Czy czystek (Cistus) słusznie nazywany jest cudownym ziołem? Wiemy, że jest bogaty w polifenole, które są silnymi przeciwutleniaczami. Dodatkowo hamują one powstawanie i rozwój stanów zapalnych w organizmie, wzmacniają i dodają energii. Ochraniają również naczynia krwionośne, hamują utlenianie się cholesterolu LDL („złego” cholesterolu) – zapobiegając tym samym tworzeniu się blaszek miażdżycowych. Polifenole działają antyalergicznie, hamując uwalnianie histaminy. Wspierają również funkcjonowanie układu odpornościowego – walczą z drobnoustrojami i grzybami.
Wróćmy jednak do samego czystka. Spożywany najczęściej w formie naparu, czystek nazywany jest często antidotum na wiele chorób. Czy słusznie?
Właściwości czystka badane były do tej pory jedynie w laboratoriach i na zwierzętach, badania nie obejmowały ludzi. Nie możemy więc jednoznacznie stwierdzić, czy faktycznie potrafi on zwalczać choroby. Na przykład boreliozę. Strona PubMed (będąca największą bazą wyników badań) informuje o zaledwie jednym badaniu nad wpływem czystka na bakterię Borrelia burgdorferi. Przeprowadzili je niemieccy naukowcy z University of Leipzig, wyniki opublikowano zaś w 2010 roku na łamach magazynu „Pharmazie”. Badania laboratoryjne wykazały, że olejek eteryczny czystka kreteńskiego (Cistus creticus L.) hamował wzrost bakterii Borrelia burgdorferi, która jest odpowiedzialna za rozwój boreliozy. Jest to wciąż jednak zaledwie jedno badanie.
Co z przeciwwirusowymi i przeciwbakteryjnymi właściwościami czystka? Nie ma badań, które potwierdzałyby jego przeciwwirusowe właściwości. Jednak Greccy naukowcy donoszą, że olejek eteryczny z liści czystka kreteńskiego wykazuje właściwości przeciwbakteryjne, dział zarówno na bakterie Gram-dodatnie i Gram-ujemne. Znów jednak – są tą jedynie wyniki badań laboratoryjnych.
Czystek jest suplementem diety, nie leczy żadnych chorób
Najbezpieczniejszym podejściem wydaje się traktowanie czystka jako suplementu diety. Picie herbaty z czystka dostarcza organizmowi cennych dla niego polifenoli, co pozwala na jego wzmocnienie, poprawia ogólne funkcjonowanie i samopoczucie. Herbatka może być bardzo pomocna przy biegunce, półpaścu, alergiach, chorobach skóry. Jako środek wspomagający leczenie może być wykorzystywana przy miażdżycy, chorobie niedokrwiennej serca, a nawet nowotworach. W postaci kapsułek zaś i tabletek do ssania czystek może wspomóc leczenie kaszlu i chorób gardła.
Herbata z czystka – jak ją zaparzyć?
Herbatę z czystka można przygotować zalewając wrzątkiem 1 czubatą łyżkę ziół i zaparzając ją przez 5 minut. Z kolei napar z czystka można przygotować zalewając garść czystka (ok. 10 g), jednym litrem wody. Mieszankę należy doprowadzić do wrzenia, a następnie gotować na małym ogniu przez ok. 5 minut.
O czym warto pamiętać?
Herbata z czystka jest suplementem (środkiem uzupełniającym dietę), a nie lekiem!
Nie można zatem zrezygnować z terapii zaleconej przez lekarza. Może mieć to bardzo niebezpieczne skutki zdrowotne.
- Osoby chorujące przewlekle i przyjmujące leki, przed spożyciem czystka powinny skonsultować się z lekarzem. Mieszanie niektórych ziół z lekami niekiedy może mieć poważne konsekwencje zdrowotne. Zioła mogą zmienić działanie leków – wzmocnić lub osłabić zaleconą dawkę i wywoływać szkodliwe działanie zapisanego lekarstwa. Ponadto każde zioło, przyjmowane nawet przez zdrowe osoby, może zaszkodzić, jeśli będzie używane niewłaściwie.
- Czystek, jak wszystkie inne zioła, najlepiej kupować w sklepach zielarskich i aptekach (a nie np. na bazarach).
Opracowała Ewa Wysocka
