12 stycznia, 2022

W jaki sposób geny wpływają na rozwój dzieci?

Jaki wpływ mają geny na nasz rozwój, zachowanie, charakter? Badania pokazują, że czynniki genetyczne odpowiedzialne są w 40-50% za różnice między nami, reszta zależy od czynników środowiskowych. To bardzo ważna informacja, która może pomóc zrozumieć rozwój dziecka i… ułatwić prace rodzicom.

Co w genach gra

Jakie są najważniejsze aspekty, na które wpływ mają geny?

  • Zachowanie

DNA kształtuje sposób, w jaki mózg dziecka wpływa na powstawanie tendencji behawioralnych. Już u dzieci widać przecież, że niektóre z nich są bardziej towarzyskie niż inne, niektóre szybciej popadają w złość czy frustracje, inne wykazują się większą elastycznością adaptacyjną. Niektóre dzieci są znacznie bardziej impulsywne, inne zaś wykazują większą samokontrolę.

Tendencji tych nie szukamy w typowych dla wieku rozwojowego zachowaniu (np. kapryszeniu z powodu zmęczenia lub głodu). Przyglądamy się całościowemu obrazowi sposobu, w jaki dziecko reaguje na rzeczywistość. Jeżeli niepokoi się wieloma sprawami codziennymi, reaguje na nie wyraźnie, może oznaczać to skłonność do silniejszych reakcji emocjonalnych (np. wyższego poziomu neurotyczności).

  • Temperament

Geny mają wpływ na temperament. Ten z kolei wpływa między innymi na to, w jaki sposób postrzegają nas ludzie. Należy pamiętać, że sposób w jaki otoczenie reaguje na dziecko, determinuje również sposób, w jaki je traktuje. Tworzyć to może reakcję łańcuchową, która wpływa bezpośrednio na rozwój dziecka. Na przykład bardziej pogodne dzieci będą częściej otrzymywały pozytywne wzmocnienie, częściej będą przytulane i częściej będą odbierały uśmiechy. Dziecka z niską samooceną może częściej wywoływać frustrację, a nawet być częściej karane. Tak więc temperament i sposób usposobienia dziecka może wpływać na to, jak ukształtuje się jej_jego najbliższe środowisko, w którym będzie się rozwijać.

  • Preferencje

Kiedy stają się coraz starsze, dzieci częściej same wybierają interesujące dla siebie środowisko – te lubujące się bardziej w ryzyku będą wspinały się po drzewach, te bardziej wycofane, będą wolały spędzać czas w domu. Tak więc geny wpływają na wybierane środowisko, te w którym dorastają. W tej sposób również kształtują i/lub umacniają się preferencje.

Małe dzieci muszą w tej kwestii polegać na rodzicach. Zwracajmy więc uwagę na to, jakie aktywności sprawiają dziecku przyjemność i je angażują (wycieczka do muzeum, ogrodu botanicznego, do kina czy parku przeszkód), starając się za nimi podążać.

Słowo na koniec

Wiedza dotycząca tego, w jaki sposób geny determinują rozwój, jest bardzo ważna. Należy przy tym pamiętać jednak, że geny nie są jedynym czynnikiem determinującym. Innymi słowy – geny nie przesądzają sprawy. Naturalne predyspozycje dzieci potrzebują mądrego wsparcia rodziców. Warto by dotyczyło to zarówno kształtowania środowiska, w jakim dorastają dzieci, jak i sposobu reagowania na dziecko oraz uczenia je reagowania na otaczającą rzeczywistość. Stosowanie skrótów myślowych i działań nie działa na korzyść dziecka, ani całej rodziny. Zanim dojdziemy do wniosku, że dziecko jest niegrzeczne, zastanówmy się nad jej_jego usposobieniem. Zastanówmy się z jakimi trudnościami być może się mierzy i przyjrzyjmy swojemu sposobowi na radzenie sobie z tymi trudnościami, a także wspieranie w nich dziecka. Niedostosowana do usposobienia dziecka odpowiedź, to częste źródło napięć w rodzinie. Dzieci bardziej wycofane nie będą czuły się dobrze w nieznanym, dynamicznym otoczeniu, może to wywołać u nich przytłoczenie. Dzieci nie są też często w stanie powiedzieć nam, co czują i dlaczego reagują w dany sposób. Wynika to ze stałego rozwoju, w tym rozwoju mózgu. Im więcej wiemy na temat tego w jaki sposób i dlaczego kształtują się różnice między nami, tym łatwiej jest nam zbudować świat, w którym każdy zdoła znaleźć miejsce dla siebie.  

Źródło:

https://www.psychologytoday.com/us/blog/genes-environments-and-human-behavior/202201/5-ways-children-s-genes-shape-their-behavior

Opracowała Ewa Wysocka

Zapisz się do newslettera

    Zapisz się do newslettera

      Wyślij komentarz

      This site is protected by reCAPTCHA and the Google Privacy Policy and Terms of Service apply.

      The reCAPTCHA verification period has expired. Please reload the page.