpowiednią ilość hemoglobiny i czerwonych krwinek.
  • Płeć, ponieważ u kobiet anemia rozwija się częściej, niż u mężczyzn.
  • Osoby z anemią złośliwą (tzw. chorobą Addisona-Biermera). Nawet jeśli przyjmują odpowiednią ilość witaminy B12, nie są w stanie przyswoić i użyć jej w optymalnej dawce. Z tego powodu w ich ciele nie ma odpowiedniej ilości hemoglobiny.
  • Starszy wiek. Badania wykazują, że osoby powyżej 65 r.ż. są bardziej narażone na niedokrwistość.
  • Ciąża również może zwiększyć ryzyko niedokrwistości.
  • Candida (drożdżaki) mogące zmieniać sposób wchłaniania składników odżywczych, w tym witamin z grupy B.
  • Inne stany, w tym choroba autoimmunologiczna (np. toczeń), HIV/AIDS, reumatoidalne zapalenie stawów, choroby nerek oraz rak – to wszystko może powodować anemię. Jeżeli mamy problemy z nerkami i anemię, erytropoetyna – glikoproteinowy hormon kontrolujący produkcję czerwonych krwinek – może nie działać. Kiedy nasze nerki nie produkują jej wystarczająco dużo, może to przyczynić się do niedokrwistości.
  • Problemy z trawieniem, zakłócające wchłanianie składników odżywczych – np. zapalenie jelit, wrzody czy choroba Leśniowskiego-Crohna.
  • Częste przyjmowanie leków przeciwbólowych bez recepty, szczególnie aspiryny która blokuje wchłanianie niektórych składników odżywczych.
  • Czasami anemia jest obciążeniem genetycznym, tym samym mniej prawdopodobne że spowodowana jest dietą lub stylem życia. Obciążeniami tymi będą np.: niedokrwistość aplastyczna (organizm nie wytwarza wystarczającej liczby czerwonych krwinek), choroby szpiku kostnego (jak białaczka i mielofibroza), anemia hemolityczna (czerwone krwinki ulegają szybszemu zniszczeniu niż szpik kostny jest w stanie je zastąpić) lub anemia sierpowata (hemoglobina produkuje czerwone krwinki które nie mogą zostać użyte, powodując ich przedwczesną śmierć). Do anemii przyczynić się może również choroba genetyczna zwana niedoborem G6PD (dehydrogenazy glukozo-6-fosforanowej).
  • Do anemii doprowadzić może również talasemia. To dziedziczna choroba krwi, charakteryzująca się nieprawidłowym tworzeniem się łańcuchów hemoglobiny.

Wpływ diety na anemię

Co – poza dostarczaniem odpowiedniej ilości żelaza i witamin z grupy B – możemy zrobić, by pokonać anemię? Po pierwsze, należy usunąć z  naszego menu przetworzoną i „śmieciową” żywność. Spożywanie dużej ilości pustych kalorii – jak wspomniane śmieciowe jedzenie, rafinowane ziarna, sztuczne dodatki, czy nadmiar cukru – może przyczynić się do: niedoboru niezbędnych składników odżywczych, zmęczenia, zwiększenia masy ciała, osłabienia, a także zapalenia lub grzybicy/drożdżycy jelit (candida).

Drożdżyca jelit to stan skutkujący wysokim poziomem drożdżaków, które rozprzestrzeniają się i zaburzają prawidłowy poziom pH, oraz uszkadzają śluzówkę układu pokarmowego. Powoduje to zmianę sposobu wchłaniania składników odżywczych. Często problemy związane z trawieniem – jak zespół jelita wrażliwego, anemia albo drożdżyca właśnie – są ze sobą powiązane. Szczególnie u kobiet. Jeżeli zauważymy biały nalot na języku lub tylnej części gardła, albo jeżeli kiedykolwiek mieliśmy problemy z drożdżakami, to są to objawy drożdżycy. Poza problemami trawiennymi, innymi – często pomijanymi – objawami tych chorób są przewlekłe zmęczenie i zaburzenie myślenia. Obie mogą potęgować problemy z koncentracją, słabą koordynację, trudności z koncentracją na zadaniach i problemy z pamięcią. Podobnie jak anemia.

