21 maja, 2018

Dlaczego połączenie niektórych leków z grejpfrutem może być niebezpieczne?

Grejpfruty mają wielu zwolenników. Soczyste, pełne witamin i nietuzinkowego smaku. Jednakże mogą wchodzić w interakcje z niektórymi lekami, wpływając na ich działanie. Ostrzeżenie o tym, by nie popijać leków sokiem z tego owocu, znaleźć można na wielu etykietach.

Poniżej przedstawiamy listę leków, których łączenie z grejpfrutem może być niebezpieczne. Są to jednak informację ogólne, zatem wszelkie ewentualne zmiany należy skonsultować z lekarzem.

Zagrożenia

Leki przetwarzane są w wątrobie i jelicie cienkim, przez białka zwane cytochromem P450 (CYP). Rozkładają one specyfiki, obniżając ich poziom we krwi.

Grejpfrut i inne mu podobne owoce – np. pomarańcze czy tangelo (połączenie mandarynki i grejpfruta) – zawierają klasę substancji chemicznych, zwanych furanokumarynami. Zakłócają one prawidłową funkcję CYP, zwiększając stężenie we krwi ponad 85 leków. Tak więc upośledzając zwykły sposób działania.

Musimy pamiętać o tym, że:

  • Wystarczy jeden grejpfrut lub 1 szklanka soku, by zmienić sposób w jaki leki na nas wpływają.
  • Zdolność oddziaływania grejpfruta trwa 1-3 dni. Odczekanie z przyjmowaniem środków kilku godzin od spożycia, nie jest wystarczające.
  • W przypadku (na szczęście niewielkiej) grupy leków, wpływ grejpfruta może wywoływać poważne konsekwencje.

Interakcje z lekami

Poniżej grupy leków, wobec których należy zachować szczególną ostrożność.

  • Niektóre leki na cholesterol

Niektóre z nich, zwane statynami, są podatne na działanie grejpfruta. Środki te działają ograniczająco na naturalną produkcję cholesterolu, poprawiając profil lipoprotein we krwi. Ostatecznie przyczyniają się do zmniejszenia liczby zgonów, z powodu chorób serca u pacjentów znajdujących się w grupie ryzyka.

Statyny mogą powodować rabdomiolizę (rozpad tkanki mięśniowej), co prowadzi do osłabienia mięśni, bólu, a czasami uszkodzenia nerek.

Grejpfrut znacznie zwiększa poziom trzech powszechnie występujących statyn: atorwastatyny, lowastatyny i simwastatyny –  podnoszący tym samym ryzyko wystąpienia rabdomiolizy. Jedno z badań wykazało, że szklanka soku w połączeniu z simwastatyną lub lowastatyną zwiększała poziom stężenia tych związków o 260%.

Prawastatyna, rosuwastatyna i fluwastatyna dla odmiany nie wchodzą w interakcję z tym owocem.

  • Niektóre leki na ciśnienie krwi

Na większość z nich grejpfrut nie ma żadnego wpływu. Należy jednak zachować ostrożność w przypadku: felodypiny, nifedypiny, losartanu i eplerenonu.

Felodypina i nifedypina znane są jako blokery kanału wapniowego (hamują napływ wapnia do komórek). Zmieniają sposób w jaki naczynia krwionośne wykorzystują wapń, rozluźniając naczynia i łagodząc ciśnienie krwi. Losartan i eplerenon zmniejszają aktywność angiotensyny II (hormonu), naturalnie zwiększając ciśnienie krwi.

Jedno z badań wykazało, że po wypiciu 500 ml (2 szklanek) soku grejpfrutowego, poziom nifedypiny drastycznie wzrósł (w porównaniu do sytuacji, w której nie podawano soku). Doprowadziło to do gwałtownego spadku ciśnienia krwi. Stan ten, pozostawiony bez odpowiedniej opieki, może być niezwykle groźny.

