28 czerwca, 2016

Witamina D3

Najważniejsza z witamin

Witamina D występuje w kilku postaciach, jednakże aktywna postać, mająca bardzo korzystne działanie dla organizmu to witamina D3. Pod wpływem promieni słonecznych zachodzi naturalna synteza tej witaminy w skórze. Przy umiarkowanym wystawianiu skóry na działanie słońca w organizmie człowieka powstaje dziennie 1500 do 4000 j.m.

Skrót j.m. oznacza jednostkę międzynarodową (ang. international unit, IU). Jest to biologiczna jednostka aktywności lub efektu substancji biologicznie czynnych (witamin, leków, hormonów itp.).

Zalecane jest codziennie półgodzinne wystawienie się na słońce przy odsłonięciu co najmniej połowy powierzchni ciała. Jeżeli masz odsłoniętą tylko twarz i ręce, nie powstanie w twojej skórze wystarczająca ilość witaminy D. Ponadto trzeba zrezygnować z kremów z filtrem, który ogranicza dopuszczanie promieni słonecznych do skóry. Jeśli korzystasz ze słońca przed godziną 10-tą i po 16-tej, stosowanie kremów nie jest konieczne. W godzinach 10.00 – 16.00 w gorących miesiącach należy przebywać w cieniu.

Sto lat temu i dziś

Sto lat temu w naszym kręgu cywilizacyjnym większość ludności mieszkała na wsi i przebywała na słońcu prawie przez cały dzień. Obecnie ludzie, którzy przenieśli się do miast prowadzą zupełnie inny tryb życia. Przeciętny mieszkaniec miasta od rana do wieczora ma nad głową jakiś dach: sufit pokoju biurowego, sufit mieszkania, sklepu, kawiarni, kina, dach samochodu. Jest to najważniejsza z przyczyn tego, że w naszych czasach niedobór witaminy D3 występuje najczęściej spośród wszystkich witamin i mikroelementów.

W jesieni i w zimie promienie słoneczne padają na skórę człowieka pod zbyt małym kątem i nie umożliwiają wytwarzania witaminy D3. A więc nawet ci z nas, którzy chodzą w słoneczne dni na spacery lub uprawiają różne formy ruchu pozyskują z działania słońca niewystarczającą ilość witaminy D3.

Witamina D3 zawarta jest w niektórych produktach spożywczych, ale tych produktów spożywamy zbyt mało. Ponadto z wiekiem maleje zarówno przyswajanie tej witaminy z pożywienia, jak i zdolność wytwarzania jej pod wpływem promieni słonecznych w skórze. Z pożywieniem dostaje się do organizmu prowitamina (wstępna postać witaminy D), następnie w wątrobie i w nerkach prowitamina przekształcana jest w witaminę D3. Dlatego warto zadbać o właściwy stan wątroby i nerek oraz sprawną pracę tych narządów.

Dawniej i dziś – pozycja witaminy D w medycynie

Do niedawna w medycynie powszechnie uznawano ważną rolę witaminy D jedynie w niewielu sprawach:

  • w ochronie przed krzywicą u dzieci,
  • w zachowaniu właściwej gospodarki wapniowej i fosforowej w organizmie,
  • w zapobieganiu osteoporozie.

Jednakże badania naukowe wykazały o wiele szerszy zakres funkcji, jakie spełnia ta witamina i skutków jej niedoboru.

Jakie funkcje spełnia w organizmie witamina D3

Witamina D3 jest niezbędna do regulowania różnych procesów w tkankach i narządach. Umożliwia sprawne działanie układu immunologicznego. Poprawia wchłanianie wapnia i fosforu w układzie pokarmowym, co prowadzi do niezbędnej zawartości tych pierwiastków w organizmie. Wapń jest potrzebny do właściwego przebiegu procesów metabolicznych w komórkach. W przypadku niedoboru wapnia organizm wziąłby go z kości. Rola witaminy D3 w zapobieganiu osłabiania kości jest więc bezcenna.