By pokonać drożdżycę i pokrewne problemy trawienne, zwykle należy wyeliminować niemal wszystkie przetworzone cukry i ziarna. Przynajmniej na jakiś czas. Innymi słowy, pomóc kontrolować objawy może zastosowanie diety eliminacyjnej. Jeżeli spożywamy dużo cukru, makaronów, pieczywa, zbóż  – tak naprawdę każdego rodzaju rafinowanego zboża czy słodzika – będą one żywić drożdżaki w naszym przewodzie pokarmowym. Może to zablokować wchłanianie żelaza i pogłębiać anemię. Tak więc poprawa jakości diety jest kluczem do sukcesu. Najlepszym ruchem będzie wymiana wszystkich tych problematycznych i mało odżywczych pokarmów na świeże warzywa, chude białko i zdrowe tłuszcze. Pomoże to przywrócić zdrowie układu trawiennego/jelit, a także dostarczyć niezbędnych składników, w tym żelaza.

Pokarmy których należy unikać w przypadku anemii

Oto lista pokarmów które są naprawdę złym wyborem, jeśli zmagamy się z anemią:

  • cukry dodane/słodziki,
  • przetworzone ziarna,
  • czekolada – zawiera ona substancję która usuwa żelazo z organizmu, dlatego najlepiej jest jej unikać kiedy próbujemy podnieść jego poziom,
  • otręby – są bogate w nierozpuszczalny błonnik, który więzi i usuwa żelazo podczas trawienia,
  • konwencjonalny nabiał – wapń wiąże się z żelazem w żywności i może prowadzić do słabej wchłanialności,
  • napoje gazowane – mają bardzo dużo cukru i bardzo mało składników odżywczych, blokują absorpcję żelaza,
  • kawa i czarna herbata – nadmierne spożywanie kawy może blokować wchłanianie żelaza, warto więc zmniejszyć ilość wypijanej kawy do jednej filiżanki dziennie.

5 naturalnych sposobów na leczenie anemii

Objawy anemii można leczyć naturalnymi sposobami, poprzez:

  • odżywianie śledziony,
  • stosowanie probiotyków dla zdrowia jelit,
  • spożywanie pokarmów bogatych w żelazo,
  • redukowanie stresu,
  • suplementy.

A zatem po kolei.

  • Odżywianie śledziony 

Pierwszym naturalnym sposobem na walkę z anemią jest porządne odżywienie śledziony. To narząd odpowiedzialny za produkcję czerwonych krwinek, a także utrzymanie płynów w całym naszym systemie. Jeżeli śledziona choruje, to stan ten będzie jednym z pierwszych czynników wywołujących niedokrwistość.

Istnieją konkretne pokarmy, które pomogą naprawdę odżywić śledzionę. Np. wszystkie rodzaje dyni. To świetne jedzenie dla odżywienia cierpiącego organu.

Następne będą warzywa zielonolistne, jak: szpinak, kapusta czy botwina. Zjedzenie choć jednej porcji tych warzyw dziennie będzie bardzo dobre dla naszej śledziony.

I na koniec – gorzkie potrawy. Są świetne dla śledziony, szczególnie takie warzywa jak sałata rzymska czy rukola. Możemy też zjeść gorzkie zioła przed posiłkiem, jako suplement. Pamiętajmy – każda gorzka żywność zyska aprobatę naszej śledziony.

  • Probiotyki

Krok drugi to poprawa zdrowia jelit za pomocą probiotyków. Zdrowie jelit ma kluczowe znaczenie dla wchłaniania składników odżywczych. Zasada nie powinna brzmieć „jesteś tym co jesz”, a raczej „jesteś tym, co strawisz”. Jeśli nie trawimy prawidłowo i nie absorbujemy składników odżywczych, nie absorbujemy żelaza!

