Przez stulecia ocet używany był do różnych celów w gospodarstwie domowym. Najbardziej popularnym jeśli chodzi o kwestie prozdrowotne, jest ocet jabłkowy. Uważa się, że przynosi wiele korzyści, a niektóre z nich zostały poparte badaniami – np. zmniejszenie masy ciała, obniżenie poziomu cukru we krwi i poprawa w obszarze symptomów cukrzycy.
Co potrafi ocet jabłkowy?
Jakie właściwości skrywa więc ocet jabłkowy? Oto jego naukowo dowiedzione właściwości.
- Posiada wysoką zawartość kwasu octowego, który ma silne działanie biologiczne
Ocet wytwarzany jest w dwuetapowym procesie, przypominającym ten wytwarzania alkoholu. Pierwszy krok to wystawienie pokruszonych jabłek (lub jabłkowego cydru) na działanie drożdży. Te fermentują cukry i zmieniają je w alkohol. W drugim etapie do roztworu dodawane są bakterie, które fermentują dalej alkohol i zmieniają go w kwas octowy – główny składnik octu.
Organiczny, niefiltrowany ocet jabłkowy zawiera również łańcuchy białek, enzymów i przyjaznych bakterii, które nadają produktowi mętny wygląd. Niektórzy uważają, że zestawienie to odpowiedzialne jest za większość korzyści zdrowotnych, choć nie istnieją obecnie żadne badania to potwierdzające.
Ocet jabłkowy zawiera jedynie ok. 3 kalorii na łyżkę stołową. Nie posiada wielu witamin i minerałów, ma jednak niewielką ilość potasu. W wysokiej jakości occie jabłkowym znajdziemy też niektóre aminokwasy i przeciwutleniacze.
- Może zabić wiele typów bakterii
Ocet może pomóc zabić patogeny, w tym bakterie. Tradycyjnie używany był do czyszczenia i dezynfekcji, leczenia grzybicy paznokci, wszy, brodawek i infekcji ucha. Jednak wiele z tych zastosowań nie zostało jeszcze potwierdzonych badaniami. Hipokrates używał octu do czyszczenia ran już ponad 2000 lat temu.
Ocet stosowany jest również do konserwowania żywności, a badania pokazują że hamuje rozwój bakterii (np. E. coli) w żywności i przeciwdziała jej zepsuciu. Jeśli szukamy naturalnego sposobu na zachowanie jedzenia, ocet jabłkowy może okazać się bardzo przydatny.
Istnieją również doniesienia, że rozcieńczony ocet jabłkowy może być pomocny w leczeniu trądziku, po nałożeniu go na skórę. Nie udało się znaleźć badań popierających to twierdzenie.
- Obniża poziom cukru we krwi i pomaga walczyć z cukrzycą
Zdecydowanie najbardziej udane zastosowanie octu obejmuje pacjentów z cukrzycą typu 2. Charakteryzuje się ona podwyższonym poziomem cukru we krwi oraz insulinoopornością lub upośledzoną zdolnością do wytwarzania insuliny.
Jednak podniesiony poziom glukozy może być problemem również dla osób, które nie chorują na cukrzycę. Uważa się, że jest to jedna z głównych przyczyn wielu chorób przewlekłych. Tak więc każdy ma szansę skorzystać z tych właściwości octu, które pomagają utrzymać stały poziom cukru we krwi. Oczywiście najlepszym sposobem byłoby unikanie w diecie zarówno jego, jak i przetworzonych węglowodanów, ale ocet może również okazać się pomocny.
Oto kilka właściwości tego produktu w zakresie funkcji insuliny i poziomu glukozy we krwi:
- poprawia wrażliwość na insulinę po posiłku o wysokiej zawartości węglowodanów, o 19-34% , znacznie obniża poziom glukozy we krwi i wydzielanie insuliny,
- redukuje poziom glukozy we krwi o 34% podczas spożywania 50 g białego chleba,
- 2 łyżki octu jabłkowego przed snem mogą zmniejszyć stężenie glukozy we krwi na czczo o 4%,
- liczne badania, zarówno na ludziach jak i na szczurach, wykazały że ocet może zwiększać wrażliwość na insulinę i znacznie zmniejszać poziom glukozy we krwi podczas posiłków.
Z powyższych powodów, ocet może być przydatny zarówno dla osób z cukrzycą i stanem przedcukrzycowym, jak i dla tych którzy chcą utrzymać niski poziom cukru we krwi z innych powodów.
Jeżeli przyjmujemy obecnie leki obniżające poziom glukozy, należy skonsultować się z lekarzem zanim zaczniemy stosować ocet jabłkowy.
- Pomaga zrzucić wagę, wzmagając uczucie sytości
Kilka badań z udziałem ludzi sugeruje, że ocet może zwiększać uczucie sytości, pomagając w spożywaniu mniejszej ilości kalorii, a nawet prowadzić do utraty wagi. Ma to sens, biorąc pod uwagę że obniża poziom cukru we krwi i poziom insuliny.