W przypadku losartanu sprawa ma się inaczej – grejpfrut osłabia jego działanie. Ogranicza to możliwość kontrolowania ciśnienia krwi. Odwrotnie jest w przypadku eplerenonu (działającego podobnie do losartanu), jego poziom rośnie w interakcji z sokiem lub owocem. Zbyt wysokie stężenie eplerenonu może być odpowiedzialne za dużą ilość potasu we krwi, co z kolei zakłóca rytm serca.

Spironolakton działa podobnie jak losartan i eplerenon, nie wchodzi jednak w interakcje z grejpfrutem. Amlodypina, podobnie jak felodypina i nifedypina, jest antagonistą wapnia, jednak jej relacja z owocem pozostaje obojętna.

  • Kilka leków wyrównujących rytm serca

Szczególnie niebezpieczne może być połączenie grejpfruta z: amiodaronem i dronedaronem.

W badaniu 11-stu mężczyzn którzy przyjmowali amiodaron, wypijało szklankę (ok. 300 ml) soku. Poziom leku zwiększył się u nich nawet o 84%, w porównaniu do osób które nie piły soku. Ponieważ leki te są bardzo istotne dla regulowania rytmu serca pacjentów, zmiany ich stężenia niebezpiecznie go zaburzały.

  • Niektóre leki przeciw infekcjom

Grupa leków przeciwdrobnoustrojowych, a więc i przeciwbakteryjnych, znacznie różni się pod względem działania i rozkładu w organizmie. Środki te należą do najbardziej zróżnicowanej kategorii, a kilku z nich nie należy łączyć z grejpfrutem. Będą to: erytromycyna, Rilpivrine i pokrewne leki przeciw HIV, Prymachina i pokrewne leki przeciwmalaryczne i Albendazol.

Erytromycynę stosuje się w leczeniu wielu zakażeń bakteryjnych. Badanie porównujące wpływ soku grejpfrutowego z wodą na pacjentów przyjmujących ten środek wykazało, że sok zwiększał stężenie leku we krwi o 84%. Niesie to za sobą zagrożenie zakłócenia rytmu serca.

Podobny wpływ grejpfruta zauważono na wspomniane wyżej leki przeciw HIV i malarii. Ich podniesione stężenie zaburza rytm serca i jego funkcjonowanie.

Środki takie przyjmowane są zazwyczaj przez ograniczony czas, zatem najłatwiej jest po prostu zrezygnować wtedy z grejpfruta.

Alternatywą dla erytromycyny jest klarytromycyna. Są to leki z tej samej klasy, ta druga może być jednak łączona z owocem. Dla leków przeciw malarii, alternatywą może być doksycyklina.

  • Niektóre leki poprawiające nastrój

Większość leków antydepresyjnych i przeciwlękowych można bez obaw stosować w połączeniu z grejpfrutem.

Nie należy jednak łączyć z nim: bupropionu, kwetiapiny, lurazydonu, zyprazydonu, buspironu, diazepamu, midazolamu i triazolamu.

Bupropion przepisywany jest zarówno jako antydepresant, jak i środek wspomagający rzucanie palenia. Grejpfrut powoduje wzrost jego stężenia we krwi, co skutkować może zawrotami głowy i sennością.

Kwetiapina oraz lurazydon stosowane są w leczeniu zaburzeń nastroju i zachowania. Podniesione stężenie tych leków może powodować senność lub zaburzenia rytmu serca.

Diazepam, midazolam i triazolam to środki uspokajające, używane czasami wspomagająco przy leczeniu ataków paniki i innych zaburzeń lękowych. W jednym z badań porównano działanie leków, w połączeniu z grejpfrutem i bez. Wykazano, że owoc ten może nasilać ich działanie, powodując senność.

  • Niektóre leki rozrzedzające krew

Jeśli chodzi o leki stosowane do zapobiegania skrzepom krwi, nie należy łączyć z grejpfrutem: Apiksabanu, Rywaroksabanu, klopidogrelu i tikagreloru.

