Naukowcy mają nadzieję, że znaleźli lek który powstrzyma rozwój wszystkich neurodegeneracyjnych chorób mózgu – w tym demencję.
W 2013 roku świat obiegła wiadomość, że Zespół ds. Badań Medycznych w Wielkiej Brytanii po raz pierwszy zatrzymał proces umierania komórek mózgu. Test ten został przeprowadzony na zwierzętach.
Zastosowany związek nie był jednak odpowiedni dla ludzi, ponieważ powodował uszkodzenie narządów.
Obecnie znaleziono dwa lekarstwa, które powinny dawać ten sam, ochronny dla mózgu efekt. I są już bezpiecznie stosowane na pacjentach.
„To naprawdę ekscytujące” – powiedziała prof. Giovanna Malluci, z Zespołu Toksykologii MRC w Leicester.
Chciałaby ona jak najszybciej rozpocząć testy kliniczne, z udziałem pacjentów cierpiących na demencję. Spodziewa się odpowiedzi na pytanie czy lekarstwo działa, na przestrzeni 2-3 lat.
Dlaczego to ma szansę zadziałać?
Nowe podejście skupia się na naturalnych mechanizmach obronnych, wbudowanych w komórki mózgowe.
Kiedy przejmuje je wirus, doprowadza do nagromadzenia białek wirusowych. Komórki reagują zablokowaniem niemal całej produkcji białka. Wszystko po to, by powstrzymać rozprzestrzenianie się wirusa.
W przypadku wielu chorób neurodegeneracyjnych, produkowane są wadliwe białka, które aktywują te same mechanizmy obronne. Z większymi jednak konsekwencjami. Komórki mózgu blokują produkcję na tak długo, by się ostatecznie zagłodzić.
Proces ten, powtarzany w neuronach mózgu, może zaburzyć funkcję ruchu, pamięci, a nawet zabić – w zależności od choroby.
W pierwszym badaniu naukowcy zastosowali związek, który zapobiegał zadziałaniu mechanizmu obronnego. Zatrzymał on postęp choroby prionowej u myszy – po raz pierwszy, u zwierząt, została zatrzymana jakakolwiek neurodegeneracyjna choroba.
Kolejne badania wykazały, że to nowoodkryte podejście może powstrzymać wiele chorób zwyrodnieniowych.
Odkrycia zostały określone jako „punkt zwrotny”, nawet jeśli związek ten jest toksyczny dla trzustki.
Czas na bezpieczny lek?
Od 2013 roku grupa badawcza przetestowała ponad 1000 gotowych już leków, na nicieniach, pobranych komórkach ludzkich i myszach.
W dwóch wypadkach zauważono zapobiegnięcie zarówno postaci otępienia, jak i choroby prionowej, poprzez zatrzymanie umierania komórek mózgowych.
Prof. Mallucci powiedziała BBC: „Dwa (lekarstwa) miały wysoce ochronne właściwości i zapobiegały deficytom pamięci, porażeniom i dysfunkcjom mózgu.”
Najbardziej znanym lekiem spośród tych dwóch, jest trazodon – stosowany już u pacjentów z depresją.
Drugi zaś, DBM, testowany jest z udziałem pacjentów chorujących na raka.
Prof. Mallucci powiedziała: „Nadszedł czas na badania kliniczne, by zobaczyć czy są podobne efekty u ludzi. Czy możemy zacząć opracowywać lek. Od słów, do czynów.”
„Jest mało prawdopodobne, żebyśmy byli w stanie wyleczyć pacjentów całkowicie. Ale zablokowanie rozwoju choroby Alzheimera, zmieni ją w coś zupełnie innego. Stanie się stanem, z którym będzie można żyć.”
I, choć trazodon jest stosowanym już lekarstwem „jako profesor, lekarz i naukowiec, muszę doradzić ludziom, by poczekali na wyniki” – dodaje prof. Mallucci.
Badanie zostało opublikowane w magazynie Brain.
Co sądzą eksperci?
Dr Doug Brown, z Alzheimer`s Society, powiedział: „Jesteśmy podekscytowani potencjałem odkryć, z tego dobrze poprowadzonego, solidnego badania.”
„Ponieważ jeden z leków jest już dostępny jako środek wspomagający leczenie depresji, czas potrzebny na przeniesienie rezultatów z laboratorium do aptek, może się znacząco skrócić.”
Dr David Dexter, z Parkinson`s UK, powiedział: „To bardzo solidne i ważne badanie. Jeśli zostanie powtórzone w próbach klinicznych z udziałem ludzi, zarówno trazodon, jak i DBM mogą być ogromnym krokiem naprzód.”
Źródło:
http://www.bbc.com/news/health-39641123
Opracowała Ewa Wysocka