Ocet wraz z posiłkami o wysokiej zawartości węglowodanów może zwiększyć uczucie pełności i w konsekwencji spowodować, że w ciągu dnia spożyjemy 200-275 kalorii mniej. Zmniejszenie spożycia kalorii powinno z czasem przełożyć się na zmniejszenie masy ciała.
Badanie osób otyłych wykazało, że codzienne spożycie octu prowadziło do zmniejszenia tłuszczu w obszarze brzucha, talii oraz obniżenia poziomu trójglicerydów we krwi i utraty wagi:
- 15 ml (1 łyżka stołowa) – utracone 1,2 kg,
- 30 ml (2 łyżki stołowe) – utracone 1,7 kg.
Należy jednak pamiętać, że badanie trwało 12 tygodni, tak więc wpływ na masę ciała nie był spektakularny.
Ogólnie rzecz ujmując, ocet jabłkowy wydaje się być przydatnym środkiem wspomagającym odchudzanie, przede wszystkim poprzez zwiększenie uczucia sytości oraz obniżenie poziom glukozy i insuliny. Proces utraty wagi jednak, to złożona procedura na którą powinny składać się: zmiana trybu życia, zbilansowana dieta, aktywność fizyczna i odpowiednia ilość snu.
- Obniża poziom cholesterolu i zmniejsza ryzyko chorób serca
Choroby sercowo-naczyniowe są obecnie najczęstszą przyczyną zgonów na świecie. Dziś wiemy już, że wpływ na ryzyko wystąpienia tych chorób ma też kilka warunków biologicznych. Wykazano, że niektóre z czynników ryzyka „poprawiają się” dzięki spożywaniu octu. Jednak badania te przeprowadzono na szczurach. W ich wynikach zaobserwowano, że ocet jabłkowy może obniżyć poziom cholesterolu i trójglicerydów.
Może on zawierać również kwas chlorogenowy – przeciwutleniacz – który jak wykazano chroni cząsteczki cholesterolu LDL przed utlenieniem, co jest kluczowym elementem w procesie chorób serca.
Istnieją również badania wskazujące na to, że ocet obniża ciśnienie krwi (główny czynnik ryzyka) u szczurów. Niestety, to co działa u zwierząt, nie zawsze działa na ludzi. Jedynym „ludzkim” dowodem jest obserwacyjne badanie z Harvardu, pokazujące że kobiety które jadły sosy sałatkowe z dodatkiem octu, miały niższe ryzyko chorób serca. Jednak ten rodzaj badań pokazuje jedynie skojarzenia, nie udowadnia że ocet był sprawcą czegokolwiek.
- Może mieć ochronne działanie przeciwnowotworowe
Istnieje wiele internetowych teorii, dotyczących antyrakowego działania octu jabłkowego. Niektóre badania wykazały, że może zabijać komórki nowotworowe i zmniejszać guzy. Jednak wszystkie zostały przeprowadzone na izolowanych komórkach w probówkach lub na szczurach. Nie dowodzi to zatem że mechanizm ten działa również u (żywego i oddychającego) człowieka. Ponadto większość z badań została przeprowadzona na occie ryżowym, a nie jabłkowym.
Niektóre badania obserwacyjne (niedowodzące niczego) wykazały, że spożycie octu związane jest ze zmniejszeniem ilości przypadków raka przełyku w Chinach ale wzrostem raka pęcherza w Serbii.
Podsumowując – możliwe jest, że ocet jabłkowy może pomóc w zapobieganiu rakowi, jednak bieżące badania nie dają jeszcze możliwości by traktować to jako zalecenie w antynowotworowej terapii.
Skutki uboczne, dawkowanie, sposób używania
Niestety wiele twierdzeń dotyczących właściwości octu jabłkowego (krążących przede wszystkim w sieci) nie jest popartych żadnymi naukowymi dowodami. Choć brak dowodów nie oznacza braku właściwości, należy zachować ostrożność. Na szczęście ocet jabłkowy jest bezpieczny i nie zaobserwowano żadnych skutków ubocznych jego normalnego stosowania.
- Najlepszych sposobem jest dodawanie go do sałatek i sosów. Innym rozcieńczanie w wodzie i picie. Typowe dawki to 1-2 łyżeczki (5-10 ml) do 1-2 łyżek (15-30 ml) dziennie. Nie należy przekraczać tej ilości, ponieważ może mieć to szkodliwe skutki.
- Możliwe jest również przyjmowanie go w formie tabletek. Jednak badanie z 2005 roku wykazało, że prawdziwa zawartość octu w tych suplementach jest wysoce wątpliwa. Istnieje też doniesienie o kobiecie, której tabletka utknęła w gardle, co doprowadziło do oparzeń przełyku.
- Poleca się stosowanie ekologicznego, niefiltrowanego octu jabłkowego.
- Ocet jabłkowy ma również inne zastosowania, niezwiązane ze zdrowiem: jako odżywka dla włosów, produkt do pielęgnacji skóry, środek stomatologiczny oraz jako środek czyszczący. A to tylko kilka przykładów.
Produkt ten jest więc świetnym wyborem dla tych, którzy chcą korzystać z naturalnych składników.
Źródło:
https://www.healthline.com/nutrition/6-proven-health-benefits-of-apple-cider-vinegar
Opracowała Ewa Wysocka