Niestety u wielu osób przyjmowanie suplementów żelaza może nie zadziałać. Wszystko z powodu nieprawidłowo funkcjonującego układu trawiennego. Prawdopodobnie osoby te cierpią na zespół nieszczelnego jelita. Uniemożliwia on prawidłowe wchłanianie żelaza, niektórych witamin i minerałów, jak: witamina B12, magnez i cynk.

Badanie medyczne ze Stanford wykazało, że przyjmowanie suplementów z probiotykami przynosi wzrost poziomu witamin z grupy B i żelaza. Zamiast przyjmować wiele tabletek z żelazem bez rozwiązania problemu u podłoża, warto spróbować poszukać głębiej. Pomoże dodanie do swojego menu żywności bogatej w probiotyki, jak: domowe jogurty naturalne, kefir czy kapusta kiszona. Następnie możemy wprowadzać produkty probiotyczne.

  • Pokarmy bogate w żelazo 

Krok numer trzy to spożywanie pokarmów bogatych w żelazo. Najlepszym źródłem hemowego żelaza (lepiej wchłanianego) będą m.in. owoce morza. Źródłami niehemowego żelaza to: orzechy, fasola, warzywa i fortyfikowane zboża.

  • Redukcja stresu

Kiedy jesteśmy zestresowani, próbujemy zapomnieć, zmagamy się ze złością lub cierpimy na chroniczny lęk, nasza śledziona i wątroba dostają „w kość”. To wszystko ma na nie prawdziwy wpływ. Upewnijmy się więc, że na przestrzeni tygodnia mamy zaplanowany również czas na relaks i zabawę. Dodatkowo, konieczne jest zadbanie o odpowiednią ilość snu. Pomoże nam to zregenerować się i pokonać stres. Jeśli to wszystko się uda, zobaczymy niezwykłą poprawę również w walce z anemią.

  • Suplementy

Zdaniem National Heart, Lung and Blood Institute – poza całościowymi zmianami opisanymi wyżej – warto pomyśleć o przyjmowaniu kompleksu witamin z grupy B, zawierającego folian (ale nie kwas foliowy) oraz suplement żelaza. Oto ciekawostka związana ze stresem i zdrowiem śledziony – według medycyny chińskiej anemia jest ściśle związana ze śledzioną. Niektóre zioła skutecznie wspierają jej działanie, szczególnie żeń-szeń. Jest on znanym adaptogenem (zielem podnoszącym odporność), który obniża poziom kortyzolu. Może pomóc organizmowi lepiej radzić sobie ze stresem. Na koniec – buraki. Pomagają utrzymać zdrowie układu krążenia i optymalny poziom żelaza.

Dieta wspomagająca zwalczanie anemii

Choć niedokrwistość jest powszechna, większość zdrowych ludzi może zapobiec jej za pomocą diety. Poniżej lista żywności które dobrze jest włączyć do swojej diety, kiedy walczymy z anemią:

  • drożdże piwowarskie – bogate w kwas foliowy, witaminę B12 i żelazo. Warto dodać je do płatków śniadaniowych, sałatki lub soku,
  • żywność bogata w witaminę C – witamina ta wspomaga wchłanianie żelaza. Podczas spożywania posiłków bogatych w żelazo, starajmy się dodawać do nich źródło witaminy C, np. pomidory, natkę pietruszki, paprykę lub truskawki,
  • warzywa zielonolistne – zapewniają dużą dawkę żelaza i kwasu foliowego. Surowy szpinak jest bogaty w kwas szczawiowy, który zmniejsza wchłanianie żelaza – jednakże ten gotowany na parze ma go mniej. Innymi zielonolistnymi warzywami świetnymi do gotowania na parze będą kapusta i brokuły,
  • naturalne substancje słodzące (w małych ilościach) – jeżeli chcemy uniknąć cukrów dodanych ale potrzebujemy słodzika, spróbujmy użyć czarnej melasy lub surowego miodu w niewielkiej ilości (ok. 1 łyżeczki naraz). Melasa może być przyjmowana w ilości ok. 1 łyżeczki dziennie, ponieważ zawiera bardzo dużo żelaza. Lokalny miód lub stewia to dwie kolejne dobre opcje, które pozwolą utrzymać zbyt duże ilości cukru z dala od naszej diety.