Działanie klopidogrelu zostaje przez grejpfruta ograniczone. Badanie pacjentów go przyjmujących, wraz z 200 ml soku wykazało, że lek ten stawał się mniej aktywny. Wciąż posiadał jednak zdolność zapobiegania zakrzepom.

Jeśli chodzi o pozostałe leki z powyższej grupy, grejpfrut zwiększa ich poziom we krwi, co może skutkować krwawieniem.

Zamiennie dla Apiskabanu i Rywaroksabanu stosować można warfarynę. Choć jest ona podatna na żywność zawierającą witaminę K, nie wchodzi w interakcję z grejpfrutem.

  • Niektóre leki przeciwbólowe

Nie należy łączyć z grejpfrutem: fentanylu, oksykodonu oraz kolchicyny.

Fentanyl i oksykodon to opioidowe (a więc narkotyczne) leki przeciwbólowe. Choć grejpfrut wpływa na ich stężenie we krwi w niewielkim stopniu, może zmienić czas, przez jaki pozostają w ciele.

Kolchicyna to lek starszej generacji, stosowany w leczeniu dny moczanowej. Przetwarzana przez CYP, może potencjalnie wchodzić w interakcję z grejpfrutem. Jednak badanie z 2012 roku wykazało, że wypicie 240 ml soku miało jedynie minimalny wpływ na poziom tego związku chemicznego.

Innymi narkotycznymi środkami przeciwbólowymi, na które nie wypływa grejpfrut są morfina i hudromorfon.

  • Niektóre leki na problemy z erekcją i prostatą

Nie należy spożywać grejpfruta, w przypadku przyjmowania: sildenafilu, tadalafilu, tamsulozyny i Sylodosyny.

Substancje stosowane do leczenia zaburzeń erekcji, jak sildenafil oraz tadalafil, działają rozluźniająco na naczynia krwionośne, dzięki czemu zwiększa się przepływ krwi do prącia. Ponieważ środki te wpływają również na inne naczynia krwionośne, zwiększone ich stężenie (powodowane przez grejpfruta) może obniżać ciśnienie krwi.

Leki podawane przy dysfunkcji prostaty, jak tamsulozyna, mogą w połączeniu z tym owocem wywoływać zawroty głowy i obniżenie ciśnienia krwi.

Jeśli chodzi o alternatywy dla tych leków, będzie to finasterdy lub dutasteryd.

Słowo na koniec

Grejpfrut utrudnia działanie specjalnym białkom w jelicie cienkim i wątrobie, które pomagają rozkładać wiele leków.

Powyższa lista nie zawiera wszystkich leków, na które wpływ ma grejpfrut i jego sok. Czytajmy ulotki, sprawdzajmy interakcje przyjmowanych przez nas środków, w zaufanych i rzetelnych źródłach. Ważne by pamiętać, że już jeden owoc lub jedna szklanka soku mogą zmienić stężenie we krwi wielu leków. W przypadku niektórych z nich, konsekwencje mogą być naprawdę poważne.

Jeżeli stosujemy obecnie któryś w powyższych medykamentów,  warto poszukać dla niego alternatywy lub zrezygnować ze spożywania grejpfruta. Każdą decyzję warto konsultować z lekarzem prowadzącym, by uniknąć niebezpiecznych powikłań.

Źródło:

https://theheartysoul.com/caution-grapefruit-medication-interactions/

Opracowała Ewa Wysocka

Zapisz się do newslettera

    Zapisz się do newslettera

      2 komentarze

      1. Anka 11 czerwca 2018 at 07:14- Odpowiedz

        “Niektóre z nich, zwane statynami, … Ostatecznie przyczyniają się do zmniejszenia liczby zgonów, z powodu chorób serca u pacjentów znajdujących się w grupie ryzyka” – naprawdę ???

      Wyślij komentarz

      This site is protected by reCAPTCHA and the Google Privacy Policy and Terms of Service apply.

      The reCAPTCHA verification period has expired. Please reload the page.