Fruktoza może uszkadzać nasze mózgi

Czy fruktoza, cukier powszechnie występujący w naszej diecie, wpływa na mózg? Naukowcy z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Los Angeles (UCLA) postanowili przyjrzeć się sprawie. Zwrócili uwagę na to, że wiele chorób powiązanych jest ze zmianami genetycznymi w mózgu. Niestety, według kalifornijskich naukowców, fruktoza może uszkadzać setki z tych genów. Pocieszeniem zdaje się być przypuszczenie, iż kwas omega-3 (DHA) odwraca negatywne skutki działania fruktozy. Jak przyznaje jeden z autorów badań, profesor Xia Yang:

DHA wpływa nie na jeden czy dwa geny, ale wydaje się, że powoduje, iż całe wzorce genów powracają do normalnego działania.

By zbadać wpływ fruktozy na mózg, badacze zdecydowali się przeprowadzić eksperyment z udziałem szczurów. Najpierw nauczyli je jak pokonywać labirynt. W kolejnej fazie badania, podzielili szczury na trzy grupy. Przez sześć kolejnych tygodni pierwsza z nich otrzymywała wodę słodzoną taką ilością fruktozy, jaka znajdowałaby się w litrze napoju gazowanego. Druga grupa otrzymywała to samo, plus dietę bogatą w DHA. Trzecia zaś nie dostawała ani fruktozy ani DHA. Po sześciotygodniowej terapii szczury umieszczono z powrotem w labiryncie. Okazało się, że te z nich którym podawano fruktozę pokonywały labirynt dwa razy wolniej niż te, którym jej nie podawano. Taki wynik dowiódł, iż fruktoza uszkodziła pamięć szczurów. Jednakże grupa która spożywała fruktozę i DHA, uzyskiwała wyniki zbliżonej do grupy nieprzyjmującej cukru. A więc DHA złagodziło nieco negatywny wpływ fruktozy.

Kolejne badania ukazały więcej znaczących różnic. Szczury które spożywały fruktozę miały znacznie podwyższony poziom glukozy, trójglicerydów i insuliny w porównaniu z pozostałymi dwiema grupami. 900 z 20 000 zbadanych genów znajdujących się w mózgach szczurów uległo zmianom pod wpływem fruktozy. 700 genów znajduje się w podwzgórzu, 200 w hipokampie, a większość z nich znajdziemy też w ludzkich mózgach. Niektóre odpowiadają za regulowanie metabolizmu, komunikację międzykomórkową i reakcje zapalne. Zmiany w tych genach mogą prowadzić do rozwoju choroby Parkinsona, depresji, zaburzeń dwubiegunowych oraz innych chorób układu nerwowego. Naukowcom z UCLA udało się dowiedzieć dlaczego fruktoza wywołuje niekorzystne zmiany w mózgu. Okazało się, że wpływa ona na ilość cytozyny, jednego z czterech nukleotydów tworzących DNA. Modyfikacja ilości cytozyny prowadzi do włączenia lub wyłączenia genów.

Choć DHA występuje w ścianach komórek mózgowych, jest go tam zbyt mało by zwalczać choroby. Dlatego też należy dbać o to, by dostarczać go poprzez odpowiednią dietę. Kwas ten znajdziemy w dzikim (nie hodowlanym!) łososiu i innych rybach, orzechach, nasionach lnu, warzywach i owocach. Warto zadbać o dostarczanie organizmowi DHA, ponieważ wzmacnia on synapsy, wspomaga pamięć i uczenie się. Zachodnia dieta obfituje we fruktozę, głównie w postaci syropu glukozowo-fruktozowego. Jest to środek obecny w wielu produktach spożywczych: słodyczach, pieczywie, wędlinach, konserwach, jogurtach czy serach. Fruktoza znajduje się też w owocach, jednak obecność błonnika pozwala przyswajać ten cukier powoli. Chociaż DHA odwraca w jakimś stopniu szkodliwe działanie fruktozy naukowcy ostrzegają, że nie jest to panaceum na wszelkie problemy. Potrzeba dalszych badań, by stwierdzić, w jakim stopniu kwas omega-3 może odwrócić niekorzystne zmiany
w genomie.