Środki ostrożności

Choć walkę z anemią możemy toczyć samodzielnie, za pomocą diety, stylu życia i suplementów, dobrze jest porozmawiać z lekarzem kiedy podejrzewamy jej wystąpienie. To ważne, bowiem niedokrwistość bywa efektem ubocznym innej, poważnej choroby. Z powodu wyczerpania trudno może być nam skupić się na innych możliwych dolegliwościach, nie związanych z anemią. Nie zakładajmy od razu, że dobrze się zdiagnozowaliśmy, to stanowi niebezpieczną pułapkę. Jeśli objawy niedokrwistości utrzymują się pomimo wprowadzenia powyższych zmian, należy upewnić się czy nie cierpimy na deficyty składników odżywczych i skonsultować się z lekarzem.

Podsumowanie

Kilka słów podsumowania na temat anemii.

  • Anemia to powszechnie występujący stan, charakteryzujący się obniżoną liczbą czerwonych krwinek lub niezdolnością krwinek do wyprodukowania wystarczającej ilości hemoglobiny.
  • Anemia spowodowana niedoborem hemoglobiny może wywołać: zaburzenia myślenia, wyczerpanie, osłabienie, kłopoty z oddychaniem, bóle głowy i zmiany temperatury ciała.
  • Naturalnym sposobem leczenie niedokrwistości jest spożywanie odpowiedniej ilości pokarmów bogatych w żelazo i witaminy z grupy B. Takie działanie pomoże również w walce z drożdżycą jelit  i zespołem nieszczelnego jelita, stresem i chorobami autoimmunologicznymi, jak wrzody czy choroby nerek.
  • Stosowanie naturalnych metod może pomóc złagodzić objawy anemii i rozwiązać przyczyny leżące u podstaw problemu.

Źródło:

https://draxe.com/anemia-symptoms/

Opracowała Ewa Wysocka

Zapisz się do newslettera

    Zapisz się do newslettera

      3 komentarze

      1. Dasiek 30 września 2017 at 21:25- Odpowiedz

        Według Bołotowa

        Jeśli dochodzi do zmniejszenia poziomu chloru we krwi, to zaczyna się zmniejszenie poziomu jodu w limfie. Wprowadzenie preparatów jodowych do organizmu nie przywraca równowagi zgodnie z zasadą parzystości. Dlatego w celu unormowania poziomu jodu należy przede wszystkim podnieść poziom chloru.

        Dokladnie tak samo w związku parzystym i w równowadze znajdują się takie pierwiastki jak sód i potas, żelazo i miedź, magnez i cynk, krzem i siarka, azot i fosfor itd. Dlatego obniżony poziom żelaza we krwi rekompensuje się nie przy pomocy soli dwuwalencyjnego żelaza, lecz poprzez wprowadzenie do organizmu miedzi, ma przykład dzięki dodaniu do posiłku morskiej kapusty, która zawiera miedź. Dokladnie tak samo niedobór jakiegokolwiek pierwiastka może zostać zrekompensowany

        równoczesnym dostarczeniem od razu dwóch pierwiastków.

      2. Agata 1 października 2017 at 07:58- Odpowiedz

        To prawda…Nie ma leczenia niedokrwistości bez miedzi ale to żaden lekarz Panu nie powie – nawet naturoterapeuta. Przynajmniej mi nikt o tym nie wspomniał…Także Pana informacja bardzo wzbogaciła ten wątek…

      3. mania89 2 października 2017 at 12:34- Odpowiedz

        jeszcze możemy zapobiegać tej niedokrwistości, na przykład poprzez regularne jedzenie suplementów z żelazem. Jeśli komuś już dieta nie wystarcza to niestety trzeba tez jeść suplementy, wiem coś o tym

      Wyślij komentarz

      This site is protected by reCAPTCHA and the Google Privacy Policy and Terms of Service apply.

      The reCAPTCHA verification period has expired. Please reload the page.