Wpływ witaminy D3 na sferę psychiczną człowieka

Znaczenie sfery psychicznej, emocjonalnej dla zdrowia człowieka jest wciąż jeszcze za mało zauważane. Depresję uznano za epidemię XXI wieku. Coraz powszechniejsza jest nerwica lękowa. Dlatego na baczną uwagę zasługują wyniki badań naukowców z różnych krajów na temat związku niedoborów witaminy D z depresją i nerwica lękową. Poziom witaminy D we krwi u osób cierpiących na tego typu dolegliwości okazał się on niższy niż u osób zdrowych. W krajach skandynawskich, gdzie dni są krótkie i mniej okazji do przebywania na słońcu, depresja występuje stosunkowo często. Tamtejsi lekarze zalecają cierpiącym na depresję duże dawki dobrze przyswajalnej witaminy D.

Skutki niedoboru witaminy D3 w sferze cielesnej

Wynikiem niedoboru witaminy D3 może nie tylko krzywica u dzieci oraz osteoporoza i złamania kości u dorosłych. Mogą to być również takie skutki, jak m.in.:

  • astma,
  • zawały serca, udary mózgu, nadciśnienie,
  • stwardnienie rozsiane,
  • reumatoidalne zapalenie stawów,
  • cukrzyca,
  • nowotwory złośliwe,
  • przyśpieszenie procesu starzenia.

Kobiety ciężarne i matki karmiące piersią

Dla dziecka rozwijającego się w łonie matki, a potem karmionego piersią odpowiedni poziom witaminy D u matki jest sprawą niezwykle ważną. Niedobory tej witaminy w organizmie matki zwiększają ryzyko nie tylko krzywicy i osteoporozy u dziecka. Mogą spowodować także zaburzenia w rozwoju mózgu dziecka.

Witamina D w pożywieniu

Witamina D znajduje się w takich produktach spożywczych, jak tłuste ryby, wątroba, żółtka jaj. Jednakże zjadamy ich za mało lub z różnych powodów niewystarczająco je przyswajamy ze spożytego pożywienia. Dlatego konieczne jest suplementowanie. Szacuje się, że 90 % Polaków ma zbyt niski poziom witaminy D w organizmie. Na świecie problem ten dotyczy około 1 miliarda ludzi.

Dawki witaminy D3

Dawkowanie witaminy D3 w celach profilaktycznych i leczniczych jest zagadnieniem, wokół którego jest wiele kontrowersji. Są duże różnice pomiędzy dawkami zalecanymi przez różnych ekspertów i instytuty naukowe. Przyjmuje się na ogół, że:

  1. Dawka profilaktyczna, stosowana w okresie od października do kwietnia u osób rzadko przebywających na słońcu, powinna wynosić 1000 j.m. (po angielsku 1000 IU). Podobna dawkę profilaktyczną należy stosować u osób powyżej 65 roku życia, ponieważ wraz z wiekiem zmniejsza się zdolność wytwarzania tej witaminy w skórze pod wpływem promieni słońca oraz przyswajania jej z pożywienia.
  2. Jeśli występują schorzenia związane z niedoborem witaminy D3 lub niedobór tej witaminy stwierdzony badaniami biochemicznymi, stosuje się dawki lecznicze. Mogą one wynosić od 4000 j.m. nawet do 50 000 j.m. Tak duże dawki powinny być stosowane tylko do chwili, gdy poziom witaminy D3 stanie się odpowiedni.

Witamina D3 ma tak pozytywny wpływ ma na sferę emocjonalna i ciało człowieka, że można ją nazwać witaminą długowieczności i radości życia. Jeśli prowadzimy tryb życia, w ramach którego nie wystawiamy skóry na działanie promieni słonecznych, możemy cierpieć na jej niedobór. Warto wykonać badanie oznaczające poziom tej witaminy – uzupełnienie jej do właściwych poziomów z pewnością przełoży się na poprawę naszego stanu zdrowia.

Opracowali: Jan Pokrywka i Filip Żurakowski, Wrocław 2015 r.

Wróć do Rozsądnej Suplementacji

Zapisz się do newslettera

    Zapisz się do newslettera

      Wyślij komentarz

      This site is protected by reCAPTCHA and the Google Privacy Policy and Terms of Service apply.

      The reCAPTCHA verification period has expired. Please reload the page.